در محضر علامه طباطبایی

 حکمت و مصلحت حجاب در محضر
سؤال:آیا از«آیه حجاب»می‏توان وجوب حجاب را استفاده کرد؟آن جا که می‏فرماید:«و اذا سألتموهن متاعا فسئلوهن من ورآء حجاب ذلکم أطهر لقلوبکم و قلوبهن. 1 .»
و هر گاه از زنان پیامبر چیزی خواستید، از پشت پرده از آنان بخواهید.این برای دل‏های شما و آنان پاکیزه‏تر است.
جواب:از این تعبیر، وجوب حجاب استفاده نمی‏شود، بلکه منظور بیان حکمت و مصلحت حجاب است؛نظیر آیه شریفه‏«و أن تصوموا خیر لکم.» 2 و روزه گرفتن برای شما بهتر است که پس از آیه‏«کتب علیکم الصیام.» 3 روزه بر شما مقرر شده است، آمده است.
سؤال:آیا از آیه شریفه زیر، وجوب حجاب استفاده می‏شود؟آن جا که خداوند متعال می‏فرماید:«یا ایها النبی قل لأزواجک و بناتک و نسآء المؤمنین یدنین علیهن من جلابیبهن ذلک أدنی أن یعرفن فلا یؤذین.» 4
ای پیامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمن بگو: پوشش‏های خود را بر خود فروتر گیرند.این کار برای آن که شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند، (به احتیاط) نزدیک‏تر است.
جواب:«جلابیت»جمع«جلباب»به معنای پارچه‏ای است نظیر چادر که تمام بدن زن را بپوشاند.و«یدنین علیهن من جلابیبهن.»
یعنی خود را با چادرهایشان بپوشانند، تا مواضع زینت آن‏ها از قبیل سینه‏هایشان آشکار و پیدا نباشد؛مبادا فاسقان چشم چران از آن‏ها سوء استفاده و به آن‏ها تعرض کنند. 5
سؤال:پس وجوب حجاب از کدام آیه قرآن کریم استفاده می‏شود؟
جواب:در مورد حجاب این آیات ذکر شده‏اند: الف)خداوند متعال می‏فرماید:«و لا یبدین زینتهن.» (و زنان مواضع زینت خود را آشکار نکنند.)
منظور از«زینتهن»مواضع زینت است.یعنی مواضع زینت خود را بپوشانند و آن‏ها را ظاهر و آشکار نکنند.
ب)همچنین می‏فرماید:«قل للمؤمنین یغضوا من أبصارهم و یحفظوا فروجهم.» 7 (به مردان با ایمان بگو دیده فرو نهند و پاکدامنی ورزند.)
یعنی چشم‏های خود را از آنچه که نظر کردن به آن حرام است(چه مرد اجنبی و چه زن اجنبیه)بپوشانند و آن را نگاه نکنند.و عورت‏های خود را بپوشانند و آن را از نظر دیگران حفظ کنند.
ج)نیز می‏فرماید:«و قل للمؤمنات یغضضن من أبصارهن و یحفظن فروجهن...». 8 (و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را(از هر نامحرمی)فرو بندند و عورت‏های خود را از نظر دیگران نگهدارند...)
در روایتی از امام صادق(ع)آمده است:«کل شی‏ء فی القرآن من حفظ الفرج، فهو من الزنا، الاّ هذه الآیة فانها من النظر.» 9 از تمام آیاتی که در قرآن درباره«حفظ فرج»ذکر شده است، زنا اراده شده است؛مگر این آیه که در رابطه با نظر و نگاه کردن است.
یعنی:«هر جا در قرآن حفظ فرج ذکر شده، منظور حفظ آن از زناست مگر این آیه که منظور حفظ آن از نظر است.»
علامه طباطبایی محمد حسین رخشاد
پوشش، ملاک حجاب اسلامی
سؤال:نظر حضرت عالی درباره حجاب اسلامی چیست؟
جواب:ظاهرا در اسلام ستر منظور است.
سؤال:آیا ستر(پوشش)موضوعیت دارد و یا مقدمه‏ای است برای جلوگیری از تحریک شهوت و چشم چرانی و نگاه نامحرمان به مواضع زینت و زیبایی آنان؟
جواب:بله، ستر موضوعیت دارد و لازم است بانوان مسلمان با حجاب و ستر بیرون آیند و تنها به منظور حفظ زینت آنان از چشم چرانی و نگاه نامحرم و تحریک شهوت آن‏ها نیست.
حکم لباس‏های کیپ بدن
سؤال:آیا با پوشیدن لباس‏های کیپ بدن به نام «اسموکیت»بدون این که نازک و بدن نما باشد، حجاب اسلامی رعایت می‏شود؟
جواب:به لباس‏هایی که بدن را بهتر نشان دهد و مزید بر جمال باشد، ستر و پوشش نمی‏گویند و پوشیدن آن‏ها حجاب اسلامی نخواهد بود.بنابراین، لباس‏هایی که حجم و اندام بدن زن در آن‏ها نمایان باشد، از نظر شرع ساتر محسوب نمی‏شوند.
سؤال:اگر زنان مواضع زینت خود را با این گونه لباس‏های کیپ بدن بپوشانند، بر این کار«لا یبدین زینتهن»صدق می‏کند؟
جواب:جمال زن خودش زیباست و تجمل او نیز لازمه خودش است.و«و لا یبدین زینتهن»یعنی زنان‏
[به تصویر صفحه مراجعه شود]
باید مواضع زینت (زیبایی اندام)خود را بپوشانند و جمال خود را نشان ندهند. بنابراین، پوشیدن این گونه لباس‏های کیپ که اسکلت و برآمدگی‏های بدن را از پس و پیش نشان می‏دهند و بیش‏تر شهوت را تحریک می‏کنند، ستر و حجاب اسلامی نیست.
زیر نویس
(1).سوره احزاب، آیه 53.
(2).سوره بقره، آیه 184.
(3).سوره بقره، آیه 183.
(4).سوره احزاب، آیه 59.
(5).برای توضیح بیش‏تر در رابطه با شأن نزول آیه شریفه، به روایتی که استاد طباطبایی در المیزان، ج 16، ص 336، از تفسیر قمی نقل فرموده‏اند، رجوع شود.
(6).سوره نور، آیه 31.
(7).سوره نور، آیه 30.
(8).سوره نور، آیه 31.
(9).اصول کافی، ج 2، ص 36، روایت 1.
*برگرفته از کتاب 727 پرسش و پاسخ از انتشارات سماء قلم.