محمدباقر بابایی

این مقاله با هدف تبیین هدایت، رهبری و راهبردهای شکوفا سازی نهاده های ذاتی انسان از دید قرآن نوشته شده و روش تحقیق آن کیفی است که از طریق روش تحلیل مضمون با محوریت آیات قرآن کریم انجام شده است. حاصل پژوهش بیان می کند که تمام نیازهای رشد و کمال انسان در نهاد انسان نگاشته شده است و تنها هدایت الهی می تواند موجبات شکوفاسازی صحیح آنها را فراهم سازد و چون انسان، نوع واحد است تنها یک برنامه که از آن به دین اسلام یاد می شود، می تواند انسان را بدرستی به مقصد مطلوب در تراز فطرت هدایت کند. هیچ زمانی خالی از امام و هادی الهی نبوده است و هر کدام به تناسب وضعیت زمانی و مکانی، هدایت مردم را به عهده گرفته اند که از آن به شریعت یاد می شود تا به مقتضای زمان و مکان با راهبردهای متفاوت مانند راهبرد ابراهیمی، راهبرد موسوی و راهبرد عیسوی به روشنگری مردم بپردازند تا راهبرد محمدی برای همه انسانها تا روز قیامت معرفی شد و صیانت آن از تحریف لفظی و معنوی را خدا بر عهده گرفت و این نتیجه کلی به دست آمد که تمام مشکلات انسانها به عدم پایبندی آنان به شیوه ها و روشهای پیامبران در مقابل راهبرد و شیوه شیاطین بر می گردد. راهبرد اساسی او برای رهایی از این مشکلات شناخت حقیقی جایگاه و مراتب انسان و پایبندی نسبت به آموزه های دینی تحت قیومیت و رهبری رهبر الهی است.

فرهنگ اشاره به آداب، رسوم، عقاید، ارزشها، باورها و هنجارهایی دارد که در زندگی فردی و اجتماعی آحاد جامعه ظهور می کند. رهبران برای اینکه بتوانند از عناصر فرهنگ صیانت کرده و به تناسب شرایط زمانی و محیطی، آنها را بارور کرده و از خطرات در امان نگهداشته و به رشد و بالندگی برسانند، تلاش می کنند با تعیین چارچوبی معین و سیستمی پویا، تعامل فرهنگ با دیگر مؤلفه های قدرت ملی را به چنان هم افزایی و بسترسازی ای برسانند که تمام مؤلفه ها از عناصر فرهنگی جهت و محتوا و هویت گرفته، جامعه را در مقابل هجمه های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نظامی به استحکام و ثبات رسانده، به پیش ببرد. این همان نقشه ای است که بعد از تبیین مهندسی فرهنگ و مهندسی فرهنگی خودنمایی می کند و دانشگاه به جهت اینکه مرکزی است که این عناصر در آن نهادینه و به روز می شوند، سهم بسزایی در روند توسعه و تعمیق عناصر فرهنگ و کیفیت تعامل آن با دیگر مؤلفه های قدرت ملی دارد. دانشگاه با طرح مبانی و ارزشهای برخاسته از جهان بینی و متاثر از شرایط محیطی، فضای لازم را برای شکل گیری مهارتهای رفتاری مهیا می سازد.