حسن شکاری

به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه در سال 2002 موجب شکل گیری بحث های فراوانی درباره آینده سیاسی این کشور شد. دو ویژگی مشخصه دولت ترکیه تا آن زمان، تلاش برای نشان دادن خود به عنوان دولتی دین جدا و غرب گرا و همچنین سلطه دیرپای نظامیان بر سیاست بود. به این ترتیب، روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه به عنوان یک حزب اسلام گرا، به معنای آغاز عصر تغییرات چشمگیر در عرصه سیاست داخلی و خارجی ترکیه تلقی می شد. در این میان، آنچه بیش و پیش از همه از سوی دولتمردان برآمده از حزب عدالت و توسعه مورد توجه قرار گرفت، نقش و جایگاه این کشور در نظام بین المللی و به ویژه در ارتباط با کشورهای همسایه بود. بر این اساس، مقاله حاضر در پی آن است تا به بررسی جنبه های نظری و عملی سیاست خارجی ترکیه در یکی از مناطق پیرامونی این کشور، یعنی منطقه قفقاز جنوبی، بپردازد. این مقاله نشان می دهد که دولت ترکیه در دوره مورد بحث توانسته با حاکم کردن دیدگاهی واقع نگر و چندبعدی در سیاست خارجی خود، روابط اش را در جنبه های مختلف با کشورهای منطقه قفقاز جنوبی توسعه دهد و به گسترش نفوذ در این منطقه بپردازد.

در این مطالعه با استفاده از آمارهای هفتگی قیمت در سال های 1393-1392، چگونگی انتقال قیمت و رابطه علیت میان سطوح مختلف بازار گوشت گوسفند و گاو در استان آذربایجان شرقی بررسی شده است. مطابق نتایج آزمون ریشه واحد دیکی فولر تعمیم یافته، هر دو سری قیمت خرده فروشی و سرمزرعه انباشته از درجه یک هستند و نتایج آزمون هم انباشتگی جوهانسن جوسیلیوس بیانگر هم جمعی میان دو سری قیمت است. نتایج آزمون علیت برای گوشت گوسفند حاکی از آن است که هیچ علیتی میان قیمت سرمزرعه و خرده فروشی گوسفند وجود ندارد. از طرفی علیت یک طرفه ای از طرف قیمت سرمزرعه به قیمت عمده فروشی وجود دارد. ازسویی میان قیمت عمده فروشی و خرده فروشی رابطه علیت یک سویه ازسمت قیمت عمده فروشی به خرده فروشی وجود دارد. نتایج تخمین علیت گرنجر برای بازار گوشت گاو نشانگر آن است که علیت یک طرفه ای از طرف قیمت سرمزرعه به قیمت خرده فروشی وجوددارد. همچنین میان قیمت عمده فروشی و سرمزرعه شاهد رابطه علیت دوسویه ای هستیم. از طرفی میان قیمت عمده فروشی و خرده فروشی علیت یک طرفه ای از طرف عمده فروشی به خرده فروشی وجود دارد.