سمانه پوریزدی

شناسایی و تحلیل عوامل تاثیرگذار بر تقاضای تفرجی میتواند به پیشبینی نیازهای گردشگران و در نتیجه مدیریت موفق پارک ها و مناطق تفرجی کمک نماید. بوستان علوی در شهرستان قم از پتانسیلهای بسیاری در جذب گردشگر برخوردار است ولی در زمینه احداث و تجهیز متناسب با نیاز گردشگران توسعه لازم صورت نگرفته است. در این تحقیق، عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری در بوستان علوی شهر قم از طریق توزیع پرسشنامه بین بازدیدکنندگان پارک بررسی شد. نتایج نشان داد که فصل، سن، وضعیت تأهل، تحصیلات، درآمد و انگیزه استفاده با تقاضای گردشگری فردی ارتباط معنی دار دارند اما جنسیت، شغل و - نحوه دسترسی بر آن تأثیر معنی داری ندارند. بیشتر بازدیدکنندگان این پارک متاهلین و در رده سنی 15 30 سال تشکیل می دهند و فصل بهار را برای استفاده از پارک ترجیح می دهند که با توجه به ساختار جمعیتی قم و شرایط اقلیمی آن مورد انتظار است. مهمترین انگیزه های مراجعه به پارک پر کردن اوقات فراغت، استراحت و آرامش، پیک نیک، سرگرمی و بازی بچهها میباشد که با نوع و میزا ن امکانات موجود در پارک رابطه دارد.

امروزه با توجه به افزایش فزاینده جمعیت و تقاضای روزافزون در استفاده از منابع گردشگری، توجه به ظرفیت برد منابع و بهره­برداری از آن­ها در حد ظرفیت و توان آن­ها بیش از پیش اهمیت یافته است. مقاله حاضر به بررسی ظرفیت برد گردشگری در چهار بوستان شهر قم شامل بوستان­های هاشمی، نبوت، فدک و علوی می پردازد. داده­های مورد نیاز برای انجام تحقیق از طریق پرسشنامه و نیز آمارهای آب و هوائی ایستگاه هواشناسی قم جمع­آوری گردید. در نهایت ظرفیت برد فیزیکی، واقعی و مؤثر چهار بوستان مورد مطالعه به دست آمد. نتایج نشان داد که بوستان علوی بیشترین ظرفیت برد و بوستان نبوت کمترین ظرفیت برد گردشگری را دارد و توانمندی های مدیریتی پارک نقش مهمی در میزان ظرفیت برد گردشگری پارک های مورد مطالعه دارد. در فصول پائیز و زمستان و در ایام غیر تعطیل هفته میزان تقاضا از حد ظرفیت برد کمتر بوده و در فصول بهار و تابستان و در روزهای جمعه و تعطیل و غالباً در ساعات بعد از غروب خورشید میزان تقاضا از حد ظرفیت برد فراتر می­رود. بنابراین با توجه به زمان اوج بازدید، باید ظرفیت برد پارک بتواند این زمان­ها را تحمل کند تا از افزایش فشار بر منابع و تسهیلات پارک جلوگیری شود. بنابراین این موضوع باید در طرح­ریزی پارکها مورد توجه قرار گیرد.