احمد نهیرات

استحضر خلیل حاوی قصصاً من الدیانه المسیحیه فی شعره، مستفیداً منها للتعبیر بها عن الواقع السیاسی، محدثاً فیها تغییرات تفی برؤاه الفنیه الحدیثه وتشی بمواقفه السیاسیه. فاستعان بقصتی(لعازر 1962 والأم الحزینه) للتعبیر عن الواقع السیاسی المریر فی الوطن العربی رمزیاً حیث تبلورت رؤیته التشاؤمیه فیهما؛ وقد برز تشاؤمه فی إلقائه مفاهیم سلبیه کالیأس والضعف والحرمان والفشل. هذه الدراسه ترنو إلى فهم تعبیر خلیل حاوی الشعری، کما تبیّن کیفیه استحضاره القصه التراثیه وأسلوبه فی استخدامها للتعبیر عن القضایا السیاسیه خاصه فی قضیه السیاده والعلاقه بین الحاکم والمحکوم فی الوطن العربی. عالجت هذه الدراسه آراء الشاعر فیما یخص(الحاکم والمحکوم) وعلاقاتهما فیوبّخ "قیادات بلا کفاءات" ویطالب باستبدالها ب "قیادات ذی کفاءات" مؤمّلاً نفسه بظهور بطل یخلص الشعوب العربیه ممّا هی فیه. فللشعوب العربیه فی القصیدتین سهم کبیر؛ لذا تری الشاعر یعاتبها على خنوعها ورکونها ویطالبها بالنهوض والبعث. أما الشعب الفلسطینی(خاصه الأمهات الفلسطینیات) فقد مدحه الشاعر فاحتل مکانه مرموقه فی شعره؛ کما تطرق إلى ظلم الصهاینه فانتقدهم وذکر مثالبهم. وقد تبیّن من الدراسه أنّ طریقه خلیل حاوی الشعریه فی القصیدتین المدروستین قد اعتمدت على التعبیر الرمزی وذلک باستحضار رموز تراثیه بنظره تشاؤمیه حالکه ضمّنها کثیراً من النقد اللاذع.

از مباحث مهم زبان شناسی در زمینه معناشناسی، اصطلاح «چند معنایی» است که از گذشته تا به امروز، یکی از مباحث مهم زبان شناسی بوده است. در این جستار، پدیده چند معنایی از جهت دلالت های یک واژه بر معناهای مختلف به کنکاش گذاشته شده است. از ویژگی های زیباشناختی پدیده چند معنایی در قرآن کریم، دلالت یک واژه بر چندین معنا، در عین همخوانی هر یک از معانی ذکر شده با بافت کلی آیه است. این پدیده حتی در واژه های چند معنا که در زمینه اضداد می باشند، نیز صادق است. چگونگی پردازش مفسران به این پدیده و تأثیرپذیری مترجمان از آن ها در این خصوص با رعایت همخوانی مفاهیم برداشتی در تفسیر و ترجمه های آن در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد. این شیوه بررسی، علاوه بر کشف جنبه ای دیگر از اعجاز قرآن، می تواند از بروز اشکالاتی در ترجمه جلوگیری نماید.

اسطورة سندباد در هفت قصیده از دیوان صلاح عبدالصّبور آمده است. این اسطوره در شعر وی بر مضمون هایی همچون: سرگشتگی، فرار از واقعیّت های تلخ زندگی، شناخت و معرفت و سرکشی و نوآوری دلالت دارد. سندباد به روش های گوناگونی در شعر عبدالصّبور آمده است؛ گاهی نقاب شاعر است و گاهی قهرمان روایت اوست. حضور وی اشاره وار، نمادین و با گفتگوهایی گاه عامیانه و گاه عالمانه است. سندباد در شعر عبدالصّبور سه چهرة مختلف دارد: 1- مبارز، شجاع و مسافری که در پی ن اشن اخته های جه ان است و م ردم را نی ز ب ه جنبش ف رامی خواند. 2- ترسو و بزدل که از سفر می هراسد و 3- صوفی مسلکی است که به سفرهای درون می پردازد و در پی گمشده های معنوی است.