مازیار ابراهیمی

با توجه به روند رو به رشد جمعیت شهرنشین در اقصی نقاط دنیا و بویژه در کشورهای در حال توسعه، در آینده ای نه چندان دور با جهانی عمدتاَ شهرنشین مواجه خواهیم شد که جهت برآورده سازی نیازهایشان، زمین شهری را بیش از توان اکولوژیکی اش مورد بهره کشی قرار خواهند داد و همچنین خواسته ها و تقاضاهای خویش را از مسئولین و مدیران شهری طلب خواهند نمود. نظریه شهر هوشمند که بر پایه ی پاسخ به مشکلات عدیده ی شهرنشینان در دهه ی 90 میلادی شکل گرفت مباحث پایداری را همچون اختلاط کاربری ها، دسترسی آسان، حفظ محیط طبیعی و... را در عرصه ی شهرسازی و برنامه ریزی شهری مطرح ساخت. نظریه شهر هوشمند نکاتی را برشمرد که ضمن حمایت از زندگی نوین شهری بتواند مسائل و مشکلات آن را نیز در قالب رعایت و اجرا تکنیک های شهرسازی نوین در دل شهرهای موجود و در تضاد با پراکنده رویی شهری برطرف سازد. لذا هدف از این پژوهش بررسی ابعاد و شاخصه های شهر هوشمند و توانایی های آن جهت برطرف سازی مشکلات زندگی شهری فعلی می باشد که بروش توصیفی تحلیلی و بر مبنای مطالعه ی تحقیقات خارجی مرتبط با تئوری هوشمندسازی شهری انجام شده است. بررسی و تحلیل تجربیات و مطالعات محققان بخوبی نشان داده که هوشمندسازی شهرها، منافع و مزایای زیادی در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی برای یک شهر و شهروندانش به ارمغان خواهد آورد.

با توجه به روند رو به رشد جمعیت شهرنشین در اقصی نقاط دنیا و بویژه در کشورهای در حال توسعه، در آینده ای نه چندان دور با جهانی عمدتاَ شهرنشین مواجه خواهیم شد که جهت برآورده سازی نیازهایشان، زمین شهری را بیش از توان اکولوژیکی اش مورد بهره کشی قرار خواهند داد و همچنین خواسته ها و تقاضاهای خویش را از مسئولین و مدیران شهری طلب خواهند نمود. نظریه شهر هوشمند که بر پایه ی پاسخ به مشکلات عدیده ی شهرنشینان در دهه ی 90 میلادی شکل گرفت مباحث پایداری را همچون اختلاط کاربری ها، دسترسی آسان، حفظ محیط طبیعی و... را در عرصه ی شهرسازی و برنامه ریزی شهری مطرح ساخت. نظریه شهر هوشمند نکاتی را برشمرد که ضمن حمایت از زندگی نوین شهری بتواند مسائل و مشکلات آن را نیز در قالب رعایت و اجرا تکنیک های شهرسازی نوین در دل شهرهای موجود و در تضاد با پراکنده رویی شهری برطرف سازد. لذا هدف از این پژوهش بررسی ابعاد و شاخصه های شهر هوشمند و توانایی های آن جهت برطرف سازی مشکلات زندگی شهری فعلی می باشد که بروش توصیفی تحلیلی و بر مبنای مطالعه ی تحقیقات خارجی مرتبط با تئوری هوشمندسازی شهری انجام شده است. بررسی و تحلیل تجربیات و مطالعات محققان بخوبی نشان داده که هوشمندسازی شهرها، منافع و مزایای زیادی در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی برای یک شهر و شهروندانش به ارمغان خواهد آورد.

آگاهی شهروندان از قوانین شهری و تنظیم رابطه بین شهروندان با مدیران شهری در آفرینش شهری ایمن و زیست پذیر و نیز آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی و حقی که ارگان های ذیربط نسبت به شهروندان یک شهر برعهده دارند در مشارکت و همیاری مردم و حس تعلق نسبت به مسائل شهر و محیط زندگی شان، برای داشتن شهری منظم، قانونمند و ایده آل جهت زندگی بسیار حائز اهمیت می باشد. بطوریکه بسیاری از مشکلات شهری کشور ناشی از کمبود آگاهی و روند نادرست آگاه سازی شهروندان از حقوق شهروندی است. هدف اصلی از این پژوهش بررسی میزان آگاهی شهروندان شهر تنکابن از حقوق و قوانین شهری می باشد. هدف پژوهش، کاربردی و روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی پیمایشی است و گردآوری اطلاعات نیز تلفیقی از روش های اسنادی و میدانی می باشد. جامعه آماری شهروندان بالای 15 سال شهر تنکابن انتخاب شدند که طبق فرمول کوکران تعداد 381 نمونه گزینش شد و پایایی پرسشنامه نیز توسط آلفای کرونباخ رقم 853 درصد بدست آمد که حاکی از پایایی بالای سوالات پرسشنامه می باشد. پس از جمع آوری داده ها، توسط نرم افزارspss و آزمون های آماری کای اسکوئر، تای سی کندال و d سامرز نتایج تجزیه و تحلیل شد که مشخص شد میزان آگاهی شهروندان با سن آنان ارتباط معناداری دارد و سطح تحصیلات نیز بر میزان آگاهی تاثیر مثبتی دارد، اما ارتباطی بین جنسیت با میزان آگاهی مشهود نیست.

گردشگری، صنعتی است که مزایای آن از منظر اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و زیست محیطی مورد تایید مقامات، مسئولین و پژوهشگران در تمامی دنیا قرار گرفته است، با اینحال در کنار مزایای زیادی که بهمراه دارد معایب و خساراتی را نیز متوجه مناطق گردشگرپذیر یا میزبان می کند، زباله پراکنی، تخریب جنگلها، آلودگی سواحل، الودگی صوتی و هوا و... که بخش عمده ای از آن بر عهده ی گردشگرانی است که بدلایل متعددی که بخشی از آن به عدم آگاهی و یا بی مسئولیتی آنان نسبت به محیط زیست باز می گردد، تجلی می یابد. لذا هدف از این پژوهش ارزیابی میزان مسئولیت پذیری گردشگران در قبال محیط زیست و دلایل بروز چنین رفتارهایی در نواحی گردشگری شهرستان رامسر می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نوع تحقیقات مقطعی و پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه است. ابزارهای مورد استفاده جهت گردآوری اطلاعات، مشاهده، پرسشنامه و مصاحبه می باشد. جامعه آماری گردشگرانی بوده اند که در تابستان سال 1397 از شهرستان رامسر دیدن نموده اند و بر مبنای فرمول کوکران تعداد 384 نفر بعنوان حجم نمونه انتخاب شدند. در پایان فرضیاتی که مطرح شده بود توسط آزمونهای آماری دی سامرز و تای بی کندال تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که متغیرهای میزان تحصیلات و سن گردشگران بر میزان مسئولیت پذیری زیست محیطی آنان تاثیر مثبت و معناداری دارد و همچنین بین پایگاه اقتصادی گردشگران با مسئولیت پذیری نیز همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد.