افشان روشنی

امروزه پاسخ متناسب با نیاز و ترجیحات مصرف کنندگان بازارهای خارجی، اساس رقابت در بازارهای بین المللی است. اهمیت کاهش وابستگی اقتصادی کشور به درآمدهای ارزی حاصل از صدور نفت و توجه ویژه به جایگاه صادرات کالاهای غیر نفتی کاملاً محسوس است. از این رو انتخاب صحیح بازار هدف به عنوان گام نخست شناخت خواسته ها و انتظارات مشتریان و در نتیجه لزوم شناسایی و اولویت-بندی بازارهای بالقوه صادرات به منظور توسعه صادرات کالاهای غیرنفتی بیش از پیش احساس می شود. محصولات کشاورزی نقش عمده ای در صادرات کالاهای غیرنفتی دارد و در بین آن ها پسته از اهمیت خاصی برخوردار است. متغیرهای اصلی تحقیق شامل تولید و تجارت پسته در جهان و ایران است که داده های آماری مربوطه از سازمان خواربار جهانی(FAO)، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، وزارت جهاد کشاورزی و اداره کل گمرک استان یزد در فاصله زمانی 12 ساله (1393-1380) جمع آوری شده است. در این مقاله، پس از شناسایی بازارهای بالقوه محصول پسته و در نظرگرفتن معیارهای مناسب، بازارهای هدف با مدل تصمیم گیری چند معیاره مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. وزن دهی به معیارها، از روش آنتروپی شانون و برای اولویت بندی بازارها از رویکرد TOPSIS فازی استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد کشورهای لوگزامبورگ، هنگ کنگ و روسیه به ترتیب در رتبه های اول تا سوم از بازارهای هدف محصول پسته استان یزد قرار دارند.