شهریار الله یاری چرمهینی

یکی از میراث های ماندگار هر ملتی آثار نقاشی دیواری می باشد که در کشور ما نیز تعدادی از این آثار وجود دارد. عهده دار حفاظت از این آثار مردمان و دولت ها می باشد. در بعضی از دوره ها این وظیفه مورد غفلت قرار گرفته و باعث آسیب و از بین رفتن اصالت آن ها و در مواقعی سبب نابودی این آثار شده است. این مقاله که هدف آن بررسی آسیب ها به نقاشی های دیواری دوره صفوی در شهر اصفهان، از دیدگاه نقاشی و هنرهای تجسمی می باشد، به دنبال پاسخ به اینکه اولاً، چه عوامل باعث بیشترین آسیب به اصالت این آثار شده است؟ و دوم اینکه آثار کدام یک از این دو کاخ بیشترین آسیب را دیده است؟ این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و از طریق مقایسه تطبیقی و مشاهده میدانی و مصاحبه با اساتید و مرمتگران، به موضوع مرمت و اصالت  نقاشی های دیواری در دو کاخ چهلستون و عالی قاپو پرداخته است. یافته های محقق در این پژوهش نشان می دهد که، هرچند عواملی انسانی وحتی سیاسی دوره های بعداز صفویه در روند آسیب تأثیر گذار بوده و هرچند مرمت های انجام گرفته با روش های متفاوت و با نیت ترمیم و حفاظت بوده، اما مرمت های غیر اصولی، در آسیب به این نگاره های بیشتر موثر بوده است. هم چنین، در نمونه ها بررسی شده در این دو کاخ، اصالت نقاشی در کاخ چهلستون بیشتر مورد تهدید قرارگرفته است.