معصومه قنبری

در پژوهش حاضر اثر تکنیک تبیین گری (خودتبیین گری، تبیین های آموزشی و عدم تبیین گری) با توجه به میزان دانش قبلی یادگیرندگان (یادگیرندگان با دانش بالا و با دانش پایین) در یک محیط یادگیری چندرسانه ای مبتنی بر رایانه مطالعه شد. تعداد 120 نفر شرکت کننده (60 نفر با دانش بالا و 60 نفر با دانش پایین) به طور تصادفی از میان دانش آموزان مقطع متوسطه مدارس فرزانگان و عادی انتخاب شدند و افراد در هر مدرسه به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی منتسب شدند. آموزش در مورد محاسبه ی مساحت اشکال پیچیده ی هندسی، به شیوه ی مثال های حل شده به دانش آموزان ارائه شد. شاخص های بار شناختی و عملکرد انتقال در تفسیر اثر این فعالیت روی یادگیرندگان استفاده شده و تحلیل آماری داده ها از طریق تحلیل واریانس دو راهه انجام گرفت. نتایج نشان داد که اثر سطوح تبیین گری بر بار شناختی هنگام آموزش به دانش قبلی یادگیرندگان وابسته است. همچنین دانش آموزان با دانش قبلی پایین از طریق دریافت تبیین های آموزشی عملکرد بهتری در آزمون انتقال داشتند و بار شناختی کمتری را تجربه کردند؛ در حالی که،  دانش آموزان با دانش قبلی بالا از طریق خودتبیین گری عملکرد بهتری در آزمون انتقال نزدیک نشان دادند و بار شناختی کمتری را تجربه کردند، اما این فرضیه در آزمون انتقال دور تأئید نشد. در مجموع دانش آموزانی که تبیین آموزشی دریافت کرده بودند عملکرد بهتری در آزمون ها داشته و بار شناختی کمتری را تجربه کردند.