معرفی: معرفی آثار منتشر شده زیدیه
آرشیو
چکیده
متن
مذهب زیدیه یکی از شاخههای اصلیِ تشیع است که تا زمان ما در کنار اثناعشریه و اسماعیلیه همچنان به حیات خود (عمدتا در کشور یمن) ادامه میدهد. گرایش زیدیه از اولین گرایشات شیعی است که در آغاز قرن دوم، فعال شده و در حوزه‌های گوناگونِ اندیشه و عمل، تأثیر گذار بوده و به نحو غیر قابل انکاری در تاریخ اسلام نقشی بزرگ ایفا کرده است. در دوران معاصر نیز شیعیان زیدی برای جهان اسلام به ویژه پیروان مذهب اثناعشریه همچنان حائز اهمیت بسیارند. چه، این که علاوه بر اشتراک نظر دو گرایش اثناعشریه و زیدیه در بسیاری از اعتقادات (همچون عدل الهی، مرجعیت کتاب و عترت، و لزوم تبعیت از خاندان پیامبر اسلام، و امامت آنان)، در بسیاری از نقطه نظرات تاریخی (همچون خلافت بلافصل و حقانیت امام علی و امامت امام حسن و حسین علیهمالسلام و...)؛ فقهی (همچون پذیرفتن اصل اجتهاد و مسائلی همچون جمع بین نمازها، باز گذاشتن دستها و جهر به بسم الله در نماز، گفتن حیّ علی خیر العمل در اذان و...) و راهبردی (همچون مخالفت و درگیری با جریانهایی همچون وهابیت و سلفیگری از یک سو، و جریانهای دینگریز و دینزدا از سوی دیگر)، نقطه نظرات مشترک بسیاری دارند که حتی اشاره به همه آنها از مجال این مقدمه خارج است. بدون تردید، توجه و شناخت نسبت به این سابقه تاریخی، میراث مشترک و یکسانیِ بسیاری از دیدگاهها، علاوه برهمه سودمندیهای دیگر میتواند به ما در باز شناختِ معارف امامیه و تعلیمات اهلبیت(ع) مدد و یاری رسانَد.(1) با این همه و در کمال تأسف، این حوزه تاکنون ناشناخته باقی مانده و در این زمینه در جهان اسلام و به خصوص در مکتب تشیع اثناعشری و مرکزیت آن، جمهوری اسلامی ایران، تحقیقات اندکی به عمل آمده که در خورِ این مهم نبوده است.
در اولین گام در مطالعه زیدیه، دستیابی به منابع (چه تألیفات خود زیدیان و چه تألیفاتِ دیگران در باره آنان)، همواره از مشکلات و معضلاتِ پیش رویِ محققان بوده و است. در سالهای اخیر با تألیف کتاب مؤلفات الزیدیة(2) به وسیله دانشمند محترم سید احمد حسینی اشکوری، گام ارزشمندی در این راه برداشته شد و پس از آن، مؤلف و محقق معاصرِ زیدیه، عبدالسلام عباس وجیه، أعلام المؤلفین الزیدیة(3) را به عالَم علم و تحقیق عرضه کرد؛ با این همه، فارغ از نقد این دو اثر و کارهای دیگری که به صورت غیر مستقل، در جهت معرفیِ میراث زیدیه انجام شده است(4)، همچنان معضل در دسترس
______________________________
1. برخی اشتراکات زیدیه و امامیه و همچنین تاریخ مختصرِ این مذهب و موطن فعلیِ آن؛ یعنی یمن، در مقالهای به همین قلم، منعکس است. بخشی از این نوشته تحت عنوانِ آشنایی با زیدیه در مجله هفت آسمان، سال سوم، شماره 11، پاییز 1380 شمسی، به چاپ رسیده است.
2. منشورات مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، 1413، 3جلد.
3. مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1420/1999.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تعدادی از کتابهای زیدیه به ویژه در سالهای اخیر و به وسیله مؤسسه فرهنگیِ امام زید بن علی(ع)، در (عَمّان)، پایتخت کشور (اُردن) به چاپ رسیده است. گر چه در اغلب متون فارسی، این اسم را به صورت (امان) و با الف مینویسند؛ ولی شکل صحیح نوشتاریِ آن (عَمّان) با عین مفتوح و میمِ مشدّد است و این نام نباید با نام کشور (عُمان) با عینِ مضموم و میم غیر مشدد اشتباه گرفته شود. (ر.ک: ابوالحسن نجفی، غلط ننویسیم، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، چاپ نهم، 1375 شمسی).
4. همچون کتابهای:
طبقات الزیدیة الکبری، تألیف صارمالدین ابراهیم بن قاسم، به کوشش عبدالسلام بن عباس وجیه، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001، 3جلد.
البدر الطالع، تألیف محمد بن علی شوکانی، مطبعة السعادة، قاهره، چاپ اول، 1348، 2جلد در 1مجلد؛ و با تعلیقه خلیل منصور، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1418/1998، 2جلد؛ و به کوشش حسین بن عبدالله عَمری، دار الفکر، دمشق، چاپ اول، 1419/1998.
أئمة الیمن، تألیف محمد بن محمد زبارة، مطبعة النصر الناصریة، تعز، 1372/1952؛ و المطبعة السلفیة، قاهره، 1376، 4جلد.
نزهة النظر، تألیف همو، به کوشش عبدالله بن عبدالکریم جرافی، مرکز الدراسات و الأبحاث الیمنیة، صنعاء، چاپ اول، 1979، 2جلد.
نشر العَرف، تألیف همو، المطبعة السلفیة، قاهره، 1376؛ و مرکز الدراسات و البحوث الیمنی، صنعاء، 1405/1985، 3جلد.
نیل الوطر، تألیف همو، المطبعة السلفیة، قاهره، 1348 و 1350، 2جلد؛ و مرکز الدراسات و البحوث الیمنی، صنعاء، افست چاپ اول، 2جلد در 1مجلد؛ و به کوشش علی معوض و عادل احمد عبدالموجود، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1998.
مصادر التراث الفکر و العربی الاسلامی، تألیف عبدالله بن محمد حبشی، مرکز الدراسات و البحوث الیمنی، صنعاء، چاپ اول، 1972، 1جلد.
مؤلفات حکام الیمن، تألیف همو، قاهره، 1348؛ و به کوشش الکه نیوونر ابرخرد، ویسبادن، 1979.
الروض الأغن (فی معرفة المؤلفین بالیمن و مؤلفاتهم فی کل فن، تألیف عبدالملک بن احمد بن قاسم بن عبدالله حمیدالدین، دار الحارث للطباعة و النشر، 1405، 3جلد.
اول، 1422/2002.
هجر العلم و معاقله فی الیمن، تألیف اسماعیل بن علی أکوع، دار الفکر، دمشق، چاپ اول، 1417/1996، 5 جلد.
نبودنِ آثارِ زیدیه (که بخش عمده آن به صورت نسخ خطی و عمدتا در یمن باقی مانده است)، فرا روی محققان خودنمایی میکند.
در این مجال، فرصتی فراهم آمد تا به معرفی فهرستی جدید بپردازم که در آن، تألیفاتِ به چاپ رسیده زیدی مذهبان را از آغاز تاکنون (حدود 950 عنوان)، گردآوری کردهام. همان گونه که در فهرستی دیگر، آثار چاپ شده دیگران در باره زیدیه و مهد شکوفایی و ادامه حیات سیاسی و اجتماعیِ آنان (یعنی کشورِ یمن)، آماده عرضه میباشد.
ویژگیِ این کار (که از منابع مختلف و البته در وسعِ گردآورنده، تهیه شده است و قطعاً نیازمند تکمیل و تصحیح خواهد بود)، نسبت به دیگر کارهای ارائه شده و به طور مشخص، دو کتاب پیشگفته در این است که، هیچیک از آنها در درجه نخست در صدد ارائه اطلاعاتِ مربوط به چاپ کتابهای زیدیه نبوده و هر یک به شیوهای تنها به معرفی مجموعه تألیفات زیدی مذهبان (اعم از چاپ شده و خطی) پرداختهاند.(1) این امر موجب شده است: اولاً، در بسیاری موارد (به ویژه در مؤلفات الزیدیة) به چاپ رسیدنِ کتابهایی که حتی در زمان تألیف این دو اثر، به چاپ رسیده بوده است، ذکر نشود. ثانیاً، در مواردی که به چاپ کتاب، اشاره شده است، اطلاعاتِ ارائه شده به شدت، ناقص باشد. ثالثاً، به دست آوردن تألیفات چاپ شده که در مقایسه با خطیها اندکند، در لابلای انبوه تألیفات نام برده شده، کاری بس دشوار جلوه کند. ضمن آن که همان اطلاعات ناقص نیز
______________________________
1. مؤلفات الزیدیة، بر اساس ترتیب الفبایی، نام کتابها تنظیم شده و بدون پرداختن به شرح حال مؤلف تنها به زمان حیات او اشاره کرده و در خصوص هر کتاب حتیالمقدور توضیحی مختصر ارائه کرده است. در انتها و در جلد سوم، دو فهرست الفبایی قرار گرفتهاست؛ یکی برای عناوین کتابها و دیگری برای نامهای مؤلفان و البته با اشاره مجدد به نام تألیفات هر مؤلف.
أعلام المؤلفین الزیدیة، بر اساس ترتیب الفبایی، نام مؤلفان را تنظیم کرده و در خصوصِ هر یک، شرح حالی هر چند مختصر ارائه و سپس تألیفات مؤلف را همراه با توضیحاتی ذکر کرده است. در پایان نیز فهرستی از مؤلفان بر اساس تاریخ زندگی آنان با ذکر تعداد تألیفات هر کدام درج شده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ـ حداقل اکنون ـ دیگر بهروز نیست؛ چرا که در سالهای اخیر با تلاش نسبتا خوبی که در زمینه چاپ کتب زیدیه به عمل آمده، تعداد قابل توجهی از آثار خطیِ آنان به زیورِ طبع، آراسته شده است، که در زمان تألیفِ دو کتابِ پیش گفته، به چاپ نرسیده بودند. از طرفی دیگر این دو کتاب تنها به آثار و تألیفاتِ زیدی مذهبان پرداختهاند؛ حال آنکه هدف ما و ضرورت پژوهش در باره زیدیه، اقتضا دارد، تا علاوه بر این، به آثار و تألیفاتِ دیگران در باره زیدیه که منتشر هم شده است، توجه شود.
آنچه پیش روی شماست، معرفی شیوه این کار و بخشی از محصول آن است، که شاملِ فهرستِ تألیفاتِ چاپ شده زیدی مذهبان چهار قرن نخستین شکلگیری این مذهب (از امام زید بن علی(ع) متوفای 122 تا علی بن بلال آملی در قرن پنجم قمری)، است. در خصوص این نوشته، ذکر نکاتی چند سودمند است:
1- تألیفات ذکر شده بدون در نظر گرفتن موضوع آن و شامل همه تألیفاتِ چاپ شده زیدیه میباشد.
2- در این کوشش، علاوه بر مراجعه به کتابخانههای متعدد و مطالعه دهها جلد کتاب که یا در مورد تألیفاتِ زیدیه نوشته شده (همچون أعلام المؤلفین الزیدیة؛ مؤلفات الزیدیة؛ مصادر التراث الفکر العربی و الاسلامی فی الیمن) و یا در ضمن مطالب و منابعِ خود، به تألیفاتِ چاپ شده اشاره داشتهاند، از سایت اینترنتیِ «مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة» و نیز سایر سایتهای اینترنتیِ ارائه دهنده اطلاعات در این زمینه، استفاده شده است؛ ولی جهت سهولت و حفظ انسجام و یکدستیِ کار، از ذکر منابع اطلاعات ارائه شده، خودداری شده است. بدیهی است که مستند و منبع همه اطلاعات موجود و محفوظ است.
3- از آنجا که مؤلفان و تألیفات زیدیه تا حدود زیادی ناشناخته ماندهاند، به نظر رسید که تنظیم فهرست الفباییِ آنها (آن گونه که در دو کتاب أعلام المؤلفین الزیدیة و مؤلفات الزیدیة آمده است) کم فایده باقی خواهد ماند، به همین جهت این اثر بر اساس تاریخ حیات مؤلفان زیدیه تنظیم شده است، تا در پرتو آن، محققان بتوانند تاریخ و اصالت تألیف و سیر تحول زیدیه را نیز دنبال کنند.
4- در این نوشته، تألیفاتِ امامان، عالمان و همه مؤلفان زیدی مذهب (یا منتسب به این گرایش) گرد آمده و در تعیین زیدی بودنِ مؤلف، تا حدود زیادی، جانب احتیاط رعایت شده است؛ ولی به افراطها و تعصبات درون مذهبی که برخی را داخل مذهب و برخی را خارج میشمرند، توجه نشده است.
5- در اولین سطر، نام مؤلف و عناوین و القاب مشهور وی (تا حدی که حتی المقدور روشنگر نَسب وی هم باشد)، ذکر شده است.
6- پس از ذکر نام مؤلف، تاریخ تولد و وفات او بر مبنایِ تقویمِ قمری، ذکر شده و در صورت معلوم نبودنِ تاریخ تولد، تنها به تاریخ وفات، اکتفا شده است. و در صورت روشن نبودنِ تاریخ دقیق وفات، حرف «ق» قرنی را که مؤلف در آن میزیسته است، بیان میکند.
7- در تعیین تاریخ وفات و تولد مؤلفان (با همه اختلافاتی که در آنها وجود دارد و از ذکر آنها در ارائه نهاییِ کار خودداری شده است)، سعی شده است، از منابع معتبر و در اغلب موارد، از منابع زیدیه استفاده شود.
