فرزانه شاهچراغی

مقدمه: امروزه بیماری های کبدی به عنوان یکی از علل عمده ناخوشی، مرگ و میر و افزایش هزینه های بهداشتی در سراسر جهان محسوب می شود و تلاش جهانی برای محدود کردن این بیماری آغاز شده است. یکی از این تلاش ها، توسعه شیوه های علمی و راه اندازی سامانه های مناسب اطلاعاتی به منظور فهم مشکلات و استفاده از قابل دسترس ترین داده ها و الگوها به منظور ارائه اطلاعات به موقع و علمی برای اخذ تصمیمات ضروری است. این مقاله با هدف مطالعه تطبیقی سامانه مدیریت اطلاعات بیماری های کبدی در کشورهای منتخب انجام شد. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی و تطبیقی، ابتدا وضعیت موجود کشور با مراجعه به »مرکز مدیریت بیماری ها« مستقر در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و بیمارستان های نمازی شیراز، امام خمینی تهران و الزهرا اصفهان با مصاحبه حضوری با مسئول مرکز درمان بیماری های واگیردار و مسئولین بخش های درمان بیماری های کبدی در بیمارستان ها در فروردین ماه 2013 میلادی و بررسی فرم ها و مستندات با استفاده از چک لیست (روایی ابزار بر اساس روش اعتبار محتوا)، بررسی و سپس به بررسی سامانه مدیریت اطلاعات بیماری های کبدی در کشورهای منتخب پرداخته شد. تحلیل اطلاعات بر اساس مقایسه ویژگی های سامانه های اشاره شده در کشورهای مورد مطالعه، به صورت تحلیل توصیفی_ نظری صورت گرفت. یافته ها: سامانه مدیریت اطلاعات بیماری های کبدی بر اساس مطالعه و تجارب آمریکا، کانادا و مالزی و بر اساس نیاز کشور در قالب سه محور »مشخصات کلی سامانه«، »منابع داده« و نیز »ضوابط جمع آوری، گزارش و پردازش داده ها« طراحی شد. نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای بیماری های کبدی در ایران و فقدان سامانه جامع مدیریت اطلاعات بیماری های کبدی، طراحی الگوی سامانه مدیریت اطلاعات بیماری های کبدی، جهت مدیریت بیماری که کنترل کیفیت و کنترل هزینه ها – به عنوان دو هدف متعالی نظام های بهداشتی - را به دنبال دارد، توصیه می گردد.