حمید گشتاسب

یکپارچگی و ارتباط زیستگاه ها در مناطق حفاظت شده برای دوام جمعیت های گیاهی و جانوری مهم است، مخصوصاً زمانی که زیستگاه های مختلف مکمل یکدیگر باشند. بررسی یکپارچگی مناطق حفاظت شده می تواند برای ارتباط دادن لکه های محدود شده و کمک برای مقابله با تأثیرات از هم گسیختگی مفید واقع شود. هدف از این تحقیق کمی کردن از هم گسیختگی بخش های مختلف منطقه حفاظت شده جاجرود است. برای رسیدن به این هدف، با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی، کاربری های منطقه استخراج شد و با استفاده از سنجه های سیمای سرزمین در سطح کلاس، از هم گسیختگی بخش های منطقه بررسی گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که به طور کلی قسمت های شمالی سیمای سرزمین منطقه که شامل پارک های ملی خجیر و سرخه حصار نیز هست، لکه های بزرگ تر و پیوستگی بیشتر دارد؛ در حالی که جنوب منطقه به سمت ساختار ریزدانه ای می رود. همچنین نتایج این تحقیق بر قابلیت و کاربرد سنجه های سیمای سرزمین در ارزیابی مدیریت مناطق حفاظت شده و شناسایی لکه های حفاظتی به منظور اولویت دادن به حفاظت از لکه های سیمای سرزمین تأکید می کند.

قرار گرفتن کشور ایران در کمربند بیابانی سبب افزایش فرکانس رخداد طوفان های گرد و غبار بخصوص در نواحی شرقی و جنوبی آن و تاثیرات نامطلوب محیط زیستی شده است. هدف این تحقیق کاربرد مدل جفت شده پیش بینی عددی وضع هوا-شیمی) WRF-(Chem.3.6.1، برای شبیه سازی رخداد طوفان گرد و غبار (شرق ایران) و دستیابی به روشی جهت پایش، پیش بینی و هشدار وضعیت رخداد طوفان است. علاوه بر اجرای مدل با استفاده از داده های غلظت گرد و غبار سازمان محیط زیست، داده های سرعت و جهت باد سازمان هواشناسی و تصاویر ماهواره ای MODIS امکان تعیین مسیر حرکت ذرات و هشدار و ارائه پیش بینی بهتر بررسی شده است. نتایج مدل نشان داد که منطقه سیستان بخصوص بستر خشک تالاب هامون، چشمه اصلی طوفان گرد و غبار بوده است. هم چنین در طول رخداد، با همگرا شدن جریانات شمالی-جنوبی بر روی شرق ایران، ایجاد بادهای شدید در ترازهای زیرین جو، انتشار و افزایش غلظت گرد و غبار و انتقال آنها به نواحی جنوبی تا دریای عمان را در پی داشته است. مقایسه ها نشان داد که مدل WRF-Chem از نظر مقیاس زمانی، تا حدودی برآورد منطقی از گرد و غبار در محدوده مطالعاتی به دست می دهد. به دلیل استفاده از داده های پیش بینی جهانی بعنوان ورودی مدل وقوع خطا در برآورد غلظت امری بدیهی است. اجرای مدل با قدرت های تفکیک 10 و 30 کیلومتری بیانگر این واقعیت است که شکل گیری طوفان های منطقه سیستان بشدت از ویژگی های جغرافیایی محلی، بویژه توپوگرافی متأثر می گردد.