نوارهای صوتی آموزش قرآن کتابهای درسی
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بحمد اللّه برای احیا و اعتلای آموزش قرآن، تلاشهای بسیاری در آموزش و پرورش به عمل آمده که در چند سال آخر نیز گسترش و عمق بیشتری یافته است.یکی از هدفهای برنامه جدید آموزش قرآن، استفاده از نوار قرائت آموزشی آیات درس است.این قسمت بخش جدایی ناپذیر تدریس است تا آموزش بصری به کمک آموزش سمعی تکمیل شود و دانش آموزان به تدریج با زیبا خوانی قرآن آشنا شوند و جاذبه تلاوت آهنگین آیات، علاقه آنها را به یادگیری قرآن بیفزاید.تقویت دور کن شنیداری و گفتاری از ارکان مهم زبان آموزی، در این نوارها مد نظر بوده است.
1.محتوای نوار، تلاوت آیات متون کتابهای قرآن درسی به صورت آموزشی است که هر عبارت دو بار تکرار میشود.معلم گرامی ضبط صوت را روشن میکند.بار اول دانش آموزان گوش فرا میدهند و بار دوم همراه با نوار میخوانند.این تلاوتها توسط قاریان ممتاز نوجوان و یا بین المللی اجرا شده است.در اجرای تلاوت ویژگیهای آموزشی رعایت شدهاند.این ویژگیها عبارتند از:
الف)سرعت تلاوت
1.سرعت تلاوت از تحقیق آموزشی تندتر و از ترتیل معمولی کندتر است.
2.سرعت تلاوت و فاصلههای آیات در تمامی درسها یکدست و هماهنگ است.
ب)بیان واضحتر حروف، کلمات و اتصالات در
ترکیبها
این شیوه تلاوت به گونهای تنظیم شده است که
[به تصویر صفحه مراجعه شود]
دانش آموزان ضعیف بتوانند با هدایت چشم، به شناسایی و پیگیری علائم عادت کنند و قدرت ترکیب حروف و حرکات را به دست آورند.
ج)فصاحت و تجویدی سادهتر از فصاحت و
تجوید فنی
1.اتصالات و کلمات پیچیده با تأکید بیشتر خوانده میشود.
2.رعایت ویژگیهای آموزشی در تلاوت بر رعایت ظرافتهای تجویدی مقدم است و به طور غیر مستقیم با لحن عربی آشنایی ایجاد میشود.
د)آیات به صورت تقطیع شده(جمله جمله)خوانده شده است و این امر در وقف بر آخر جمله و آغاز خواندن از محل مناسب، کمک خواهد کرد.بدین ترتیب به استفاده از علائم وقف سجاوندی نیاز نخواهد بود.
ه)صوت و لحن در قرائت آموزشی
1.خواندن قرآن با نظم و ترتیب در بیان کلمات و نیز خواندن به صورت آهنگین، به صورت تقلید و الگو برداری دانش آموز از قاری قرآن، کمک خواهد کرد؛ بدون آن که آشنایی با دستگاههای ویژه صوت و لحن نیاز باشد.
2.در تلاوت آموزشی از مقامات و دستگاههای مناسب و زیبا در صوت و لحن استفاده شده است.
3.تغییرات در لحن و پردههای صوتی(ملودیها)به صورت ملایم، همگون و با فاصله دقیق اجرا میشود.
و)شمرده خوانی آیات
1.در این بخش، روخوانی ساده آیات، عبارات، کلمات و ترکیبهای سخت که در متن درس خط کشی شدهاند، مد نظر است(شمرده خوانی در پایه اول ابتدایی و پایههای اول و دوم راهنمایی اجرا شده است).
2.این بخش به صورت شمرده، ساده و بدون آهنگ و با تأکید بر اتصالات حروف، کلمات، تشدید و ساکن اجرا میشود.
3.خواندن با تأنی و سرعت کند(به شکل کلمه خوانی)برای آموزش و دقت بیشتر انجام میشود.
4.شمرده خوانی نیز دو بار تکرار میشود.بار اول دانش آموزان گوش میدهند و بار دوم همراه نوار میخوانند.
ز)یکجا خوانی آیات درس
1.این بخش در انتهای درس پخش میشود و دانش آموزان سوره و یا درس مربوطه را به صورت یکجا زمزمه میکنند.این بخش فقط در پایه اول اجرا شده و برای استمرار و تعمیق یادگیری لحاظ شده است.
2.سایر برنامههایی که در نوار اجرا شدهاند، عبارتند از:
الف)آموزش اذکار نماز بر اساس متون کتاب درسی. این بخش در پایههای سوم ابتدایی، دوم راهنمایی و اول متوسطه، توسط قاریان نوجوان و بزرگسال اجرا شده است.این بخش نیز دو بار تکرار و هدف آن آموزش نماز و اذکار آن است.
ب)استفاده از سرودها و اشعار زیبا در مدح پیامبر و
[به تصویر صفحه مراجعه شود]
اهمیت قرآن و تأکید بر مسائل اخلاقی، از گروههای ایرانی و عربی در خلال و فاصلههای درسها به منظور تلطیف و جذابیت بخشیدن بیشتر به نوار با توجه به سنین مخاطبان.
ج)بهرهگیری از گویندگان ماهر و مجرب و حرفهای صدا و سیما در برقراری ارتباط با کودکان، نوجوانان و جوانان.برای تیتراژ نوارهای درسی دوره ابتدایی از صدای سرکار خانم مریم نشیبا، قصهگوی شب بخیر کوچولو در رادیو بهرهمند شدهایم.در دورههای راهنمایی و متوسطه از گویندگان رادیو قرآن، جناب آقای ذکایی استفاده شده است.
د)جذابیت خاص در آرم و نشان برنامه دوره ابتدایی با نوای بلبل و آوای رودخانه و صدای جنگل برای دانش آموزان دوره ابتدایی لطافتی خاص و خاطره انگیز دارد و آرم و نشانه برنامه در دوره راهنمایی و متوسطه منتخبی از بهترین تلاوت استاد شعیشع و با هم آوایی زیبا در ابتدای هر یک از درسها، از معنویت فوق العادهای برخوردار است.
ه)نیایشهای قرآنی.در این بخش، در پایان نوار از نیایشگران معروف کشور به منظور اجرای دعای ختم قرآن، تقریبا در تمام پایههای تحصیلی استفاده شده است.
چند نکته
الف)خلاصهای از اهداف، محتوا و عوامل تولید به صورت مکتوب در جلد شناسنامه هر یک از نوارهای درسی درج شده است.
ب)این نوار با همکاری عوامل متعدد، همچون استودیوی دفتر تکنولوژی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، شبکه سراسری رادیو قرآن، شرکت حکمت بیان، کارشناسان دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی گروه قرآن و انتشارات مدرسه، برای استفاده در تمام کلاسهای آموزش قرآن مدارس کشور، از سال 1378 تا کنون تولید و ارسال شده است.امید است ان شاء اللّه مورد رضای خدای رحمان قرار گیرد.
1.محتوای نوار، تلاوت آیات متون کتابهای قرآن درسی به صورت آموزشی است که هر عبارت دو بار تکرار میشود.معلم گرامی ضبط صوت را روشن میکند.بار اول دانش آموزان گوش فرا میدهند و بار دوم همراه با نوار میخوانند.این تلاوتها توسط قاریان ممتاز نوجوان و یا بین المللی اجرا شده است.در اجرای تلاوت ویژگیهای آموزشی رعایت شدهاند.این ویژگیها عبارتند از:
الف)سرعت تلاوت
1.سرعت تلاوت از تحقیق آموزشی تندتر و از ترتیل معمولی کندتر است.
2.سرعت تلاوت و فاصلههای آیات در تمامی درسها یکدست و هماهنگ است.
ب)بیان واضحتر حروف، کلمات و اتصالات در
ترکیبها
این شیوه تلاوت به گونهای تنظیم شده است که
[به تصویر صفحه مراجعه شود]
دانش آموزان ضعیف بتوانند با هدایت چشم، به شناسایی و پیگیری علائم عادت کنند و قدرت ترکیب حروف و حرکات را به دست آورند.
ج)فصاحت و تجویدی سادهتر از فصاحت و
تجوید فنی
1.اتصالات و کلمات پیچیده با تأکید بیشتر خوانده میشود.
2.رعایت ویژگیهای آموزشی در تلاوت بر رعایت ظرافتهای تجویدی مقدم است و به طور غیر مستقیم با لحن عربی آشنایی ایجاد میشود.
د)آیات به صورت تقطیع شده(جمله جمله)خوانده شده است و این امر در وقف بر آخر جمله و آغاز خواندن از محل مناسب، کمک خواهد کرد.بدین ترتیب به استفاده از علائم وقف سجاوندی نیاز نخواهد بود.
