مهدی جلیلی قاضیزاده

استفاده از لاینرهای خاکی به دلیل توانایی دسترسی به مصالح مناسب در محل های دفن پسماند در بخش زیادی از ایران (بخصوص در منطقة کهریزک) و همچنین هزینة کمتر آنها نسبت به سایر لاینرها، در حال حاضر میتواند گزینة قابل قبولی باشد. مطالعات مختلف نشان میدهد که یکی از عوامل مهم در انتخاب لاینرهای خاکی، شرایط محلی و سازگاری لاینر با شیرابة تولید شده در محل مورد نظر است. رفتار هیدرولیکی لاینرهای خاکی که میتوان آن را در نفوذپذیری لاینر خلاصه کرد در اندرکنش با شیرابة پسماند شهری به ویژگیهای شیرابه و خاک مورد استفاده در لاینر وابسته است. این مسئله بویژه در مورد خاکهای دارای شوری بالا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بر همین اساس تغییرات نفوذپذیری لاینر خاکی متراکم شده با استفاده از خاک مورد نظر برای احداث لاینر در توسعة محل دفن کهریزک در تماس با شیرابه در مقیاس آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور آزمایش نفوذپذیری بر مبنای روش هد افتان بر روی نمونه های خاکی که به صورت درجا متراکم شده اند و با استفاده از شیرابه واقعی نمونه برداری شده از محل فعلی دفن زباله کهریزک انجام شد. نتایج نشان میدهد که باوجود آنکه نفوذپذیری لاینر با گذشت زمان افزایش مختصری (حدود 3 برابر) نشان میدهد، مقدار آن همواره چند ده بار کمتر از نفوذپذیری لازم برای لاینرها (7-10*1 سانتیمتر بر ثانیه) است. بنابراین این لاینر خاکی از لحاظ کنترل نشت شیرابه، کارایی لازم را داشته و میتوان از خاک رس مورد آزمایش برای احداث لاینر خاکی متراکم شده بر اساس استانداردهای مربوط برای محل دفن کهریزک استفاده کرد.