8ـ پس از نام و تاریخ حیات مؤلف، در سطرهایی جداگانه، عنوان اصلیِ تألیف یا تألیفاتِ به چاپ رسیده از وی به ترتیب الفبایی ذکر شده است و در صورتی که عنوانی دنباله توضیحی داشته، این ادامه بلافاصله پس از عنوان در داخل پرانتز، ذکر شده است. همچنین اگر تألیفی دارای عناوینِ متعدد بود، با فاصله یک نقطه از عنوان اصلی، عنوان یا عناوین دیگر، داخل پرانتز درج گردیده است. و در صورت لزوم و وجود توضیحاتی در مورد اصلِ تألیف، در پاورقی و در ذیل همان سطر توضیح داده شده است.
9- بعد از عنوان تألیف، در سطری مستقل، مشخصات چاپ و در ابتدا محقق و مصحّحِ آن (اگر تحقیق و تصحیحی در کار باشد)، ذکر شده است. در این نوشتار به تمام تلاشهایی که در جهت تصحیح و نشر یک اثر به کار رفته، عنوان «کوشش» اطلاق شده است. پس از ذکرِ نام محقق، به ترتیب، نام ناشر یا ناشران و شهر (و گاهی کشور) محل نشر، نوبت چاپ، سالِ چاپ (حتیالمقدور و به ترتیب قمری و بعد میلادی) و در پایان، تعداد جلدهای تألیف (اگر بیش از یک جلد باشد) آمده است.
10- در مواردی که تألیفی مکرر چاپ شده است در حد توان و اطلاع، اطلاعات مربوط به چاپهای بعدی نیز ارائه شده است.
11- با توجه به این که بسیاری از تألیفات معرفی شده در دسترس نبوده است، در برخی موارد، اطلاع ارائهشده ناقص است؛ همان طور که در مواردی نیز اطلاعات چاپیِ خود کتاب ناقص ارائه شده است؛ ولی به جهت اختصار، از اصطلاحاتِ مرسوم (همچون بیتا، بینا و...) استفاده نشده است.
12- این اثر علاوه بر کتاب، شامل مقالات و رسالههای چاپ شده نیز میباشد.
13- در این نوشته به کتابهایی که (با کسب خبر از منابع معتمد) زیر چاپ یا در دست تحقیق است، نیز اشاره شده است.
14- در این نوشته عنوان کتابها، رسالهها و مقالاتی که به صورت یک مجموعه در تحت یک عنوان گرد آمده و به چاپ رسیده، به صورت مستقل و جداگانه (و البته با درج عنوان مذکور) ذکر شده است.
15- در مواردی نام یک اثر، دو یا چند بار ذکر شده است؛ یا به این دلیل که آن اثر به دو گونه مستقل و در ضمن مجموعهای دیگر چاپ شده است و یا آن که آن اثر به زبان دیگری ترجمه شده و یا جلدهای آن به صورت مستقل و جداگانه به چاپ رسیده است و یا ضرورت ایجاب میکرده یک اثر در ذیل نام دو نفر درج شود؛ در همه این موارد در ذکر نام مجدد از شمارهگذاریِ مستقل و دوباره، پرهیز شده و نشانه (*) یا شماره فرعی (1/...) مورد استفاده قرار گرفته است. در مورد مجموعههایی که آثار متعدد یک مؤلف را گردآوری کردهاند؛ ولی خود تألیف مستقلی به شمار نمیروند، نیز همین کار اعمال شده است.
امام أبوالحسین زید بن علی بن حسین بن علی بن أبیطالب(ع)
(75-122)
1. تثبیت الوصیة. (اثبات الوصایة). (الوصیة و الامامة).
ـ به کوشش حسن محمد تقی حکیم، دار الزهراء، بیروت، چاپ اول، 1412/1991.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار التراث الیمنی، صنعاء، چاپ اول، 1412/1992.
- در مجموع کتب و رسائل الامام زید بن علی، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1421/2001.
2. تفسیر غریب القرآن. (تفسیر الشهید زید بن علی).
- به کوشش حسن محمد تقی حکیم، الدار العالمیة للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت،چاپ اول، 1412/1992.
- به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، 1414/1372 شمسی.
- به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1418/1376 شمسی.
3. رسالة الامام زید الی علماء الامة.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار التراث الیمنی، صنعاء، 1412/1992.
- در مجموع کتب و رسائل الامام زید بن علی، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1421/2001.
4. الصفوة (فی اصطفاء أهلالبیت).
- مطبعة الایمان، بغداد.
- به کوشش ناجی حسن، مطبعة الآداب، نجف أشرف.
- به کوشش ناجی حسن، دار الأضواء، بیروت، 1409/1989.
- ملحق به تفسیر غریب القرآن، به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، 1414/1372 شمسی.
- ملحق به تفسیر غریب القرآن، به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1418/1376 شمسی.
- در مجموع کتب و رسائل الامام زید بن علی، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1421/2001.
5. (الاحتجاج فی) القلة و الکثرة. (مدح القلة و ذم الکثرة).
- ملحق به تفسیر غریب القرآن، به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، 1414/1372 شمسی.
- ملحق به تفسیر غریب القرآن، به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1418/1376 شمسی.
- در مجموع کتب و رسائل الامام زید بن علی، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1421/2001.
* مجموع کتب و رسائل الامام زید بن علی(ع).
شامل:
6. الایمان و المنع من تسمیة الفاسق مسلما.
7. بعض اقواله و شعره و دعائه.
* تثبیت الوصیة.
8. جواب علی واصل بن عطا (فی الامامة).
9. حقوق الله علی الخلق.
10. الرد علی المجبرة.
11. الرد علی المرجئة.
* رسالة الامام زید الی علماء الامة.
12. الرسالة الشافیة.
* الصفوة.
* القلة و الکثرة.
13. کتاب دعوته.
14. المواعظ و الحکم.
15. مناظرة أهل الشام.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1421/2001.
16. مسند الامام زید. (المجموع الفقهی، الحدیثی)(1).
- به کوشش گریفینی، میلان، چاپ اول، 1340/1919.
- به کوشش محمد عاشور، مطبعة المنار، قاهره، 1340.
- به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی، دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر ، بیروت، 1966.
- به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی، دار و مکتبة الخیر للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء.
- به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی، دار الکتب العلمیة، بیروت، 1401/1981.
- به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی، دار الکتب العلمیة، بیروت، 1403/1983.
______________________________
1. تدوین شده به وسیله عبدالعزیز بن اسحاق بغدادی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزّی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
17. منهاج الحاج. (مناسک حج آلمحمد). (منسک زید الشهید بن الامام السجاد).
- به کوشش محمد صالح بن ابراهیم حسینی، مطبعة الفرات، بغداد، 1342.
- انجمن تبلیغات اسلامی، ایران.
18. نزول القرآن علی سبعة احرف.
- به کوشش سید الحکیم.(1)
امام محمد بن عبدالله بن حسن «نَفْس زکیّة»
(93-145)
19. السیَر. (السیرة).
- به کوشش رضوان السید، در مجله الاجتهاد، بیروت.
- به کوشش رضوان السید، دار المنتخب العربی، بیروت، (زیر چاپ).
امام أبومحمد قاسم بن ابراهیم بن اسماعیل رسّی
(169-246)
20. الاصول الخمسة.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
21. اصول العدل و التوحید (و نفی الجبر و التشبیه).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل فی العدل و التوحید، به کوشش سیفالدین کاتب، دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر، بیروت، 1400،1980.
______________________________
1. أعلام المؤلفین الزیدیة، ص442.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
22. تثبیت الامامة.
- به کوشش صالح وردانی، دار الهدف للاعلام، قاهره.
23. تفسیر القرآن. (السور القصار، ناس تا شمس).
- در المصابیح الساطعة الأنوار، ج1، به کوشش عبدالسلام بن عباس وجیه و محمد قاسم هاشمی، مکتبة التراث الاسلامی، صعده، 2جلد.
24. الدلیل الکبیر (فی الرد علی الزنادقة و الملحدین).
- به کوشش بنیامین آبراهامفلیدن، بریل، لیدن، 1990.(1)
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.(2)
25. الرد علی الرافضة.
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.
26. الرد علی المجبرة.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل فی العدل و التوحید، به کوشش سیفالدین کاتب، دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر، بیروت، 1400،1980.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
27. الرد علی الملحد و مناظرته.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار التراث الیمنی، چاپ اول، 1412/1992.
- همراه با الدلیل الکبیر، به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.
28. الرد علی النصاری.
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.
______________________________
1. پژوهشگری یهودی در دانشگاه تلآویو که رسالههای کلامیِ قاسم را مورد تحقیق قرار داده و از این مجموعه، دو رساله را به انگلیسی برگردانده و به چاپ رسانیده است. أعلام المؤلفین الزیدیة، ص746.
2. در پشت جلد این کتاب به اشتباه عنوان «سومین رساله امام یحیی بن حمزه» چاپ شده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
29. العدل و التوحید (و نفی التشبیه عن الواحد الحمید).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
30. فی التوحید. (فروض الله علی المکلفین).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
* مجموع کتب و رسائل الامام القاسم بن ابراهیم الرسّی. (المجموعة الکاملة للامام القاسم الرسّی).
- به کوشش عبدالکریم احمد جدبان رازحی.(1)
31. المسترشد (علی مزاعم المشبهة و المجسمة).
- به کوشش بنیامین آبراهامف، بریل، لیدن، 1996.
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.
32. المصباح. (العالم و الوافد). (العالم و الجاهل).
- به کوشش ابراهیم بانجی.(2)
33. نقد المسلمین للثنویة و المجوس (مع الرد علی ابنمقفع).
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.
امام احمد بن عیسی بن زید بن علی(ع)
(157-247)
34. العلوم. (علوم آلمحمد). (أمالی احمد بن عیسی). (بدائع الأنوار و محاسن الآثار).(3)
- چاپ اول، 1401/1981، 2جلد.
______________________________
1. معرفی شده در فهرست منتشر شده از سوی مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، (سال 2002 میلادی).
2. محقق کتاب را از تألیفات قاسم رسّی ندانسته است ولی اصل خطیِ آن که منتسب به قاسم رسّی است موجود میباشد. أعلام المؤلفین الزیدیة، ص763.
3. تدوین شده به وسیله أبوجعفر محمد بن منصور بن یزید مرادی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- در رأب الصدع، همراه با تعلیقاتِ علی بن اسماعیل بن عبدالله مؤید صنعانی، به کوشش احمد بن علی بن اسماعیل، دار النفائس، بیروت، چاپ اول، 1410/1990، 3جلد.
أبوعبدالله محمد بن قاسم رسّی
(200-248)
35. الأصول الثمانیة.
- مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
36. الهجرة و الوصیة.
- به کوشش عبدالله ناصر احمد عامر، مرکز أهلالبیت للدراسات الاسلامیة، صعده، چاپ اول، 1421/2000.
أبوعبدالله حسین بن حکم بن مسلم حبری وشاء کوفی
(286)
37. تفسیر الحبری. (ما نزل من القرآن فی أهلالبیت (فی علی).
- به کوشش سید احمد حسینی، (سلسلة المختار من التراث، 1)، مطبعه مهر استوار، قم.
- به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، مطبعة اسعد، بغداد، 1396.
- به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، مؤسسة آلالبیت لإحیاء التراث، بیروت، چاپ اول، 1408/1987.
38. مسند الحبری. (المسند).
ـ به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، در مجله تراثنا، شماره 32-33، سال هشتم، شماره 3-4، مؤسسة آلالبیت لإحیاء التراث، قم، 1413.
أبوجعفر محمد بن منصور بن یزید مرادی کوفی
(150-290)
* الأمالی. (العلوم). (علوم آلمحمد). (بدائع الأنوار و محاسن الآثار).(1)
- چاپ اول، 1401/1981، 2جلد.
______________________________
1. تألیف احمد بن عیسی بن زید بن علی(ع) که به وسیله محمد بن منصور بن یزید مرادی تدوین شده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در رأب الصدع، همراه با تعلیقاتِ علی بن اسماعیل بن عبدالله مؤید صنعانی، به کوشش احمد بن علی بن اسماعیل، دار النفائس، بیروت، چاپ اول، 1410/1990، 3جلد.
39. کتاب الذکر.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، چاپ اول، 1417/1997.
امام هادی الی الحق أبوالحسین یحیی بن حسین بن قاسم رسّی
(245-298)
40. الأحکام فی الحلال و الحرام. (جامع الأحکام). (الأحکام الجامع لقواعد دین الله).(1)
- به کوشش محمد بن قاسم هاشمی، دار الیمن الکبری، دار التراث الیمنی، صنعاء، مؤسسة البلاغة، بیروت، 1410/1990، 2جلد.
- مکتبة التراث الاسلامی، صعده، چاپ دوم، 1420/1999، 2جلد.
41. اصول الدین.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
42. اصول الدین و عقیدة أهلالبیت الطاهرین.(2)
43. البالغ المدرک.
- همراه با شرح البالغ المدرک، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، چاپ اول، 1417/1977.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة
______________________________
1. تدوین شده به وسیله علی بن احمد بن أبیحریصة.
2. معرفی شده در فهرست منتشر شده از سوی مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة. (سال 2002 میلادی).
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
44. تثبیت الامامة. (تثبیت امامة أمیرالمؤمنین علی بن أبیطالب).
- دار الامام السجاد(ع)، بیروت، چاپ اول، 1413.
- ملحق به المنتخب، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1414/1993.
- دار الامام السجاد(ع)، بیروت، چاپ دوم، 1419.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
45. تفسیر العرش و الکرسی.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
46. تفسیر الهادی الی الحق المبین. (سورههای حمد، قدر و توحید).
- به کوشش حسن صرافزاده کاشانی، دفتر نشر برگزیده، قم، 1378 شمسی.
47. جملة التوحید. (الجملة). (الدیانة).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
48. جواب أهل صنعاء. (رسالة الی أهل صنعاء).
- در تعلیقات علی الامامة عند الاثنی عشریة، تألیف عبدالله بن محمد بن اسماعیل بن الامام یحیی حمیدالدین، عَمّان، چاپ اول، 1419/1998.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
49. جواب مسائل ابنه المرتضی.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
50. جواب مسائل (الحسین) الحسن بن عبدالله الطبری.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
51. جواب مسائل (أبیالقاسم) الرازی.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
52. خطایا الأنبیاء.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
53. دُرَر الأحادیث النبویة بالأسانید الیحیویة.(1)
- مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1399/1979.