ه)صوت و لحن در قرائت آموزشی
1.خواندن قرآن با نظم و ترتیب در بیان کلمات و نیز خواندن به صورت آهنگین، به صورت تقلید و الگو برداری دانش آموز از قاری قرآن، کمک خواهد کرد؛ بدون آن که آشنایی با دستگاههای ویژه صوت و لحن نیاز باشد.
2.در تلاوت آموزشی از مقامات و دستگاههای مناسب و زیبا در صوت و لحن استفاده شده است.
3.تغییرات در لحن و پردههای صوتی(ملودیها)به صورت ملایم، همگون و با فاصله دقیق اجرا میشود.
و)شمرده خوانی آیات
1.در این بخش، روخوانی ساده آیات، عبارات، کلمات و ترکیبهای سخت که در متن درس خط کشی شدهاند، مد نظر است(شمرده خوانی در پایه اول ابتدایی و پایههای اول و دوم راهنمایی اجرا شده است).
2.این بخش به صورت شمرده، ساده و بدون آهنگ و با تأکید بر اتصالات حروف، کلمات، تشدید و ساکن اجرا میشود.
3.خواندن با تأنی و سرعت کند(به شکل کلمه خوانی)برای آموزش و دقت بیشتر انجام میشود.
4.شمرده خوانی نیز دو بار تکرار میشود.بار اول دانش آموزان گوش میدهند و بار دوم همراه نوار میخوانند.
ز)یکجا خوانی آیات درس
1.این بخش در انتهای درس پخش میشود و دانش آموزان سوره و یا درس مربوطه را به صورت یکجا زمزمه میکنند.این بخش فقط در پایه اول اجرا شده و برای استمرار و تعمیق یادگیری لحاظ شده است.
2.سایر برنامههایی که در نوار اجرا شدهاند، عبارتند از:
الف)آموزش اذکار نماز بر اساس متون کتاب درسی. این بخش در پایههای سوم ابتدایی، دوم راهنمایی و اول متوسطه، توسط قاریان نوجوان و بزرگسال اجرا شده است.این بخش نیز دو بار تکرار و هدف آن آموزش نماز و اذکار آن است.
ب)استفاده از سرودها و اشعار زیبا در مدح پیامبر و
[به تصویر صفحه مراجعه شود]
اهمیت قرآن و تأکید بر مسائل اخلاقی، از گروههای ایرانی و عربی در خلال و فاصلههای درسها به منظور تلطیف و جذابیت بخشیدن بیشتر به نوار با توجه به سنین مخاطبان.
ج)بهرهگیری از گویندگان ماهر و مجرب و حرفهای صدا و سیما در برقراری ارتباط با کودکان، نوجوانان و جوانان.برای تیتراژ نوارهای درسی دوره ابتدایی از صدای سرکار خانم مریم نشیبا، قصهگوی شب بخیر کوچولو در رادیو بهرهمند شدهایم.در دورههای راهنمایی و متوسطه از گویندگان رادیو قرآن، جناب آقای ذکایی استفاده شده است.
د)جذابیت خاص در آرم و نشان برنامه دوره ابتدایی با نوای بلبل و آوای رودخانه و صدای جنگل برای دانش آموزان دوره ابتدایی لطافتی خاص و خاطره انگیز دارد و آرم و نشانه برنامه در دوره راهنمایی و متوسطه منتخبی از بهترین تلاوت استاد شعیشع و با هم آوایی زیبا در ابتدای هر یک از درسها، از معنویت فوق العادهای برخوردار است.
ه)نیایشهای قرآنی.در این بخش، در پایان نوار از نیایشگران معروف کشور به منظور اجرای دعای ختم قرآن، تقریبا در تمام پایههای تحصیلی استفاده شده است.
چند نکته
الف)خلاصهای از اهداف، محتوا و عوامل تولید به صورت مکتوب در جلد شناسنامه هر یک از نوارهای درسی درج شده است.
ب)این نوار با همکاری عوامل متعدد، همچون استودیوی دفتر تکنولوژی آموزشی وزارت آموزش و پرورش، شبکه سراسری رادیو قرآن، شرکت حکمت بیان، کارشناسان دفتر برنامه ریزی و تألیف کتب درسی گروه قرآن و انتشارات مدرسه، برای استفاده در تمام کلاسهای آموزش قرآن مدارس کشور، از سال 1378 تا کنون تولید و ارسال شده است.امید است ان شاء اللّه مورد رضای خدای رحمان قرار گیرد.
تبلیغات
