امیرعباس قلی پور

نظریه اسناد یکی از نظریه های پویای روانشناختی است که به تبیین و تشریح ادراک افراد از وقایع می پردازد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اسنادهای موفقیت و شکست ورزشکاران و مربیان بود. جامعه مورد مطالعه را، ورزشکاران و مربیان تیم های ملّی(نخبه) و ورزشکاران و مربیان تیم های باشگاهی(زیر نخبه) در رشته های شنا، بدمینتون، کاراته، تکواندو، تنیس روی میز و کشتی تشکیل دادند؛ از این میان تعداد120نفر ورزشکار مرد و 12نفر مربی به روش نمونه گیری در دسترس و به صورت مرحله ای انتخاب شدند؛ که با استفاده از پرسشنامه ی سبک های اسنادی(ASQ) اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها بوسیله آزمون تحلیل واریانس چند متغیره و در سطح معنی داری (P<0/05) صورت پذیرفت. یافته های تحقیق نشان داد که ورزشکاران نخبه، دارای اسنادهای ناپایدارتر واختصاصی تر در مواجه با شرایط شکست از خود بیان کردند و درمقابل ورزشکاران زیرنخبه، اسنادهای پایدارتر و کلی تر، در موقعیت های شکست را بیان نمودند(P0/0001). همچنین مربیانِ ورزشکاران نخبه در بُعد موفقیت، اسنادی پایدارتر و اختصاصی تر از مربیان ورزشکاران زیرنخبه بیان کردند(P0/0001). نتیجه اینکه اسنادهای علّی ورزشکاران(نخبه و زیر نخبه) و مربیانِ ورزشکاران(نخبه و زیر نخبه)برتری را به نفع ورزشکاران و مربیان نخبه بیان نمود چرا که ورزشکاران نخبه بیشتر علل موفقیت را درونی، پایدار و کلی بیان نموده اند؛ همچنین ورزشکاران و مربیان اسنادهای متفاوتی در شرایط یکسان از خود بیان کردند. پیشنهاد می شود که مربیان، ورزشکاران خود را بر تلاش بیشتر و بروز تمام توانایی ها در مسابقات تشویق و ترغیب نمایند.