- به کوشش یحیی عبدالکریم فضیل، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، مکتبة السنحانی، صنعاء، چاپ دوم، 1402/1982.
- به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
54. دعوته (الامام الهادی) الی احمد بن یحیی بن زید.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
55. الرد علی أهل الزیغ من المشبهین.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ
______________________________
1. تدوین شده به وسیله أبونجم عبدالله بن محمد بن عبدالله صعدی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
56. الرد (و الاحتجاج) علی الحسن بن محمد بن الحنفیة (فی الجبر و اثبات الحق و نقض قوله).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل فی العدل و التوحید، به کوشش سیفالدین کاتب، دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر، بیروت، 1400،1980.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
57. الرد علی سلیمان بن جریر (فی الرخاء و السخط).
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
58. الرد علی المجبرة (و) القدریة (الأول).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول،1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
59. الرد علی من زعم (قال) ان القرآن قد ذهب بعضه.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
* رسائل العدل و التوحید، جلد2.
شامل:
* جملة التوحید. (الجملة).
* خطایا الأنبیاء.
* الرد علی أهل الزیغ من المشبهین.
* الرد و الاحتجاج علی الحسن بن محمد بن الحنفیة.
* الرد علی المجبرة القدریة
* معرفة الله و اثبات النبوة و الامامة.
- به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
60. عهد الامام الهادی.
- ملحق به المنتخب، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1414/1993.
61. (کتاب) القیاس.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
* مجموع رسائل الامام الهادی الی الحق یحیی بن حسین بن القاسم (الرسائل الاصولیة).
شامل:
* اصول الدین.
* البالغ المدرک.
* تفسیر العرش و الکرسی.
* جملة التوحید. (الجملة).
* جواب أهل صنعاء.
* جواب مسائل ابنه المرتضی.
* جواب مسائل (الحسین) الحسن بن عبدالله الطبری.
* جواب مسائل (أبیالقاسم) الرازی.
* خطایا الأنبیاء.
* دعوته (الامام الهادی) الی احمد بن یحیی بن زید.
* الرد علی أهل الزیغ من المشبهین.
* الرد (و الاحتجاج) علی الحسن بن محمد بن الحنفیة (فی الجبر).
* الرد علی من زعم (قال) ان القرآن قد ذهب بعضه.
* الرد علی المجبرة (و) القدریة.
* الرد علی سلیمان بن جریر (فی الرخاء و السخط).
* (کتاب) القیاس.
62. الموعظة عند آخر حروبه (الامام الهادی) بنجران.
- به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
* المجموعة الفاخرة.
شامل:
* اصول الدین.
* البالغ المدرک.
* تثبیت الامامة.
63. تثبیت نبوة محمد.
* تفسیر العرش و الکرسی.
64. تفسیر الکرسی.
* جملة التوحید.
* جواب أهل صنعاء.
* جواب مسائل ابنه المرتضی.
* جواب مسائل الحسن بن عبدالله الطبری.
* جواب مسائل (أبیالقاسم) الرازی.
65. جواب مسألة الرجل من أهل قم.
66. جواب مسألة فی اکل اللحوم الخیل و البغال و الحمیر.
67. جواب مسألة من مسائل التباعی.
68. جواب مسألة النبوة و الامامة.
69. خبر دخوله (الامام الهادی) الیمن.
70. الخشیة.
71. الدیانة.
* الرد علی أهل الزیغ من المشبهین.
* الرد (و الاحتجاج) علی الحسن بن محمد بن الحنفیة.
* الرد علی سلیمان بن جریر (فی الرخاء و السخط).
* الرد علی المجبرة القدریة (الأول).
72. الرد علی المجبرة (الثانی).
* الرد علی من زعم ان القرآن قد ذهب بعضه.
73. العدل و التوحید.
* (کتاب) القیاس.
74. (من) مسائل علی بن محمد العلوی.
* (من) مسائل محمد بن عبیدالله.
75. مسألة فی الذبائح.
76. مسألة فی العلم و القدرة و الارادة و المشیة.
77. المسترشد.
78. معانی السنّة.
* معرفة الله و اثبات النبوة و الامامة.
* المنزلة بین المنزلتین.
79. کتاب النهی.
- مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
80. (من) مسائل محمد بن (عبدالله) عبیدالله.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
81. معرفة الله (من العدل و التوحید به و تصدیق الوعد و الوعید) و اثبات النبوة و الامامة (فی النبی و آله).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة
و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
82. المنزلة بین المنزلتین.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
علی بن محمد بن عبیدالله علوی عباسی
(ق3)
83. سیرة الهادی الی الحق یحیی بن الحسین.
- به کوشش سهیل زکار، دار الفکر المعاصر، بیروت، چاپ اول، 1392/1972.
- به کوشش سهیل زکار، دار الفکر المعاصر، بیروت، چاپ دوم، 1401/1981.
امام ناصر الحق أبومحمد حسن بن علی اطروش(230-304)
84. البساط.
- به کوشش عبدالکریم بن احمد جدبان رازحی، مکتبة التراث الاسلامی، صعده، چاپ اول، 1418/1997.
عبدالله بن حسین بن قاسم رسّی
(248-310)
85. الناسخ و المنسوخ (من القرآن الکریم).
- به کوشش عبدالله بن عبدالله حوثی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
امام مرتضی لدین الله أبوالقاسم محمد بن امام هادی یحیی بن حسین
(278-310)
86. الاصول (فی العدل و التوحید).
- به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
قاضی أبوجعفر محمد بن سلیمان کوفی
(255-322)
87. الفنون (فی أبواب من العلم و الفقه). (سؤالهایی از امام هادی یحیی بن حسین).(1)
- همراه با المنتخب، به کوشش حسن یحیی یوسفی و مقدمه محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1414/1993.
88. مناقب الامام أمیرالمؤمنین(ع). (مناقب محمد بن سلیمان الکوفی).
- به کوشش محمدباقر محمودی، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة، قم، 1412/1992، 3جلد.
ـ به کوشش جدید از محمد باقر محمودی، مجمع احیاء الثقافته الاسلامیة، قم، 2 جلد، (زیر چاپ)
89. المنتخب (فی الفقه). (سؤالهایی از امام هادی یحیی بن حسین).
- به کوشش حسن یحیی یوسفی و مقدمه محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1414/1993.
امام ناصر لدین الله احمد بن یحیی بن حسین
(325)
90. علوم القرآن. (تفسیر القرآن الکریم).
- در المصابیح الساطعة الأنوار، جلد1، به کوشش عبدالسلام بن عباس وجیه و محمد قاسم هاشمی، مکتبة التراث الاسلامی، صعده، 2جلد.
______________________________
1. برخی دو کتاب المنتخب و الفنون را از تألیفات امام هادی یحیی بن حسین، شمردهاند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
91. الرد علی الاباضیة.
- به کوشش امام حنفی عبدالله.(1)
92. مسائل المجبرة عن وسوسة ابلیس و سائر الشیاطین.
- به کوشش امام حنفی عبدالله.(2)
93. النجاة (لمن اتبع الهدی و اجتنب الردی). (فی اثبات العدل و الرد علی الجبریة القدریة).
- به کوشش ویلفرد مادلونگ، (النشرات الاسلامیة 3)، دار النشر فرانتز اشتاینر، ویسبادن، 1405/1985.
- دار المناهل للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ دوم، 1411/1990.
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1421/2001.
أبومحمد حسن بن احمد بن یعقوب همدانی «لسان الیمن»(3)
(280-334)
94. الاکلیل. جلد1. (انساب خولان).
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، مطبعة السنّة المحمدیة، چاپ اول، قاهره 1963.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، چاپ دوم، قاهره، 1977.
1/94. الاکلیل. جلد2. (انساب حمیر).
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، مطبعة السنّة المحمدیة، قاهره، 1967.
- به کوشش نبیه امین فارس، دار الکلمة للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، دار العودة، بیروت.
2/94. الاکلیل. جلد8. (قصور الیمن و محافدها و مدنها و دفائنها).
- به کوشش الأب انتساس ماری الکرملی، مطبعة الکاتولیکیة، بغداد، 1931.
- به کوشش نبیه امین فارس، برنستون، چاپ اول، 1940.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، دمشق، 1979.
______________________________
1. معرفی شده در النجاة، به کوشش امام حنفی عبدالله.
2. همان.
3. زیدی بودن همدانی بنابر رأی برخی محققان همچون، احمد بن محمد شامی در تاریخ الیمن الفکری فی العصر العباسی، دار النفائس، بیروت، چاپ اول، 1407/1987، 4جلد، ج1، ص171-170؛ و عبدالسلام بن عباس وجیه در أعلام المؤلفین الزیدیة، ص305؛ و سید احمد حسینی در مؤلفات الزیدیة.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
3/94. الاکلیل. جلد10. (انساب همدان و عیون أخبارها).
- به کوشش محبالدین خطیب، المطبعة السلفیة، قاهره، 1368.
- به کوشش محبالدین خطیب، الدار الیمنیة للنشر و التوزیع، 1408.
- مکتبة الجیل الجدید، صنعاء، 1410/1990.
95. الجوهرتین العتیقتین.
- به کوشش کریستوفر تول، 1968.
- ترجمه شده به عربی به وسیله یوسف محمد عبدالله، الجمهوریة العربیة الیمنیة، وزارة الاعلام و الثقافة، صنعاء، مشروع کتاب 15، 1985.
- ریاض، 1408/1987.
96. صفة جزیرة العرب.
- به کوشش د، ه . مولر، مطبعة بریل، لیدن، 1884.
- به کوشش د، ه . مولر، مطبعة بریل، لیدن، 1891.
- به کوشش محمد بن عبدالله بن بلهید النجدی، مطبعة السعادة، قاهره، 1373/1953.
- به کوشش د، ه . مولر، مطبعة بریل، لیدن، 1968.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی و حمد جاسر، دار الیمامة، ریاض، 1394/1974.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، مرکز الدراسات و البحوث الیمنی، صنعاء، چاپ سوم، 1983.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، دار الشؤون الثقافة العامة، (آفاق عربیة)، بغداد، 1401/1989.
- مکتبة الارشاد، صنعاء، 1410/1990.
97. القصیدة الدامغة و شرحها.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، قاهره، 1975.
أبوالحسین احمد بن موسی طبری
(268-340)
98. المنیر.
- به کوشش علی سراج الدین عدلان.(1)
______________________________
1. معرفی شده در فهرست منتشر شده از سوی مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة. (سال 2002 میلادی).
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
99. المجالس و المناظرات. (مجالس أبیالحسین الطبری) (فی اصول الدین علی مذهب الهادی).
- به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
أبوالعباس احمد بن ابراهیم بن حسنی
(353)
100. المصابیح (فی سیرة الرسول و آلالبیت).(1)
- به کوشش عبدالله بن عبدالله حوثی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
- بخشی در أخبار أئمة الزیدیة، به کوشش ویلفرد مادلونگ، از سری متون و پژوهشهای منتشر شده به وسیله مرکزِ آلمانیِ مطالعات شرقی در بیروت، شماره 28، فرانتز اشتاینر، ویسبادن، 1987.
- بخشِ (شرح حال حسین فخّی، یحیی بن عبدالله و ادریس بن عبدالله) ملحق به أخبار فخ.
أبوالقاسم اسماعیل صاحب بن عباد طالقانی
(326-385)
101. الابانة عن مذهب أهل العدل (بحجج القرآن و العقل). (الابانة عن الامامة).
- در نفائس المخطوطات، مجموعه 1، نجف أشرف، 1372.
- به کوشش محمدحسن آلیاسین، دار التضامن، بغداد، چاپ دوم، 1383/1963.
102. الاقناع (فی العروض و تخریج القوافی).
- به کوشش محمدحسن آلیاسین، المکتبة العلمیة، بغداد، 1379/1960.
1/103. الأمثال السائرة (فی شعر المتنبی). (امثال المتنبی).
- در انوار الربیع فی انواع البدیع، تألیف سید علی خان (ابنمعصوم مدنی متوفای 1118 قمری)، ایران، 1304.
______________________________
1. این کتاب سیره پیامبر و اهلبیت را تا امام یحیی بن زید در برمیگیرد، و از یحیی بن زید تا أبوعبدالله داعی به وسیله علی بن بلال آملی تکمیل شده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- در مجله المقتطف، جلد 27، شماره 10 و 11.
- بیروت، 1950.
- در مجله ثقافة الهند.
- به کوشش محمدحسن آلیاسین، مکتبة النهضة، بغداد، وزارة التربیة العراقیة، 1385/1965.
2/103. امثال سائرة.
ترجمه به فارسی به وسیله فیروز حریرچی، انتشارات سحر، تهران، 1356 شمسی.
104. التذکرة (فی الاصول الخمسة).
- در نفائس المخطوطات، مجموعه 2، نجف أشرف، 1373.
105. دیوان اسماعیل بن عباد.
- مکتبة النهضة، بغداد، 1384/1965.
- به کوشش محمدحسن آلیاسین، مؤسسة قائم آلمحمد(ص)، قم، چاپ سوم، 1412/1992.
106. (المختار من) رسائل الصاحب بن عباد. (الکافی فی الرسائل).(1)
- به کوشش عبدالوهاب عزام و شوقی ضیف، چاپ اول، دار الفکر العربی، قاهره، 1366/1947.
107. رسائل قابوس الی صاحب بن عباد و اجوبة الصاحب بن عباد.
- در کمال البلاغة یا رسائل شمسالمعالی قابوس بن وشمگیر(2)، جمعآوری شده به وسیله عبدالرحمان بن علی نیردادی، به کوشش محبالدین خطیب، المکتبة العربیة، بغداد، المطبعة السلفیة، قاهره، 1341.
108. رسالة فی احوال عبدالعظیم (و ثواب زیارته).
- در خاتمه مستدرک الوسائل، ج3، ص614، میرزا حسین نوری طبرسی (متوفای 1320 قمری)، مؤسسه اسماعیلیان للطباعة و النشر و التوزیع، قم، المکتبة الاسلامیة، تهران.
- به کوشش محمدحسن آل یاسین، در نفائس المخطوطات، مجموعه 4، نجف أشرف، 1374.
______________________________
1. اصل رسائل 10 جلد و در روایتی دیگر تا 30 جلد شمرده شده است. ر.ک به الصاحب بن عباد حیاته و أدبه، ص217، تألیف محمد حسن آلیاسین، مطبعة المعارف، بغداد، چاپ اول، 1376/1957.
2. أعلام المؤلفین الزیدیة، ص759، قابوس را نیز زیدی مذهب دانسته است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- در مقاله اول از سی مقاله، رضا استادی، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1373 شمسی.
- در خاتمه مستدرک الوسائل، ج4، ص404، به کوشش مؤسسة آلالبیت لاحیاء التراث، قم، چاپ اول، 1416.
109. رسالة فی الطب.
- در رسائل ابنعباد.
110. رسالة فی الهدایة و الضلالة.
- به کوشش محمد موقر و حسین علی محفوظ، انجمن فرهنگی مهر، تهران، 1374/1955.
- به کوشش محمد موقر و حسین علی محفوظ، المطبعة الحیدریة، نجفأشرف.
111. الروز النامجة.
- به کوشش محمدحسن آل یاسین، مطبعة المعارف، بغداد، 1377.
112. عنوان المعارف و ذکر الخلائف. (فی التاریخ).
در نفائس المخطوطات، مجموعه 1، نجف أشرف، 1372.
113. الفرق بین الضاد و الظاء.
- مکتبة النهضة، المکتبة العلمیة، بغداد، 1377/1958.
- وزارة الثقافة و الاعلام العراقیة، بغداد، چاپ دوم، 1401/1981، 3جلد.
114. القصیدة الفریدة (فی اصول الدین).
- همراه با (شرح جعفر بن احمد بن عبدالسلام)، به کوشش محمد حسین آلیاسین، المکتبة الأهلیة، بغداد، چاپ اول، 1385/1965.
- مؤسسة قائم آلمحمد(ص)، قم، 1413، تصویر از نسخه خطی.
115. الکشف عن مساوی المتنبی. (اظهار مساوی المتنبی). (الأخذ علی أبیالطیب المتنبی).
- مکتبة القدس، قاهره، چاپ اول، 1349.
- در الابانة عن سرقات المتنبی، تألیف أبوسعید محمد بن احمد عمیدی، به کوشش و شرح ابراهیم دسوقی بساطی، دار المعارف، قاهره، 1961.
- مکتبة النهضة، بغداد، 1385/1965.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
116. الکشف عن مناهج اصناف الخوارج.
- به کوشش محمد تقی دانش پژوه، در مجله دانشکده ادبیات تبریز، شماره 20.
117. المحیط (فی اللغة).
- سلسلة المعاجم و الفهارس، ش26-24، الجمهوریة العراقیة، وزارة الثقافة و الاعلام و الفنون، بغداد، چاپ اول، 1398-1395/1978-1975، 3جلد.
- دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1994، 11جلد.
احمد بن سهل رازی(ق4)
118. أخبار فخ (و خبر یحیی بن عبدالله و أخیه ادریس بن عبدالله). (انتشار الحرکة الزیدیة فی الیمن و المغرب و الدیلم).
- به کوشش ماهر جرّار، دار الغرب الاسلامی، بیروت، چاپ اول، 1995.
قاضی حسین بن احمد بن یعقوب همدانی(ق4)
119. سیرة الامام المنصور بالله القاسم بن علی العیانی (393-310).
- به کوشش عبدالله بن محمد حبشی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 966.
امام مهدی لدین الله حسین بن قاسم بن علی عیانی(384-404)
120. المعجز (فی اصول الدین و معرفة الخالق). (مجوعه رسائل).
- به کوشش امام حنفی عبدالله، (زیر چاپ).(1)
محمد بن حسن بن محمد کلاعی حمیری(2)(410)
121. المسالک و الممالک (فی صفة بیتالمقدس و ولاة مصر و دمشق).
ـ بخشی به کوشش صلاحالدین منجد، در مجله معهد المخطوطات، شماره 4.
______________________________
1. معرفی شده در النجاة، به کوشش امام حنفی عبدالله.
2. معرفی شده در مؤلفات الزیدیة، ج3، ص13؛ و اعلام المؤلفین الزیدیة، ص890. هر چند برخی، مؤلف را زیدی ندانستهاند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
امام مؤید بالله أبوالحسین احمد بن حسین حسنی دیلمی هارونی(333-411)
122. الأمالی (الصغری).
- به کوشش عبدالسلام عباس وجیه، دار التراث الاسلامی، صعده، چاپ اول، 1414/1993.
- به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی، صنعاء، 1355.
123. (متن) التجرید (فی فقه الامامین الأعظمین القاسم بن ابراهیم الرسّی و الهادی یحیی بن الحسین).
- به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
124. رسالة الامام المؤید بالله الی المسلمین.
ـ در شرح التجرید، جلد1.
125. سیاسة المریدین. (فی التوبة و الانقطاع الی رب العالمین).
- به کوشش عبدالله بن اسماعیل بن هاشم شریف، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
- بخشی همراه با شرح التجرید، جلد1.
126. شرح التجرید (فی فقه الزیدیة). (شرح فتاوی امام قاسم رسّی و امام هادی یحیی بن حسین).
- مکتب عنبر، دمشق، چاپ اول، 1405/1985، 6جلد در 3مجلد، تصویر از نسخه خطی.
127. النبوات. (اثبات نبوة النبی).
- به کوشش خلیل احمد ابراهیم الحاج، دار الباز للطباعة و النشر، عربستان سعودی.
- دار التراث العربی، مصر، 1399/1979.
أبوالفرج علی بن حسین بن محمد بن هندو(420)
128. (ملتقطات من) الرسالة المشوقة فی المدخل الی علم الفلسفة.
- به کوشش محمد تقی دانش پژوه، در مجله جاویدان خرد.
129. الکلم الروحانیة من الحکم الیونانیة.
- مصطفی القبائی الدمشقی، قاهره، 1318.
130. مفتاح الطب و منهاج الطلاب.
- به کوشش مهدی محقق و محمد تقی دانش پژوه، مؤسسه مطالعات اسلامیِ دانشگاه مک گیل (شعبه تهران)، 1368 شمسی.
امام موفق بالله أبوعبدالله حسین بن اسماعیل جرجانی شجری(420)
131. الاعتبار و سلوة العارفین (فی الزهد).
- به کوشش عبدالسلام عباس وجیه، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001، 2جلد.
قاضی أبوالقاسم اسماعیل بن احمد بن محفوظ بستی جیلی(420)
132. (البحث عن) ادلة التکفیر و التفسیق.
- به کوشش حسن انصاری قمی، (در دست تحقیق).(1)
133. کشف أسرار الباطنیة و غوار مذهبهم.
- بخشی به کوشش استرن، در مقاله:
Abu''l - Qasim al-Busti and his refutation of Isma''ilism (1961), 53-41, reper. in idem, Studies in early Isma''ilism, Jerusalem, 3891, صص 023-992
-به کوشش حسن انصاری قمی، (در دست تحقیق).(2)
134. المراتب (فی فضائل أمیرالمؤمنین علی بن أبیطالب). (مناقب أمیرالمؤمنین). (الدرجات).
-به کوشش محمدرضا انصاری قمی، در مجموعه میراث حدیث شیعه، دفترششم، به کوشش مهدی مهریزی و علی صدرایی خویی، مرکز تحقیقات دارالحدیث، قم، 1380 شمسی.
-به کوشش یک یمنی، (در دست تحقیق)(3)
______________________________
1. معرفی شده در مقاله ابوالقاسم بستی و کتابی منسوب به ابنبطریق، حسن انصاری قمی، مجله کتاب ماه (دین)، شماره 53-54، سال پنجم، شماره 5-6، اسفند 1380 و فرودین 1381 شمسی، 1423/2002.
2. همان.
3. همان.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
135. المعتمد (فی الامامة).
- به کوشش حسن انصاری قمی، (در دست تحقیق).(1)
امام ناطق بالحق أبوطالب یحیی بن حسین حسنی دیلمی هارونی(340-424)
136. الافادة (فی تاریخ أئمة الزیدیة).
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1417/1996.
- بخشی در أخبار أئمة الزیدیة، به کوشش ویلفرد مادلونگ، از سری متون و پژوهشهای منتشر شده به وسیله مرکزِ آلمانیِ مطالعات شرقی در بیروت، شماره 28، فرانتز اشتاینر، ویسبادن، 1987.
137. التحریر فی الکشف عن نصوص الأئمة النحاریر. (فی الفقه).
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ اول، 1418/1998، 2جلد.
138. تیسیر المطالب (من أمالی الامام أبیطالب).(2)
- دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر ، بیروت.
- به کوشش یحیی عبدالکریم فضیل، دار الیمن الکبری، صنعاء، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1395/1975.
- به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
- به کوشش محمدکاظم محمودی، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة، قم، (در دست تحقیق).
139. الدعامة فی الامامة. (الزیدیة). (نصرة مذاهب الزیدیة).(3)
- به کوشش ناجی حسن، دارالکتب، قاهره .
______________________________
1. همان.
2. تدوین شده به وسیله جعفر بن احمد بن عبدالسلام و روایت قاضی مسوری.
3. با نام نخست از مؤلفات امام ابوطالب هارونی شمرده شده و محقق آن را با دو نام دیگر از تالیفات صاحب بن عباد دانسته و منتشر کرده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- المکتبة الوطنیة، بغداد، 1977.
- با نامِ نصرة مذاهب الزیدیة، به کوشش ناجی حسن، الدار المتحدة للنشر، بیروت، چاپ اول، 1981.
- با نامِ الزیدیة، به کوشش ناجی حسن، الدار العربیة للموسوعات، بیروت، چاپ اول، 1407/1986.
140. شرح البالغ المدرک.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، چاپ اول، 1417/1977.
امام احمد بن حسین بن أبیهاشم مانکدیم حسینی(425)
141. (تعلیق) شرح الاصول الخمسة(1)
- مطبعة الاستقلال الکبری، قاهره، چاپ اول، 1384/1965.
- به کوشش عبدالکریم عثمان، مکتبة وهبة، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988.
- به کوشش عبدالکریم عثمان، مکتبة وهبة، قاهره، چاپ سوم، 1417/1996.
أبوعبدالله عزالدین محمد بن علی بن حسن علوی شجری(367-445)
142. الأذان بحی علی خیر العمل.
- به کوشش علی بن عبدالکریم فضیل، دمشق، 1399/1979.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، چاپ اول، 1418/1997.
143. التعازی.
- به کوشش فارس حسون کریم، در مجموعه میراث حدیث شیعه، دفتر چهارم، به کوشش
______________________________
1. تألیف قاضی عبدالجبار.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مهدی مهریزی و علی صدرایی خویی، مرکز تحقیقات دار الحدیث، قم، 1378 شمسی.
144. تسمیة من روی عن الامام زید من التابعین. (اسماء الرواة التابعین عن الامام).
- به کوشش صالح عبدالله قربان، چاپ اول.(1)
145. جامع آلمحمد. (الجامع الکافی لعلوم آلمحمد).
- (در دست تحقیق).(2)
146. فضل زیارة الحسین(ع).
- به کوشش سید احمد حسینی و سید محمود مرعشی، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، 1403.
147. فضل الکوفة و فضل اهلها. ج1.
- به کوشش محمد سعید طریحی، مؤسسة اهلالبیت، بیروت، 1401/1981.
148 الفوائد المنتقاة (و الغرائب الحسان عن الشیوخ الکوفیین). (منتخب، حافظ أبوعلی محمد بن علی صوری 376-441).
- به کوشش عمر عبدالسلام تدمری، دار الکتاب العربی، بیروت، 1407/1987.
أبواسماعیل ابراهیم بن ناصر بن طباطبا اصفهانی(3)(بعد از 461)
1/149. منتقلة الطالبیین.
- به کوشش سید مهدی خرسان، چاپ اول، 1388.
2/149. مهاجران آل أبوطالب.
- ترجمه فارسی منتقلة الطالبیین به وسیله محمدرضا عطائی، چاپ اول، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ اول، 1372 شمسی.
______________________________
1. در 65 صفحه چاپ شده است. أعلام المؤلفین الزیدیة، ص946.
2. معرفی شده در مرقاة الوصول الی علم الاصول.
3. در خصوص زیدی بودن مؤلف، علاوه بر أعلام المؤلفین الزیدیه، ص73؛ ر.ک به مقدمه محقق بر کتابِ منتقلة الطالبیین. کتاب.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
امام مرشد بالله یحیی بن موفق بالله حسین بن اسماعیل جرجانی شجری(412-479)
150. الأمالی. (الأمالی الخَمیسیّة).(1)
- مطبعة المتنبی، بغداد، چاپ اول.
- مطبعة الفجالة، قاهره، چاپ اول، 1376، 2جلد در 1مجلد.
- عالم الکتب للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ سوم، 1403/1983، 2جلد در 1مجلد.
- به کوشش محمد حسن محمد حسن اسماعیل، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1422/2001، 2جلد.
حاکم أبوسعد محسن بن محمد بن کرامة بیهقی جُشَمی(413-494)
151. تحکیم العقول (فی تصحیح الاصول).
- به کوشش عبدالسلام بن عباس وجیه، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
152. تنبیه الغافلین (عن فضائل الطالبیّین). (فضائل الطالبیّین).
- به کوشش محمدرضا انصاری قمی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، 1378 شمسی.
- به کوشش تحسین آلشبیب موسوی، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة، 1420/2000.
- به کوشش ابراهیم یحیی درسی، مرکز اهلالبیت للدراسات الاسلامیة، صعده، چاپ اول، 1421/2000.
______________________________
1. تدوین و تنظیم، محییالدین محمد بن احمد بن علی قرشی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
153. التهذیب. (تفسیر الحاکم الجشمی).
- به کوشش محمد بن قاسم هاشمی، 8جلد، (در دست تحقیق).
154. جلاء الأبصار.
- بخشی در أخبار أئمة الزیدیة، به کوشش ویلفرد مادلونگ، از سری متون و پژوهشهای منتشر شده به وسیله مرکزِ آلمانیِ مطالعات شرقی در بیروت، شماره 28، فرانتز اشتاینر، ویسبادن، 1987.
155. رسالة ابلیس الی اخوانه المناحیس. (رسالة الشیخ أبیمرة الی اخوانه المجبرة).- قم، 1406.
- مکتبة التراث الاسلامی، صعده، چاپ اول، 1994.
- به کوشش حسین مدرسی طباطبایی، چاپ اول، 1414/1994.
- به کوشش حسین مدرسی طباطبایی، دار المنتخب العربی، بیروت، چاپ اول، 1415/1995.
156. شرح عیون المسائل.
- بخشی در فضل الاعتزال و طبقات المعتزلة، به کوشش فؤاد سید، الدار التونسیة للنشر، تونس، چاپ اول، 1393/1974.
- بخشی در فضل الاعتزال و طبقات المعتزلة، به کوشش فؤاد سید، الدار التونسیة للنشر، تونس، المؤسسة الوطنیة للکتاب، الجزائر، چاپ دوم، 1406/1986.
- به کوشش عدنان زرزور، جلد1، (زیر چاپ).(1)
157. نصیحة العامة. (الرسالة التامة فی نصیحة العامة).(2)
- بخشِ (بیان مذاهب باطنیه در استانبول)، به کوشش محمدتقی دانش پژوه، در مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز.
______________________________
1. معرفی شده در کتاب الحاکم الجشمی و منهجه فی تفسیر القرآن، تألیف عدنان زرزو، مؤسسة الرسالة للطباعة و النشر، بیروت، 1391/1971.
2. به زبان فارسی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مفرح بن احمد ربعی(ق5)
158. سیرة الأمیرین الجلیلین الشریفین الفاضلین (القاسم و محمد ابنی جعفر بن الامام القاسم بن علی العیانی).
- به کوشش رضوان السید و عبدالغنی محمود عبدالعاطی، با مقدمه ویلفرد مادلونگ و چهار ملحق، دار المنتخب العربی، بیروت، چاپ اول، 1413/1993.
ابوالحسن علی بن بلال آملی(ق5)
159. تتمة المصابیح.(1)
- همراه با المصابیح فی سیرة الرسول و آلالبیت، به کوشش عبدالله بن عبدالله حوثی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
______________________________
1. از امام یحیی بن زید تا أبوعبدالله داعی.
در اولین گام در مطالعه زیدیه، دستیابی به منابع (چه تألیفات خود زیدیان و چه تألیفاتِ دیگران در باره آنان)، همواره از مشکلات و معضلاتِ پیش رویِ محققان بوده و است. در سالهای اخیر با تألیف کتاب مؤلفات الزیدیة(2) به وسیله دانشمند محترم سید احمد حسینی اشکوری، گام ارزشمندی در این راه برداشته شد و پس از آن، مؤلف و محقق معاصرِ زیدیه، عبدالسلام عباس وجیه، أعلام المؤلفین الزیدیة(3) را به عالَم علم و تحقیق عرضه کرد؛ با این همه، فارغ از نقد این دو اثر و کارهای دیگری که به صورت غیر مستقل، در جهت معرفیِ میراث زیدیه انجام شده است(4)، همچنان معضل در دسترس
______________________________
1. برخی اشتراکات زیدیه و امامیه و همچنین تاریخ مختصرِ این مذهب و موطن فعلیِ آن؛ یعنی یمن، در مقالهای به همین قلم، منعکس است. بخشی از این نوشته تحت عنوانِ آشنایی با زیدیه در مجله هفت آسمان، سال سوم، شماره 11، پاییز 1380 شمسی، به چاپ رسیده است.
2. منشورات مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، 1413، 3جلد.
3. مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1420/1999.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تعدادی از کتابهای زیدیه به ویژه در سالهای اخیر و به وسیله مؤسسه فرهنگیِ امام زید بن علی(ع)، در (عَمّان)، پایتخت کشور (اُردن) به چاپ رسیده است. گر چه در اغلب متون فارسی، این اسم را به صورت (امان) و با الف مینویسند؛ ولی شکل صحیح نوشتاریِ آن (عَمّان) با عین مفتوح و میمِ مشدّد است و این نام نباید با نام کشور (عُمان) با عینِ مضموم و میم غیر مشدد اشتباه گرفته شود. (ر.ک: ابوالحسن نجفی، غلط ننویسیم، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، چاپ نهم، 1375 شمسی).
4. همچون کتابهای:
طبقات الزیدیة الکبری، تألیف صارمالدین ابراهیم بن قاسم، به کوشش عبدالسلام بن عباس وجیه، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001، 3جلد.
البدر الطالع، تألیف محمد بن علی شوکانی، مطبعة السعادة، قاهره، چاپ اول، 1348، 2جلد در 1مجلد؛ و با تعلیقه خلیل منصور، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1418/1998، 2جلد؛ و به کوشش حسین بن عبدالله عَمری، دار الفکر، دمشق، چاپ اول، 1419/1998.
أئمة الیمن، تألیف محمد بن محمد زبارة، مطبعة النصر الناصریة، تعز، 1372/1952؛ و المطبعة السلفیة، قاهره، 1376، 4جلد.
نزهة النظر، تألیف همو، به کوشش عبدالله بن عبدالکریم جرافی، مرکز الدراسات و الأبحاث الیمنیة، صنعاء، چاپ اول، 1979، 2جلد.
نشر العَرف، تألیف همو، المطبعة السلفیة، قاهره، 1376؛ و مرکز الدراسات و البحوث الیمنی، صنعاء، 1405/1985، 3جلد.
نیل الوطر، تألیف همو، المطبعة السلفیة، قاهره، 1348 و 1350، 2جلد؛ و مرکز الدراسات و البحوث الیمنی، صنعاء، افست چاپ اول، 2جلد در 1مجلد؛ و به کوشش علی معوض و عادل احمد عبدالموجود، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1998.
مصادر التراث الفکر و العربی الاسلامی، تألیف عبدالله بن محمد حبشی، مرکز الدراسات و البحوث الیمنی، صنعاء، چاپ اول، 1972، 1جلد.
مؤلفات حکام الیمن، تألیف همو، قاهره، 1348؛ و به کوشش الکه نیوونر ابرخرد، ویسبادن، 1979.
الروض الأغن (فی معرفة المؤلفین بالیمن و مؤلفاتهم فی کل فن، تألیف عبدالملک بن احمد بن قاسم بن عبدالله حمیدالدین، دار الحارث للطباعة و النشر، 1405، 3جلد.
اول، 1422/2002.
هجر العلم و معاقله فی الیمن، تألیف اسماعیل بن علی أکوع، دار الفکر، دمشق، چاپ اول، 1417/1996، 5 جلد.
نبودنِ آثارِ زیدیه (که بخش عمده آن به صورت نسخ خطی و عمدتا در یمن باقی مانده است)، فرا روی محققان خودنمایی میکند.
در این مجال، فرصتی فراهم آمد تا به معرفی فهرستی جدید بپردازم که در آن، تألیفاتِ به چاپ رسیده زیدی مذهبان را از آغاز تاکنون (حدود 950 عنوان)، گردآوری کردهام. همان گونه که در فهرستی دیگر، آثار چاپ شده دیگران در باره زیدیه و مهد شکوفایی و ادامه حیات سیاسی و اجتماعیِ آنان (یعنی کشورِ یمن)، آماده عرضه میباشد.
ویژگیِ این کار (که از منابع مختلف و البته در وسعِ گردآورنده، تهیه شده است و قطعاً نیازمند تکمیل و تصحیح خواهد بود)، نسبت به دیگر کارهای ارائه شده و به طور مشخص، دو کتاب پیشگفته در این است که، هیچیک از آنها در درجه نخست در صدد ارائه اطلاعاتِ مربوط به چاپ کتابهای زیدیه نبوده و هر یک به شیوهای تنها به معرفی مجموعه تألیفات زیدی مذهبان (اعم از چاپ شده و خطی) پرداختهاند.(1) این امر موجب شده است: اولاً، در بسیاری موارد (به ویژه در مؤلفات الزیدیة) به چاپ رسیدنِ کتابهایی که حتی در زمان تألیف این دو اثر، به چاپ رسیده بوده است، ذکر نشود. ثانیاً، در مواردی که به چاپ کتاب، اشاره شده است، اطلاعاتِ ارائه شده به شدت، ناقص باشد. ثالثاً، به دست آوردن تألیفات چاپ شده که در مقایسه با خطیها اندکند، در لابلای انبوه تألیفات نام برده شده، کاری بس دشوار جلوه کند. ضمن آن که همان اطلاعات ناقص نیز
______________________________
1. مؤلفات الزیدیة، بر اساس ترتیب الفبایی، نام کتابها تنظیم شده و بدون پرداختن به شرح حال مؤلف تنها به زمان حیات او اشاره کرده و در خصوص هر کتاب حتیالمقدور توضیحی مختصر ارائه کرده است. در انتها و در جلد سوم، دو فهرست الفبایی قرار گرفتهاست؛ یکی برای عناوین کتابها و دیگری برای نامهای مؤلفان و البته با اشاره مجدد به نام تألیفات هر مؤلف.
أعلام المؤلفین الزیدیة، بر اساس ترتیب الفبایی، نام مؤلفان را تنظیم کرده و در خصوصِ هر یک، شرح حالی هر چند مختصر ارائه و سپس تألیفات مؤلف را همراه با توضیحاتی ذکر کرده است. در پایان نیز فهرستی از مؤلفان بر اساس تاریخ زندگی آنان با ذکر تعداد تألیفات هر کدام درج شده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ـ حداقل اکنون ـ دیگر بهروز نیست؛ چرا که در سالهای اخیر با تلاش نسبتا خوبی که در زمینه چاپ کتب زیدیه به عمل آمده، تعداد قابل توجهی از آثار خطیِ آنان به زیورِ طبع، آراسته شده است، که در زمان تألیفِ دو کتابِ پیش گفته، به چاپ نرسیده بودند. از طرفی دیگر این دو کتاب تنها به آثار و تألیفاتِ زیدی مذهبان پرداختهاند؛ حال آنکه هدف ما و ضرورت پژوهش در باره زیدیه، اقتضا دارد، تا علاوه بر این، به آثار و تألیفاتِ دیگران در باره زیدیه که منتشر هم شده است، توجه شود.
آنچه پیش روی شماست، معرفی شیوه این کار و بخشی از محصول آن است، که شاملِ فهرستِ تألیفاتِ چاپ شده زیدی مذهبان چهار قرن نخستین شکلگیری این مذهب (از امام زید بن علی(ع) متوفای 122 تا علی بن بلال آملی در قرن پنجم قمری)، است. در خصوص این نوشته، ذکر نکاتی چند سودمند است:
1- تألیفات ذکر شده بدون در نظر گرفتن موضوع آن و شامل همه تألیفاتِ چاپ شده زیدیه میباشد.
2- در این کوشش، علاوه بر مراجعه به کتابخانههای متعدد و مطالعه دهها جلد کتاب که یا در مورد تألیفاتِ زیدیه نوشته شده (همچون أعلام المؤلفین الزیدیة؛ مؤلفات الزیدیة؛ مصادر التراث الفکر العربی و الاسلامی فی الیمن) و یا در ضمن مطالب و منابعِ خود، به تألیفاتِ چاپ شده اشاره داشتهاند، از سایت اینترنتیِ «مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة» و نیز سایر سایتهای اینترنتیِ ارائه دهنده اطلاعات در این زمینه، استفاده شده است؛ ولی جهت سهولت و حفظ انسجام و یکدستیِ کار، از ذکر منابع اطلاعات ارائه شده، خودداری شده است. بدیهی است که مستند و منبع همه اطلاعات موجود و محفوظ است.
3- از آنجا که مؤلفان و تألیفات زیدیه تا حدود زیادی ناشناخته ماندهاند، به نظر رسید که تنظیم فهرست الفباییِ آنها (آن گونه که در دو کتاب أعلام المؤلفین الزیدیة و مؤلفات الزیدیة آمده است) کم فایده باقی خواهد ماند، به همین جهت این اثر بر اساس تاریخ حیات مؤلفان زیدیه تنظیم شده است، تا در پرتو آن، محققان بتوانند تاریخ و اصالت تألیف و سیر تحول زیدیه را نیز دنبال کنند.
4- در این نوشته، تألیفاتِ امامان، عالمان و همه مؤلفان زیدی مذهب (یا منتسب به این گرایش) گرد آمده و در تعیین زیدی بودنِ مؤلف، تا حدود زیادی، جانب احتیاط رعایت شده است؛ ولی به افراطها و تعصبات درون مذهبی که برخی را داخل مذهب و برخی را خارج میشمرند، توجه نشده است.
5- در اولین سطر، نام مؤلف و عناوین و القاب مشهور وی (تا حدی که حتی المقدور روشنگر نَسب وی هم باشد)، ذکر شده است.
6- پس از ذکر نام مؤلف، تاریخ تولد و وفات او بر مبنایِ تقویمِ قمری، ذکر شده و در صورت معلوم نبودنِ تاریخ تولد، تنها به تاریخ وفات، اکتفا شده است. و در صورت روشن نبودنِ تاریخ دقیق وفات، حرف «ق» قرنی را که مؤلف در آن میزیسته است، بیان میکند.
7- در تعیین تاریخ وفات و تولد مؤلفان (با همه اختلافاتی که در آنها وجود دارد و از ذکر آنها در ارائه نهاییِ کار خودداری شده است)، سعی شده است، از منابع معتبر و در اغلب موارد، از منابع زیدیه استفاده شود.
8ـ پس از نام و تاریخ حیات مؤلف، در سطرهایی جداگانه، عنوان اصلیِ تألیف یا تألیفاتِ به چاپ رسیده از وی به ترتیب الفبایی ذکر شده است و در صورتی که عنوانی دنباله توضیحی داشته، این ادامه بلافاصله پس از عنوان در داخل پرانتز، ذکر شده است. همچنین اگر تألیفی دارای عناوینِ متعدد بود، با فاصله یک نقطه از عنوان اصلی، عنوان یا عناوین دیگر، داخل پرانتز درج گردیده است. و در صورت لزوم و وجود توضیحاتی در مورد اصلِ تألیف، در پاورقی و در ذیل همان سطر توضیح داده شده است.
9- بعد از عنوان تألیف، در سطری مستقل، مشخصات چاپ و در ابتدا محقق و مصحّحِ آن (اگر تحقیق و تصحیحی در کار باشد)، ذکر شده است. در این نوشتار به تمام تلاشهایی که در جهت تصحیح و نشر یک اثر به کار رفته، عنوان «کوشش» اطلاق شده است. پس از ذکرِ نام محقق، به ترتیب، نام ناشر یا ناشران و شهر (و گاهی کشور) محل نشر، نوبت چاپ، سالِ چاپ (حتیالمقدور و به ترتیب قمری و بعد میلادی) و در پایان، تعداد جلدهای تألیف (اگر بیش از یک جلد باشد) آمده است.
10- در مواردی که تألیفی مکرر چاپ شده است در حد توان و اطلاع، اطلاعات مربوط به چاپهای بعدی نیز ارائه شده است.
11- با توجه به این که بسیاری از تألیفات معرفی شده در دسترس نبوده است، در برخی موارد، اطلاع ارائهشده ناقص است؛ همان طور که در مواردی نیز اطلاعات چاپیِ خود کتاب ناقص ارائه شده است؛ ولی به جهت اختصار، از اصطلاحاتِ مرسوم (همچون بیتا، بینا و...) استفاده نشده است.
12- این اثر علاوه بر کتاب، شامل مقالات و رسالههای چاپ شده نیز میباشد.
13- در این نوشته به کتابهایی که (با کسب خبر از منابع معتمد) زیر چاپ یا در دست تحقیق است، نیز اشاره شده است.
14- در این نوشته عنوان کتابها، رسالهها و مقالاتی که به صورت یک مجموعه در تحت یک عنوان گرد آمده و به چاپ رسیده، به صورت مستقل و جداگانه (و البته با درج عنوان مذکور) ذکر شده است.
15- در مواردی نام یک اثر، دو یا چند بار ذکر شده است؛ یا به این دلیل که آن اثر به دو گونه مستقل و در ضمن مجموعهای دیگر چاپ شده است و یا آن که آن اثر به زبان دیگری ترجمه شده و یا جلدهای آن به صورت مستقل و جداگانه به چاپ رسیده است و یا ضرورت ایجاب میکرده یک اثر در ذیل نام دو نفر درج شود؛ در همه این موارد در ذکر نام مجدد از شمارهگذاریِ مستقل و دوباره، پرهیز شده و نشانه (*) یا شماره فرعی (1/...) مورد استفاده قرار گرفته است. در مورد مجموعههایی که آثار متعدد یک مؤلف را گردآوری کردهاند؛ ولی خود تألیف مستقلی به شمار نمیروند، نیز همین کار اعمال شده است.
امام أبوالحسین زید بن علی بن حسین بن علی بن أبیطالب(ع)
(75-122)
1. تثبیت الوصیة. (اثبات الوصایة). (الوصیة و الامامة).
ـ به کوشش حسن محمد تقی حکیم، دار الزهراء، بیروت، چاپ اول، 1412/1991.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار التراث الیمنی، صنعاء، چاپ اول، 1412/1992.
- در مجموع کتب و رسائل الامام زید بن علی، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1421/2001.
2. تفسیر غریب القرآن. (تفسیر الشهید زید بن علی).
- به کوشش حسن محمد تقی حکیم، الدار العالمیة للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت،چاپ اول، 1412/1992.
- به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، 1414/1372 شمسی.
- به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1418/1376 شمسی.
3. رسالة الامام زید الی علماء الامة.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار التراث الیمنی، صنعاء، 1412/1992.
- در مجموع کتب و رسائل الامام زید بن علی، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1421/2001.
4. الصفوة (فی اصطفاء أهلالبیت).
- مطبعة الایمان، بغداد.
- به کوشش ناجی حسن، مطبعة الآداب، نجف أشرف.
- به کوشش ناجی حسن، دار الأضواء، بیروت، 1409/1989.
- ملحق به تفسیر غریب القرآن، به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، 1414/1372 شمسی.
- ملحق به تفسیر غریب القرآن، به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1418/1376 شمسی.
- در مجموع کتب و رسائل الامام زید بن علی، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1421/2001.
5. (الاحتجاج فی) القلة و الکثرة. (مدح القلة و ذم الکثرة).
- ملحق به تفسیر غریب القرآن، به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، 1414/1372 شمسی.
- ملحق به تفسیر غریب القرآن، به کوشش محمدجواد حسینی جلالی، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1418/1376 شمسی.
- در مجموع کتب و رسائل الامام زید بن علی، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1421/2001.
* مجموع کتب و رسائل الامام زید بن علی(ع).
شامل:
6. الایمان و المنع من تسمیة الفاسق مسلما.
7. بعض اقواله و شعره و دعائه.
* تثبیت الوصیة.
8. جواب علی واصل بن عطا (فی الامامة).
9. حقوق الله علی الخلق.
10. الرد علی المجبرة.
11. الرد علی المرجئة.
* رسالة الامام زید الی علماء الامة.
12. الرسالة الشافیة.
* الصفوة.
* القلة و الکثرة.
13. کتاب دعوته.
14. المواعظ و الحکم.
15. مناظرة أهل الشام.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1421/2001.
16. مسند الامام زید. (المجموع الفقهی، الحدیثی)(1).
- به کوشش گریفینی، میلان، چاپ اول، 1340/1919.
- به کوشش محمد عاشور، مطبعة المنار، قاهره، 1340.
- به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی، دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر ، بیروت، 1966.
- به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی، دار و مکتبة الخیر للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء.
- به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی، دار الکتب العلمیة، بیروت، 1401/1981.
- به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی، دار الکتب العلمیة، بیروت، 1403/1983.
______________________________
1. تدوین شده به وسیله عبدالعزیز بن اسحاق بغدادی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزّی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
17. منهاج الحاج. (مناسک حج آلمحمد). (منسک زید الشهید بن الامام السجاد).
- به کوشش محمد صالح بن ابراهیم حسینی، مطبعة الفرات، بغداد، 1342.
- انجمن تبلیغات اسلامی، ایران.
18. نزول القرآن علی سبعة احرف.
- به کوشش سید الحکیم.(1)
امام محمد بن عبدالله بن حسن «نَفْس زکیّة»
(93-145)
19. السیَر. (السیرة).
- به کوشش رضوان السید، در مجله الاجتهاد، بیروت.
- به کوشش رضوان السید، دار المنتخب العربی، بیروت، (زیر چاپ).
امام أبومحمد قاسم بن ابراهیم بن اسماعیل رسّی
(169-246)
20. الاصول الخمسة.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
21. اصول العدل و التوحید (و نفی الجبر و التشبیه).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل فی العدل و التوحید، به کوشش سیفالدین کاتب، دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر، بیروت، 1400،1980.
______________________________
1. أعلام المؤلفین الزیدیة، ص442.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
22. تثبیت الامامة.
- به کوشش صالح وردانی، دار الهدف للاعلام، قاهره.
23. تفسیر القرآن. (السور القصار، ناس تا شمس).
- در المصابیح الساطعة الأنوار، ج1، به کوشش عبدالسلام بن عباس وجیه و محمد قاسم هاشمی، مکتبة التراث الاسلامی، صعده، 2جلد.
24. الدلیل الکبیر (فی الرد علی الزنادقة و الملحدین).
- به کوشش بنیامین آبراهامفلیدن، بریل، لیدن، 1990.(1)
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.(2)
25. الرد علی الرافضة.
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.
26. الرد علی المجبرة.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل فی العدل و التوحید، به کوشش سیفالدین کاتب، دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر، بیروت، 1400،1980.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
27. الرد علی الملحد و مناظرته.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار التراث الیمنی، چاپ اول، 1412/1992.
- همراه با الدلیل الکبیر، به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.
28. الرد علی النصاری.
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.
______________________________
1. پژوهشگری یهودی در دانشگاه تلآویو که رسالههای کلامیِ قاسم را مورد تحقیق قرار داده و از این مجموعه، دو رساله را به انگلیسی برگردانده و به چاپ رسانیده است. أعلام المؤلفین الزیدیة، ص746.
2. در پشت جلد این کتاب به اشتباه عنوان «سومین رساله امام یحیی بن حمزه» چاپ شده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
29. العدل و التوحید (و نفی التشبیه عن الواحد الحمید).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
30. فی التوحید. (فروض الله علی المکلفین).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد1، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
* مجموع کتب و رسائل الامام القاسم بن ابراهیم الرسّی. (المجموعة الکاملة للامام القاسم الرسّی).
- به کوشش عبدالکریم احمد جدبان رازحی.(1)
31. المسترشد (علی مزاعم المشبهة و المجسمة).
- به کوشش بنیامین آبراهامف، بریل، لیدن، 1996.
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.
32. المصباح. (العالم و الوافد). (العالم و الجاهل).
- به کوشش ابراهیم بانجی.(2)
33. نقد المسلمین للثنویة و المجوس (مع الرد علی ابنمقفع).
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1420/2000.
امام احمد بن عیسی بن زید بن علی(ع)
(157-247)
34. العلوم. (علوم آلمحمد). (أمالی احمد بن عیسی). (بدائع الأنوار و محاسن الآثار).(3)
- چاپ اول، 1401/1981، 2جلد.
______________________________
1. معرفی شده در فهرست منتشر شده از سوی مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، (سال 2002 میلادی).
2. محقق کتاب را از تألیفات قاسم رسّی ندانسته است ولی اصل خطیِ آن که منتسب به قاسم رسّی است موجود میباشد. أعلام المؤلفین الزیدیة، ص763.
3. تدوین شده به وسیله أبوجعفر محمد بن منصور بن یزید مرادی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- در رأب الصدع، همراه با تعلیقاتِ علی بن اسماعیل بن عبدالله مؤید صنعانی، به کوشش احمد بن علی بن اسماعیل، دار النفائس، بیروت، چاپ اول، 1410/1990، 3جلد.
أبوعبدالله محمد بن قاسم رسّی
(200-248)
35. الأصول الثمانیة.
- مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
36. الهجرة و الوصیة.
- به کوشش عبدالله ناصر احمد عامر، مرکز أهلالبیت للدراسات الاسلامیة، صعده، چاپ اول، 1421/2000.
أبوعبدالله حسین بن حکم بن مسلم حبری وشاء کوفی
(286)
37. تفسیر الحبری. (ما نزل من القرآن فی أهلالبیت (فی علی).
- به کوشش سید احمد حسینی، (سلسلة المختار من التراث، 1)، مطبعه مهر استوار، قم.
- به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، مطبعة اسعد، بغداد، 1396.
- به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، مؤسسة آلالبیت لإحیاء التراث، بیروت، چاپ اول، 1408/1987.
38. مسند الحبری. (المسند).
ـ به کوشش محمدرضا حسینی جلالی، در مجله تراثنا، شماره 32-33، سال هشتم، شماره 3-4، مؤسسة آلالبیت لإحیاء التراث، قم، 1413.
أبوجعفر محمد بن منصور بن یزید مرادی کوفی
(150-290)
* الأمالی. (العلوم). (علوم آلمحمد). (بدائع الأنوار و محاسن الآثار).(1)
- چاپ اول، 1401/1981، 2جلد.
______________________________
1. تألیف احمد بن عیسی بن زید بن علی(ع) که به وسیله محمد بن منصور بن یزید مرادی تدوین شده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در رأب الصدع، همراه با تعلیقاتِ علی بن اسماعیل بن عبدالله مؤید صنعانی، به کوشش احمد بن علی بن اسماعیل، دار النفائس، بیروت، چاپ اول، 1410/1990، 3جلد.
39. کتاب الذکر.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، چاپ اول، 1417/1997.
امام هادی الی الحق أبوالحسین یحیی بن حسین بن قاسم رسّی
(245-298)
40. الأحکام فی الحلال و الحرام. (جامع الأحکام). (الأحکام الجامع لقواعد دین الله).(1)
- به کوشش محمد بن قاسم هاشمی، دار الیمن الکبری، دار التراث الیمنی، صنعاء، مؤسسة البلاغة، بیروت، 1410/1990، 2جلد.
- مکتبة التراث الاسلامی، صعده، چاپ دوم، 1420/1999، 2جلد.
41. اصول الدین.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
42. اصول الدین و عقیدة أهلالبیت الطاهرین.(2)
43. البالغ المدرک.
- همراه با شرح البالغ المدرک، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، چاپ اول، 1417/1977.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة
______________________________
1. تدوین شده به وسیله علی بن احمد بن أبیحریصة.
2. معرفی شده در فهرست منتشر شده از سوی مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة. (سال 2002 میلادی).
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
44. تثبیت الامامة. (تثبیت امامة أمیرالمؤمنین علی بن أبیطالب).
- دار الامام السجاد(ع)، بیروت، چاپ اول، 1413.
- ملحق به المنتخب، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1414/1993.
- دار الامام السجاد(ع)، بیروت، چاپ دوم، 1419.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
45. تفسیر العرش و الکرسی.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
46. تفسیر الهادی الی الحق المبین. (سورههای حمد، قدر و توحید).
- به کوشش حسن صرافزاده کاشانی، دفتر نشر برگزیده، قم، 1378 شمسی.
47. جملة التوحید. (الجملة). (الدیانة).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
48. جواب أهل صنعاء. (رسالة الی أهل صنعاء).
- در تعلیقات علی الامامة عند الاثنی عشریة، تألیف عبدالله بن محمد بن اسماعیل بن الامام یحیی حمیدالدین، عَمّان، چاپ اول، 1419/1998.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
49. جواب مسائل ابنه المرتضی.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
50. جواب مسائل (الحسین) الحسن بن عبدالله الطبری.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
51. جواب مسائل (أبیالقاسم) الرازی.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
52. خطایا الأنبیاء.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
53. دُرَر الأحادیث النبویة بالأسانید الیحیویة.(1)
- مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1399/1979.
- به کوشش یحیی عبدالکریم فضیل، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، مکتبة السنحانی، صنعاء، چاپ دوم، 1402/1982.
- به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
54. دعوته (الامام الهادی) الی احمد بن یحیی بن زید.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
55. الرد علی أهل الزیغ من المشبهین.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ
______________________________
1. تدوین شده به وسیله أبونجم عبدالله بن محمد بن عبدالله صعدی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
56. الرد (و الاحتجاج) علی الحسن بن محمد بن الحنفیة (فی الجبر و اثبات الحق و نقض قوله).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل فی العدل و التوحید، به کوشش سیفالدین کاتب، دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر، بیروت، 1400،1980.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
57. الرد علی سلیمان بن جریر (فی الرخاء و السخط).
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
58. الرد علی المجبرة (و) القدریة (الأول).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول،1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
59. الرد علی من زعم (قال) ان القرآن قد ذهب بعضه.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
* رسائل العدل و التوحید، جلد2.
شامل:
* جملة التوحید. (الجملة).
* خطایا الأنبیاء.
* الرد علی أهل الزیغ من المشبهین.
* الرد و الاحتجاج علی الحسن بن محمد بن الحنفیة.
* الرد علی المجبرة القدریة
* معرفة الله و اثبات النبوة و الامامة.
- به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
60. عهد الامام الهادی.
- ملحق به المنتخب، به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1414/1993.
61. (کتاب) القیاس.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
* مجموع رسائل الامام الهادی الی الحق یحیی بن حسین بن القاسم (الرسائل الاصولیة).
شامل:
* اصول الدین.
* البالغ المدرک.
* تفسیر العرش و الکرسی.
* جملة التوحید. (الجملة).
* جواب أهل صنعاء.
* جواب مسائل ابنه المرتضی.
* جواب مسائل (الحسین) الحسن بن عبدالله الطبری.
* جواب مسائل (أبیالقاسم) الرازی.
* خطایا الأنبیاء.
* دعوته (الامام الهادی) الی احمد بن یحیی بن زید.
* الرد علی أهل الزیغ من المشبهین.
* الرد (و الاحتجاج) علی الحسن بن محمد بن الحنفیة (فی الجبر).
* الرد علی من زعم (قال) ان القرآن قد ذهب بعضه.
* الرد علی المجبرة (و) القدریة.
* الرد علی سلیمان بن جریر (فی الرخاء و السخط).
* (کتاب) القیاس.
62. الموعظة عند آخر حروبه (الامام الهادی) بنجران.
- به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
* المجموعة الفاخرة.
شامل:
* اصول الدین.
* البالغ المدرک.
* تثبیت الامامة.
63. تثبیت نبوة محمد.
* تفسیر العرش و الکرسی.
64. تفسیر الکرسی.
* جملة التوحید.
* جواب أهل صنعاء.
* جواب مسائل ابنه المرتضی.
* جواب مسائل الحسن بن عبدالله الطبری.
* جواب مسائل (أبیالقاسم) الرازی.
65. جواب مسألة الرجل من أهل قم.
66. جواب مسألة فی اکل اللحوم الخیل و البغال و الحمیر.
67. جواب مسألة من مسائل التباعی.
68. جواب مسألة النبوة و الامامة.
69. خبر دخوله (الامام الهادی) الیمن.
70. الخشیة.
71. الدیانة.
* الرد علی أهل الزیغ من المشبهین.
* الرد (و الاحتجاج) علی الحسن بن محمد بن الحنفیة.
* الرد علی سلیمان بن جریر (فی الرخاء و السخط).
* الرد علی المجبرة القدریة (الأول).
72. الرد علی المجبرة (الثانی).
* الرد علی من زعم ان القرآن قد ذهب بعضه.
73. العدل و التوحید.
* (کتاب) القیاس.
74. (من) مسائل علی بن محمد العلوی.
* (من) مسائل محمد بن عبیدالله.
75. مسألة فی الذبائح.
76. مسألة فی العلم و القدرة و الارادة و المشیة.
77. المسترشد.
78. معانی السنّة.
* معرفة الله و اثبات النبوة و الامامة.
* المنزلة بین المنزلتین.
79. کتاب النهی.
- مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
80. (من) مسائل محمد بن (عبدالله) عبیدالله.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
81. معرفة الله (من العدل و التوحید به و تصدیق الوعد و الوعید) و اثبات النبوة و الامامة (فی النبی و آله).
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الهلال، قاهره، چاپ اول، 1391/1971، 2جلد.
- در رسائل العدل و التوحید، جلد2، به کوشش محمد عماره، دار الشروق، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988، 2جلد در 1مجلد.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة
و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
82. المنزلة بین المنزلتین.
- در المجموعة الفاخرة، مکتبة الیمن الکبری، صنعاء، تصویر از نسخه خطی.
- در المجموعة الفاخرة، به کوشش علی احمد محمد رازحی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 2000.
- در مجموع رسائل الامام الهادی، به کوشش عبدالله بن محمد شاذلی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
علی بن محمد بن عبیدالله علوی عباسی
(ق3)
83. سیرة الهادی الی الحق یحیی بن الحسین.
- به کوشش سهیل زکار، دار الفکر المعاصر، بیروت، چاپ اول، 1392/1972.
- به کوشش سهیل زکار، دار الفکر المعاصر، بیروت، چاپ دوم، 1401/1981.
امام ناصر الحق أبومحمد حسن بن علی اطروش(230-304)
84. البساط.
- به کوشش عبدالکریم بن احمد جدبان رازحی، مکتبة التراث الاسلامی، صعده، چاپ اول، 1418/1997.
عبدالله بن حسین بن قاسم رسّی
(248-310)
85. الناسخ و المنسوخ (من القرآن الکریم).
- به کوشش عبدالله بن عبدالله حوثی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
امام مرتضی لدین الله أبوالقاسم محمد بن امام هادی یحیی بن حسین
(278-310)
86. الاصول (فی العدل و التوحید).
- به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
قاضی أبوجعفر محمد بن سلیمان کوفی
(255-322)
87. الفنون (فی أبواب من العلم و الفقه). (سؤالهایی از امام هادی یحیی بن حسین).(1)
- همراه با المنتخب، به کوشش حسن یحیی یوسفی و مقدمه محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1414/1993.
88. مناقب الامام أمیرالمؤمنین(ع). (مناقب محمد بن سلیمان الکوفی).
- به کوشش محمدباقر محمودی، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة، قم، 1412/1992، 3جلد.
ـ به کوشش جدید از محمد باقر محمودی، مجمع احیاء الثقافته الاسلامیة، قم، 2 جلد، (زیر چاپ)
89. المنتخب (فی الفقه). (سؤالهایی از امام هادی یحیی بن حسین).
- به کوشش حسن یحیی یوسفی و مقدمه محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1414/1993.
امام ناصر لدین الله احمد بن یحیی بن حسین
(325)
90. علوم القرآن. (تفسیر القرآن الکریم).
- در المصابیح الساطعة الأنوار، جلد1، به کوشش عبدالسلام بن عباس وجیه و محمد قاسم هاشمی، مکتبة التراث الاسلامی، صعده، 2جلد.
______________________________
1. برخی دو کتاب المنتخب و الفنون را از تألیفات امام هادی یحیی بن حسین، شمردهاند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
91. الرد علی الاباضیة.
- به کوشش امام حنفی عبدالله.(1)
92. مسائل المجبرة عن وسوسة ابلیس و سائر الشیاطین.
- به کوشش امام حنفی عبدالله.(2)
93. النجاة (لمن اتبع الهدی و اجتنب الردی). (فی اثبات العدل و الرد علی الجبریة القدریة).
- به کوشش ویلفرد مادلونگ، (النشرات الاسلامیة 3)، دار النشر فرانتز اشتاینر، ویسبادن، 1405/1985.
- دار المناهل للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ دوم، 1411/1990.
- به کوشش امام حنفی عبدالله، دار الآفاق العربیة، قاهره، چاپ اول، 1421/2001.
أبومحمد حسن بن احمد بن یعقوب همدانی «لسان الیمن»(3)
(280-334)
94. الاکلیل. جلد1. (انساب خولان).
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، مطبعة السنّة المحمدیة، چاپ اول، قاهره 1963.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، چاپ دوم، قاهره، 1977.
1/94. الاکلیل. جلد2. (انساب حمیر).
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، مطبعة السنّة المحمدیة، قاهره، 1967.
- به کوشش نبیه امین فارس، دار الکلمة للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، دار العودة، بیروت.
2/94. الاکلیل. جلد8. (قصور الیمن و محافدها و مدنها و دفائنها).
- به کوشش الأب انتساس ماری الکرملی، مطبعة الکاتولیکیة، بغداد، 1931.
- به کوشش نبیه امین فارس، برنستون، چاپ اول، 1940.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، دمشق، 1979.
______________________________
1. معرفی شده در النجاة، به کوشش امام حنفی عبدالله.
2. همان.
3. زیدی بودن همدانی بنابر رأی برخی محققان همچون، احمد بن محمد شامی در تاریخ الیمن الفکری فی العصر العباسی، دار النفائس، بیروت، چاپ اول، 1407/1987، 4جلد، ج1، ص171-170؛ و عبدالسلام بن عباس وجیه در أعلام المؤلفین الزیدیة، ص305؛ و سید احمد حسینی در مؤلفات الزیدیة.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
3/94. الاکلیل. جلد10. (انساب همدان و عیون أخبارها).
- به کوشش محبالدین خطیب، المطبعة السلفیة، قاهره، 1368.
- به کوشش محبالدین خطیب، الدار الیمنیة للنشر و التوزیع، 1408.
- مکتبة الجیل الجدید، صنعاء، 1410/1990.
95. الجوهرتین العتیقتین.
- به کوشش کریستوفر تول، 1968.
- ترجمه شده به عربی به وسیله یوسف محمد عبدالله، الجمهوریة العربیة الیمنیة، وزارة الاعلام و الثقافة، صنعاء، مشروع کتاب 15، 1985.
- ریاض، 1408/1987.
96. صفة جزیرة العرب.
- به کوشش د، ه . مولر، مطبعة بریل، لیدن، 1884.
- به کوشش د، ه . مولر، مطبعة بریل، لیدن، 1891.
- به کوشش محمد بن عبدالله بن بلهید النجدی، مطبعة السعادة، قاهره، 1373/1953.
- به کوشش د، ه . مولر، مطبعة بریل، لیدن، 1968.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی و حمد جاسر، دار الیمامة، ریاض، 1394/1974.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، مرکز الدراسات و البحوث الیمنی، صنعاء، چاپ سوم، 1983.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، دار الشؤون الثقافة العامة، (آفاق عربیة)، بغداد، 1401/1989.
- مکتبة الارشاد، صنعاء، 1410/1990.
97. القصیدة الدامغة و شرحها.
- به کوشش محمد بن علی أکوع حوالی، قاهره، 1975.
أبوالحسین احمد بن موسی طبری
(268-340)
98. المنیر.
- به کوشش علی سراج الدین عدلان.(1)
______________________________
1. معرفی شده در فهرست منتشر شده از سوی مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة. (سال 2002 میلادی).
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
99. المجالس و المناظرات. (مجالس أبیالحسین الطبری) (فی اصول الدین علی مذهب الهادی).
- به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
أبوالعباس احمد بن ابراهیم بن حسنی
(353)
100. المصابیح (فی سیرة الرسول و آلالبیت).(1)
- به کوشش عبدالله بن عبدالله حوثی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
- بخشی در أخبار أئمة الزیدیة، به کوشش ویلفرد مادلونگ، از سری متون و پژوهشهای منتشر شده به وسیله مرکزِ آلمانیِ مطالعات شرقی در بیروت، شماره 28، فرانتز اشتاینر، ویسبادن، 1987.
- بخشِ (شرح حال حسین فخّی، یحیی بن عبدالله و ادریس بن عبدالله) ملحق به أخبار فخ.
أبوالقاسم اسماعیل صاحب بن عباد طالقانی
(326-385)
101. الابانة عن مذهب أهل العدل (بحجج القرآن و العقل). (الابانة عن الامامة).
- در نفائس المخطوطات، مجموعه 1، نجف أشرف، 1372.
- به کوشش محمدحسن آلیاسین، دار التضامن، بغداد، چاپ دوم، 1383/1963.
102. الاقناع (فی العروض و تخریج القوافی).
- به کوشش محمدحسن آلیاسین، المکتبة العلمیة، بغداد، 1379/1960.
1/103. الأمثال السائرة (فی شعر المتنبی). (امثال المتنبی).
- در انوار الربیع فی انواع البدیع، تألیف سید علی خان (ابنمعصوم مدنی متوفای 1118 قمری)، ایران، 1304.
______________________________
1. این کتاب سیره پیامبر و اهلبیت را تا امام یحیی بن زید در برمیگیرد، و از یحیی بن زید تا أبوعبدالله داعی به وسیله علی بن بلال آملی تکمیل شده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- در مجله المقتطف، جلد 27، شماره 10 و 11.
- بیروت، 1950.
- در مجله ثقافة الهند.
- به کوشش محمدحسن آلیاسین، مکتبة النهضة، بغداد، وزارة التربیة العراقیة، 1385/1965.
2/103. امثال سائرة.
ترجمه به فارسی به وسیله فیروز حریرچی، انتشارات سحر، تهران، 1356 شمسی.
104. التذکرة (فی الاصول الخمسة).
