محسن دهقان منشادی

شهر یزد، روی کمربند زرد تابشی قرار دارد و از نظر دریافت انرژی خورشید دارای پتانسیل بالایی میباشد. بر اساس براوردهای انجام شده انرژی تابشی ورودی به یزد در حدود 7787 در سال میباشد. هدف از این مقاله، ارائه دو روش برای برآورد تابش کل انرژی خورشیدی روی سطح صاف و مقایسه آن با اندازه گیریهای پیرانومتری و تعیین خطاهای آماری در این شهر میباشد . در روش اول با دریافت پارامترهای دما، بارندگی، ساعات آفتابی و تابش از سازمان هواشناسی در بازه زمانی 1982 تا 2003 معادله رگرسیونی تابش بر حسب این متغیرها را تعیین کردیم ، در روش دوم(مدل آنگستروم) با استفاده از داده های پیرانومتری و ساعات آفتابی در همان بازه زمانی و محاسبه بقیه پارامترهای مقدار تابش تخمین زده شد . با بررسیهای انجام شده توسط نرم افزار آماری SPSS مشاهده شد که در روش اول خطاهای آماری بیشتر میباشد و بین متغیرهای مستقل در نظر گرفته شده همبستگی آماری وجود دارد و این پارامتر ها بر روی هم تاثیردارند و در نهایت تنها پارامتر مستقل ساعات آفتابی میباشد . بدین منظور زمانی که میزان تابش شهر یزد در دسترس نباشد، معادله آنگستروم به فرم پیشنهاد میشود.

ساعات آفتابی تنها داده بلند مدتی است که اطلاعات مربوط به آن اندازه گیری شده، موجود و قابل اعتماد میباشد. در نتیجه میتوان برای تخمین صحیح و دقیق میزان تابش انرژی خورشیدی روی سطح زمین از آن استفاده نمود. در این مقاله ساعات آفتابی برای تخمین میانگین ماهانه میزان تابش خورشید بر سطح افقی استفاده شده است، که میتوان میزان تابش خورشید را برای مناطق مختلف اقلیمی ایران پیش بینی نمود. لازم به ذکر است که در مقاله حاضر بر اساس طبقه بندی اقلیمی کوپن و با در نظر گرفتن ساعات آفتابی، ایران به پنج منطقه اقلیمی تقسیم بندی شده است. یکی از بهترین مدلهای پیشنهاد شده برای برآورد میزان تابش خورشید روی سطح افقی مدل آنگستروم می باشد. ضرایب تجربی مدل آنگستروم به پارامترهای اقلیمی، شرایط جغرافیایی، و نوع پوشش گیاهی منطقه وابستگی دارند، با این رابطه میتوان میزان تابش کل را برای نقاط مختلف ایران برآورد نمود. با استفاده از داده های تابشی ثبت شده توسط ایستگاههای پیرانو متری و میزان ساعات آفتابی که از سازمان هواشناسی دریافت شده است، همچنین محاسبه طول روز و تابش فراجو با کمک نرم افزار آماریSpss رابطه رگرسیونی تابش کل بر حسب ساعات آفتابی برای مناطق اقلیمی ایران برازش شد.