مائده بایرام

پاتریشیا کرون، پژوهشگر دانمارکی قرن بیست و یکم، از سران جریان شکاکیت در سیره پژوهی غرب از برجسته ترین آثار شکاکانه اش کتاب «تجارت مکه و ظهور اسلام» است. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی تحلیلی بر مبنای این کتاب، نقش رویکرد شکاکانة کرون در شکل گیری دیدگاه های وی و نقاط قوت و ضعف آن را بررسی نماید. دستاورد تحقیق نشان می دهد دیدگاه های کرون صرفاً به سبب نگاه شکاکانه اش به منابع اسلامی بوده است. وی منابع اسلامی مرتبط با تاریخ صدر اسلام را فاقد اعتبار تاریخی دانسته و شناخت تاریخی از این دوره را تنها از طریق شواهد مادی و متون تاریخی غیر اسلامی امکان پذیر دانسته است. روش شناسی کرون از خاستگاه فلسفه تاریخ وی متأثر بوده و پست مدرنیسم بر وی تأثیر فراوان داشته است. در نقد دیدگاه کرون، ضمن رد دلایل وی مبنی بر عدم وثاقت منابع اسلامی، مشکلات اتکای صرف بر شواهد مادی و متون غیر اسلامی بیان شده و روشن گردیده که آنها تنها مکمل منابع اسلامی اند.

کتاب الفلاحه الأندلسیه ابن عوّام اشبیلی مهم ترین اثر در قرون وسطا در زمینه کشاورزی است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی به بررسی روش ابن عوّام در ارزیابی، تدوین، و نگارش دانش کشاورزی می پردازد و به این پرسش ها پاسخ می دهد که جایگاه کتاب ابن عوّام در دانش کشاورزی دوره اسلامی چیست؟ ابن عوام چه تأثیری از پیشینیان گرفته، و چه تأثیری بر آیندگان گذاشته است؟ دستاورد تحقیق نشان می دهد که روش نگارش کتاب ابن عوّام قابل مقایسه با روش کتاب های امروزی است. روش پژوهش ابن عوّام بهره گیری از علوم نظری و تجربی است و او اصل امانتداری را به وضوح در کتابش رعایت نموده است. رویکرد مترقی وی در تعریف کشاورزی به شکل بارزی انعکاس یافته؛ به گونه ای که تعریف او با تعریف این علم در عصر حاضر مطابقت دارد. بدین ترتیب، مباحث دانش کشاورزی در نگارش وی جامعیت دارد.