ارزیابی خطر ریزگردها در شمال غرب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
طرح مسئله: یکی از مشکلات زیست محیطی در مناطق غربی ایران، فعالیت طوفان های گرد و غبار و ریزگردها در اتمسفر شهرهاست. این پدیده از سال ۱۳۶۷ بیشتر استان های غرب و جنوب کشور را درگیر ساخته است. گرد و غبار بر اثر دلایل مختلفی چون دخالت های بشری در استفاده غیرمنطقی از منابع آب های سطحی و زیرزمینی، تخریب پوشش گیاهی، تضعیف خاک ناشی از فرایندهای کشاورزی و بعضی عوامل طبیعی مانند خشکسالی و تغییرات آب و هوایی روی می دهد. پژوهشحاضرباتوجهبهماهیتمسئلهوموضوع،ازنوعتوصیفی-تحلیلیو مطالعات کاربردی با تأکید بر روش های کمّی است. هدف: در این زمینه هدف پژوهش حاضر، بررسی مخاطرات اقلیمی حادث شده ناشی از ریزگردها در استان های شمال غرب کشور برای ماههای مختلف سال به همراه شناسایی تداوم و فراوانی آنها و همچنین مشخص کردن منشأ اصلی گرد و غبارهای واردشده به منطقه پژوهش است. روش: تمامی فرایندها و تجزیه و تحلیل داده ها در محیط GIS ، EXCELL همراهبا مدل Krigingزمین آماری ارزیابی شد. این تکنیک نقاط مجهول را براساس خودهمبستگی بین نقاط اندازه گیری شده و ساختار فضایی آنها پیش بینی می کند. در این ارزیابی نخست داده های کسب شده از آمارهای ایستگاههای مدنظر تعیین، دوباره این داده ها در محیط نرم افزار اکسل مرتب و سپس با استفاده از مدل Krigingهریک از داده های مدنظر درون یابی شد. نتایج: نتایج بررسی ها نشان داد وسعت خسارات این پدیده فقط به تهدید زمین های کشاورزی، صنعتی و... محدود نبوده است؛ بلکه با مختل کردن زندگی عادی مردم آشکارا به تهدید جدی زیست محیطی تبدیل شده و واکنش افکار عمومی را به دنبال داشته است. خشکسالی های اخیر، جنگ تحمیلی، کشاورزی، سدسازی، جنگ آب و سیاست انتقال آب از مناطق پرآب به مناطق کم آب در خوزستان و ایلام، دو منطقه اثرپذیر از ریزگردها، از عوامل مؤثر بر پدیده ریزگردها در غرب و جنوب ایران اند.