جلیل کریم پور

فرهنگ اسلامی سازمانی، الگویی مشترک و نسبتاً پایدار از ارزشها، باورها و اعتقادات اساسی در یک سازمان است و انجام هرگونه تغییر و تحول بنیادی در سازمان تنها از طریق شناخت فرهنگ سازمان و ارزشهای درون یک جامعه امکانپذیر است. هدف ازتبیین فرهنگ اسلامی ـ سازمانی شناساندن آن به افراد سازمان و ایجاد راهکارهای مناسب برای حل مشکلات درون و برون سازمان و رسیدن به یک الگوی جهانی در رابطه با مدیریت استراتژیک منابع انسانی است. در این مقاله به مفهوم شناسی فرهنگ سازمانی و فرهنگ اسلامی سازمانی و ابعاد اندازهگیری آنکه سازمان را در رسیدن به هدف غایی خود، که در کشور اسلامی براساس ارزشهای اسلامی نهادینه شده است، پرداخته و آن مفهومی از فرهنگ اسلامی سازمانی را که از آموزه های دینی میتوان کسب نمود، که سازمانها در پی تثبیت آن هستند و در قالب مکتوب و نانوشته به دنبال آن هستند، سعی شده الگوی مناسب با آن ترسیم شود. محقق بهمنظور تدوین الگوی فرهنگ اسلامی سازمانی از طریق مطالعات توصیفی و اکتشافی خود، به جمع آوری اطلاعات پرداخته و در نهایت با شناسایی متغیرهای مهم و اصلی، الگویی ارائه کرده که در آن چهار نوع فرهنگ اخلاق کاری، رسالت محور، مشارکتی و کارآفرینی دانشمحور همراه با شاخصهای آن نشان داده شده است.

نظارت و کنترل در سازمان دستورهای صریح و روشنی دارد که مدیران مسلمان را به داشتن نظامی دقیق، جدی و عادلانه برای نظارت و کنترل بر سازمان سفارش می کند. بنابراین هدف این مقاله بررسی میزان تحقق ابعاد و عوامل نظارت و کنترل اسلامی در دستگاه های دولتی است که بر اساس مطالعات توصیفی متون اسلامی و مذهبی سه فرضیه اصلی استخراج شد و داده های لازم از کارکنان دستگاه های دولتی بدست آمد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای پرسشنامه تحقیق بر اساس مطالعه مقدماتی برابر 910% است که بیانگر پایایی و توان زیاد اندازه گیری در این پژوهش است؛ همچنین نمونه آماری شامل 319 نفر کارکنان دستگاه های دولتی شهرستان های دهاقان و شهرضا بوده است. نتایج بررسی فرضیه اصلی تحقیق و شاخصهای مربوط به فرض عادی بودن و مقدار آماره T و سطح معنی داری، تمام فرضیه ها مورد تأیید قرار گرفت و مشخص شد که تعهد به ارزشهای اسلامی، ملی و سازمانی از حد متوسط بیشتر است.