سؤال از شما، جواب از حجت الاسلام قرائتی

سؤال:این که خداوند فقط کار خیر افراد با تقوا را می‏پذیرد، سبب دلسردی و یأس افراد عادی یا گناهکار نمی‏شود؟
پاسخ:اولا این که قرآن می‏فرماید:«انّما یتقبّل اللّه من المتّقین» 1 ، تقوا درجاتی دارد.به همین دلیل، کلمه«أتقی»، یعنی:باتقواتر، در قرآن آمده است:«انّ أکرمکم عند اللّه اتقاکم» 2 و اکثر افراد عادی و خلافکار هم در مرحله‏ای از تقوا هستند، و گرنه هیچ کار خیری انجام نمی‏دادند و از هیچ گناهی دست برنمی‏داشتند.
ثانیا، اگر گفتند دولت فقط فارغ التحصیلان دانشگاه را می‏پذیرد، مراد آن است که شرط استخدام رسمی، فارغ التحصیل دانشگاه بودن است، نه این که دیگران حق انجام هیچ گونه کاری را ندارند و یا اگر کاری انجام دهند، پاداششان ضایع می‏شود.
ثالثا، پذیرش عمل نیز درجاتی دارد:قبول عادی، قبول شایسته(بقبول حسن) 3 و قبول برتر که در دعا می‏خوانیم:«و تقبّل باحسن قبولک.» 4 بنابراین، هر کس به مقدار تقوایی که دارد، کارش قبول می‏شود.
به همین دلیل، پاداش‏های خداوند نسبت به افراد و کارها و شرایط، متفاوت است.
بعضی کارها پاداش دو برابر دارند: «ضعفین.» 5
بعضی کارها پاداش چند برابر دارند:«أضعافا.» 6
بعضی کارها پاداش ده برابر دارند:«فله عشر أمثالها.» 7
بعضی کارها پاداش هفتصد برابر دارند:«کمثل حبة أنبتت سبع سنابل فی کلّ سنبلة مأة حبّه.» 8
بعضی کارها پاداشی دارند که هیچ کس، جز خدا آن را نمی‏داند:«فلا تعلم نفس ما اخفی لهم» 9
و این تفاوت‏ها بر اساس تفاوت نیت و نوع کار است.
سؤال:در برابر متلک‏ها و یا سرزنش‏هایی که در راه حق می‏شنویم، چه وظیفه‏ای داریم؟
پاسخ:شخصی از قاهره شتری را اجاره کرد تا به منطقه عباسیه برود.او بر شتر سوار شده و صاحب شتر افسار شتر را گرفته بود و مسافر را می‏برد.در مسیر راه، شتربان زیر لب و گاهی هم بلند، مسافر را مسخره می‏کرد؛چون او مردی غریب و تنها و محتاج یافته بود و همگام با حرکت شتر به جسارت‏های خود ادامه می‏داد.در مسیر راه، شخصی این صحنه را دید و به مسافر گفت:«آیا می‏دانی و می‏شنوی که شتربان چه می‏گوید؟»
گفت:«بلی!»
پرسید:«پس چرا از خود عکس العملی نشان نمی‏دهی؟»
گفت:«اگر او مرا به عبّاسیه می‏رساند و مسیر راه درست است، این حرف‏ها مهم نیست، هر چه می‏خواهد بگوید.»
در سوره مطفّفین 10 می‏خوانیم که مجرمان، مؤمنان را به شکل‏های متفاوت تحقیر می‏کنند:
1.پیوسته به آن‏ها می‏خندند:«انّ الّذین أجرموا کانوا من الّذین آمنوا یضحکون.»
2.هر گاه از کنار آن‏ها عبور می‏کنند، غمزه می‏آیند و چشمک می‏زنند:«و اذا مرّوا بهم یتغامزون.»
3.همین که به سوی دار و دسته خود بر می‏گردند،
[به تصویر صفحه مراجعه شود]
پشت سر مؤمنان فکاهی و طنز می‏گویند:«و اذا أنقلبوا الی اهلهم انقلبوا فکهین.»
4.هنگامی که مؤمنان را می‏بینند، می‏گویند، این‏ها منحرفند: «و اذا راوهم قالوا انّ هؤلأ لضالّون.»
اما مؤمنان استقامت می‏کنند و از راه خود دست بر نمی‏دارند.
قرآن در ادامه می‏فرماید:روزی خواهد آمد که مؤمنان، به کفار خواهند خندید:
«فالیوم الّذین آمنوا من الکفّار یضحکون.»
ضمن استفاده از نکات مطرح شده توسط استاد قرائتی جا دارد این نکته را متذکر شویم که منظور از عبارت قرآنی‏«انما یتقبل اله من المتّقین» می‏تواند این باشد که خدای رحمان عملی را می‏پذیرد که در آن عمل، معیارهای تقوا و حلال و حرام الهی رعایت شده باشد.چنانکه وقتی به امام صادق(ع)گفتند کسی نان را از نانوائی سرقت می‏کند و سپس همان را صدقه می‏دهد، با این توجیه که حسنه ده برابر پاداش دارد و گناه یک برابر کیفر پس در مجموع به نفع او تمام می‏شود.امام فرمودند:این نکته را هم به او متذکر شوید که«خداوند اعمال را از متقین می‏پذیرد.»
زیر نویس
(1).سوره مائده، آیه 27
(2).سوره حجرات، آیه 13
(3).سوره آل عمران، آیه 37
(4).دعای وداع ماه رمضان.
(5).سوره بقره، آیه 265
(6).سوره بقره، آیه 245
(7).سوره انعام، آیه 160
(8).سوره بقره، آیه 261
(9).سوره سجده، آیه 17
(10).سوره مطفّفین، آیات 29 تا 32.