حدیثه زاده مهدی

انسان موجودی طبیعی با نیاز های متنوع و اشتراکات بسیار با طبیعت است . ارتباط با طبیعت سبب آرامش روحی و جسمی فرد می شود . ولی قرارگیری در فضای مدرن، افزایش جمعیت و رشد شهر نشینی، سبب دوری محل زندگی فرد از طبیعت شده و شهرها را با کمبود فضای سبز روبرو نموده است که عواقب ناگواری را برای انسان مدرن بوجود آورده است. محیط طبیعی سبب بهبود کیفیت زندگی و آرامش بخشی روانی فرد می شود . از این رو در این مقاله که بر اساس روش توصیفی-تحلیلی تهیه گشته سعی بر آن شده است که ضمن بررسی نظریه ها در حوزه ی تعامل انسان و طبیعت و ادراکات روان شناسانه محیط های طبیعی، به شناخت و بررسی متغیرهای محیطی طبیعی که برای پاسخگویی به نیازهای روانی انسان تبیین گشته پرداخته شود. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که مؤلفه های محیط طبیعی همچون خوانایی، تناسبات و مقیاس، سلسله مراتب و ابعاد و اندازه فضاها، تداوم ، عبور و مکث ، توجه به عوامل فیزیکی همچون حذف آلودگی های صوتی، استفاده از نور روز در فضاهای داخلی، شکل و طراحی فضاهای داخلی و خارجی(ارتباط با فضای سبز بیرون)، رنگ دیوارها و اشیاء و... در خاصیت آرامش بخشی محیط مؤثر است. با توجه به جنبه های روان شناختی منظر و نظریه های ادراک محیط، عواملی واکنش فرد را به محیط تعیین می کند و سبب ترجیح محیط طبیعی توسط فرد می شوند. این معیارها عبارتند از : خوانایی، انسجام، پیچیدگی، رازگونگی، شگفتی، همگونگی، سازگاری با محیط، تنوع ، جاودانگی و... که از لحاظ عینی و ذهنی مورد بررسی قرار گرفته است.