- در نفائس المخطوطات، مجموعه 2، نجف أشرف، 1373.
105. دیوان اسماعیل بن عباد.
- مکتبة النهضة، بغداد، 1384/1965.
- به کوشش محمدحسن آلیاسین، مؤسسة قائم آلمحمد(ص)، قم، چاپ سوم، 1412/1992.
106. (المختار من) رسائل الصاحب بن عباد. (الکافی فی الرسائل).(1)
- به کوشش عبدالوهاب عزام و شوقی ضیف، چاپ اول، دار الفکر العربی، قاهره، 1366/1947.
107. رسائل قابوس الی صاحب بن عباد و اجوبة الصاحب بن عباد.
- در کمال البلاغة یا رسائل شمسالمعالی قابوس بن وشمگیر(2)، جمعآوری شده به وسیله عبدالرحمان بن علی نیردادی، به کوشش محبالدین خطیب، المکتبة العربیة، بغداد، المطبعة السلفیة، قاهره، 1341.
108. رسالة فی احوال عبدالعظیم (و ثواب زیارته).
- در خاتمه مستدرک الوسائل، ج3، ص614، میرزا حسین نوری طبرسی (متوفای 1320 قمری)، مؤسسه اسماعیلیان للطباعة و النشر و التوزیع، قم، المکتبة الاسلامیة، تهران.
- به کوشش محمدحسن آل یاسین، در نفائس المخطوطات، مجموعه 4، نجف أشرف، 1374.
______________________________
1. اصل رسائل 10 جلد و در روایتی دیگر تا 30 جلد شمرده شده است. ر.ک به الصاحب بن عباد حیاته و أدبه، ص217، تألیف محمد حسن آلیاسین، مطبعة المعارف، بغداد، چاپ اول، 1376/1957.
2. أعلام المؤلفین الزیدیة، ص759، قابوس را نیز زیدی مذهب دانسته است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- در مقاله اول از سی مقاله، رضا استادی، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1373 شمسی.
- در خاتمه مستدرک الوسائل، ج4، ص404، به کوشش مؤسسة آلالبیت لاحیاء التراث، قم، چاپ اول، 1416.
109. رسالة فی الطب.
- در رسائل ابنعباد.
110. رسالة فی الهدایة و الضلالة.
- به کوشش محمد موقر و حسین علی محفوظ، انجمن فرهنگی مهر، تهران، 1374/1955.
- به کوشش محمد موقر و حسین علی محفوظ، المطبعة الحیدریة، نجفأشرف.
111. الروز النامجة.
- به کوشش محمدحسن آل یاسین، مطبعة المعارف، بغداد، 1377.
112. عنوان المعارف و ذکر الخلائف. (فی التاریخ).
در نفائس المخطوطات، مجموعه 1، نجف أشرف، 1372.
113. الفرق بین الضاد و الظاء.
- مکتبة النهضة، المکتبة العلمیة، بغداد، 1377/1958.
- وزارة الثقافة و الاعلام العراقیة، بغداد، چاپ دوم، 1401/1981، 3جلد.
114. القصیدة الفریدة (فی اصول الدین).
- همراه با (شرح جعفر بن احمد بن عبدالسلام)، به کوشش محمد حسین آلیاسین، المکتبة الأهلیة، بغداد، چاپ اول، 1385/1965.
- مؤسسة قائم آلمحمد(ص)، قم، 1413، تصویر از نسخه خطی.
115. الکشف عن مساوی المتنبی. (اظهار مساوی المتنبی). (الأخذ علی أبیالطیب المتنبی).
- مکتبة القدس، قاهره، چاپ اول، 1349.
- در الابانة عن سرقات المتنبی، تألیف أبوسعید محمد بن احمد عمیدی، به کوشش و شرح ابراهیم دسوقی بساطی، دار المعارف، قاهره، 1961.
- مکتبة النهضة، بغداد، 1385/1965.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
116. الکشف عن مناهج اصناف الخوارج.
- به کوشش محمد تقی دانش پژوه، در مجله دانشکده ادبیات تبریز، شماره 20.
117. المحیط (فی اللغة).
- سلسلة المعاجم و الفهارس، ش26-24، الجمهوریة العراقیة، وزارة الثقافة و الاعلام و الفنون، بغداد، چاپ اول، 1398-1395/1978-1975، 3جلد.
- دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1994، 11جلد.
احمد بن سهل رازی(ق4)
118. أخبار فخ (و خبر یحیی بن عبدالله و أخیه ادریس بن عبدالله). (انتشار الحرکة الزیدیة فی الیمن و المغرب و الدیلم).
- به کوشش ماهر جرّار، دار الغرب الاسلامی، بیروت، چاپ اول، 1995.
قاضی حسین بن احمد بن یعقوب همدانی(ق4)
119. سیرة الامام المنصور بالله القاسم بن علی العیانی (393-310).
- به کوشش عبدالله بن محمد حبشی، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 966.
امام مهدی لدین الله حسین بن قاسم بن علی عیانی(384-404)
120. المعجز (فی اصول الدین و معرفة الخالق). (مجوعه رسائل).
- به کوشش امام حنفی عبدالله، (زیر چاپ).(1)
محمد بن حسن بن محمد کلاعی حمیری(2)(410)
121. المسالک و الممالک (فی صفة بیتالمقدس و ولاة مصر و دمشق).
ـ بخشی به کوشش صلاحالدین منجد، در مجله معهد المخطوطات، شماره 4.
______________________________
1. معرفی شده در النجاة، به کوشش امام حنفی عبدالله.
2. معرفی شده در مؤلفات الزیدیة، ج3، ص13؛ و اعلام المؤلفین الزیدیة، ص890. هر چند برخی، مؤلف را زیدی ندانستهاند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
امام مؤید بالله أبوالحسین احمد بن حسین حسنی دیلمی هارونی(333-411)
122. الأمالی (الصغری).
- به کوشش عبدالسلام عباس وجیه، دار التراث الاسلامی، صعده، چاپ اول، 1414/1993.
- به کوشش عبدالواسع بن یحیی واسعی، صنعاء، 1355.
123. (متن) التجرید (فی فقه الامامین الأعظمین القاسم بن ابراهیم الرسّی و الهادی یحیی بن الحسین).
- به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
124. رسالة الامام المؤید بالله الی المسلمین.
ـ در شرح التجرید، جلد1.
125. سیاسة المریدین. (فی التوبة و الانقطاع الی رب العالمین).
- به کوشش عبدالله بن اسماعیل بن هاشم شریف، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
- بخشی همراه با شرح التجرید، جلد1.
126. شرح التجرید (فی فقه الزیدیة). (شرح فتاوی امام قاسم رسّی و امام هادی یحیی بن حسین).
- مکتب عنبر، دمشق، چاپ اول، 1405/1985، 6جلد در 3مجلد، تصویر از نسخه خطی.
127. النبوات. (اثبات نبوة النبی).
- به کوشش خلیل احمد ابراهیم الحاج، دار الباز للطباعة و النشر، عربستان سعودی.
- دار التراث العربی، مصر، 1399/1979.
أبوالفرج علی بن حسین بن محمد بن هندو(420)
128. (ملتقطات من) الرسالة المشوقة فی المدخل الی علم الفلسفة.
- به کوشش محمد تقی دانش پژوه، در مجله جاویدان خرد.
129. الکلم الروحانیة من الحکم الیونانیة.
- مصطفی القبائی الدمشقی، قاهره، 1318.
130. مفتاح الطب و منهاج الطلاب.
- به کوشش مهدی محقق و محمد تقی دانش پژوه، مؤسسه مطالعات اسلامیِ دانشگاه مک گیل (شعبه تهران)، 1368 شمسی.
امام موفق بالله أبوعبدالله حسین بن اسماعیل جرجانی شجری(420)
131. الاعتبار و سلوة العارفین (فی الزهد).
- به کوشش عبدالسلام عباس وجیه، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001، 2جلد.
قاضی أبوالقاسم اسماعیل بن احمد بن محفوظ بستی جیلی(420)
132. (البحث عن) ادلة التکفیر و التفسیق.
- به کوشش حسن انصاری قمی، (در دست تحقیق).(1)
133. کشف أسرار الباطنیة و غوار مذهبهم.
- بخشی به کوشش استرن، در مقاله:
Abu''l - Qasim al-Busti and his refutation of Isma''ilism (1961), 53-41, reper. in idem, Studies in early Isma''ilism, Jerusalem, 3891, صص 023-992
-به کوشش حسن انصاری قمی، (در دست تحقیق).(2)
134. المراتب (فی فضائل أمیرالمؤمنین علی بن أبیطالب). (مناقب أمیرالمؤمنین). (الدرجات).
-به کوشش محمدرضا انصاری قمی، در مجموعه میراث حدیث شیعه، دفترششم، به کوشش مهدی مهریزی و علی صدرایی خویی، مرکز تحقیقات دارالحدیث، قم، 1380 شمسی.
-به کوشش یک یمنی، (در دست تحقیق)(3)
______________________________
1. معرفی شده در مقاله ابوالقاسم بستی و کتابی منسوب به ابنبطریق، حسن انصاری قمی، مجله کتاب ماه (دین)، شماره 53-54، سال پنجم، شماره 5-6، اسفند 1380 و فرودین 1381 شمسی، 1423/2002.
2. همان.
3. همان.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
135. المعتمد (فی الامامة).
- به کوشش حسن انصاری قمی، (در دست تحقیق).(1)
امام ناطق بالحق أبوطالب یحیی بن حسین حسنی دیلمی هارونی(340-424)
136. الافادة (فی تاریخ أئمة الزیدیة).
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، دار الحکمة الیمانیة للطباعة و النشر و التوزیع و الاعلان، صنعاء، چاپ اول، 1417/1996.
- بخشی در أخبار أئمة الزیدیة، به کوشش ویلفرد مادلونگ، از سری متون و پژوهشهای منتشر شده به وسیله مرکزِ آلمانیِ مطالعات شرقی در بیروت، شماره 28، فرانتز اشتاینر، ویسبادن، 1987.
137. التحریر فی الکشف عن نصوص الأئمة النحاریر. (فی الفقه).
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ اول، 1418/1998، 2جلد.
138. تیسیر المطالب (من أمالی الامام أبیطالب).(2)
- دار مکتبة الحیاة للطباعة و النشر ، بیروت.
- به کوشش یحیی عبدالکریم فضیل، دار الیمن الکبری، صنعاء، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ اول، 1395/1975.
- به کوشش عبدالله بن حمود درهم عزی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
- به کوشش محمدکاظم محمودی، مجمع احیاء الثقافة الاسلامیة، قم، (در دست تحقیق).
139. الدعامة فی الامامة. (الزیدیة). (نصرة مذاهب الزیدیة).(3)
- به کوشش ناجی حسن، دارالکتب، قاهره .
______________________________
1. همان.
2. تدوین شده به وسیله جعفر بن احمد بن عبدالسلام و روایت قاضی مسوری.
3. با نام نخست از مؤلفات امام ابوطالب هارونی شمرده شده و محقق آن را با دو نام دیگر از تالیفات صاحب بن عباد دانسته و منتشر کرده است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- المکتبة الوطنیة، بغداد، 1977.
- با نامِ نصرة مذاهب الزیدیة، به کوشش ناجی حسن، الدار المتحدة للنشر، بیروت، چاپ اول، 1981.
- با نامِ الزیدیة، به کوشش ناجی حسن، الدار العربیة للموسوعات، بیروت، چاپ اول، 1407/1986.
140. شرح البالغ المدرک.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، چاپ اول، 1417/1977.
امام احمد بن حسین بن أبیهاشم مانکدیم حسینی(425)
141. (تعلیق) شرح الاصول الخمسة(1)
- مطبعة الاستقلال الکبری، قاهره، چاپ اول، 1384/1965.
- به کوشش عبدالکریم عثمان، مکتبة وهبة، قاهره، چاپ دوم، 1408/1988.
- به کوشش عبدالکریم عثمان، مکتبة وهبة، قاهره، چاپ سوم، 1417/1996.
أبوعبدالله عزالدین محمد بن علی بن حسن علوی شجری(367-445)
142. الأذان بحی علی خیر العمل.
- به کوشش علی بن عبدالکریم فضیل، دمشق، 1399/1979.
- به کوشش محمد یحیی سالم عزّان، مکتبة مرکز بدر العلمی و الثقافی للطباعة و النشر و التوزیع، صنعاء، چاپ اول، 1418/1997.
143. التعازی.
- به کوشش فارس حسون کریم، در مجموعه میراث حدیث شیعه، دفتر چهارم، به کوشش
______________________________
1. تألیف قاضی عبدالجبار.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مهدی مهریزی و علی صدرایی خویی، مرکز تحقیقات دار الحدیث، قم، 1378 شمسی.
144. تسمیة من روی عن الامام زید من التابعین. (اسماء الرواة التابعین عن الامام).
- به کوشش صالح عبدالله قربان، چاپ اول.(1)
145. جامع آلمحمد. (الجامع الکافی لعلوم آلمحمد).
- (در دست تحقیق).(2)
146. فضل زیارة الحسین(ع).
- به کوشش سید احمد حسینی و سید محمود مرعشی، مکتبة آیةالله العظمی المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، 1403.
147. فضل الکوفة و فضل اهلها. ج1.
- به کوشش محمد سعید طریحی، مؤسسة اهلالبیت، بیروت، 1401/1981.
148 الفوائد المنتقاة (و الغرائب الحسان عن الشیوخ الکوفیین). (منتخب، حافظ أبوعلی محمد بن علی صوری 376-441).
- به کوشش عمر عبدالسلام تدمری، دار الکتاب العربی، بیروت، 1407/1987.
أبواسماعیل ابراهیم بن ناصر بن طباطبا اصفهانی(3)(بعد از 461)
1/149. منتقلة الطالبیین.
- به کوشش سید مهدی خرسان، چاپ اول، 1388.
2/149. مهاجران آل أبوطالب.
- ترجمه فارسی منتقلة الطالبیین به وسیله محمدرضا عطائی، چاپ اول، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ اول، 1372 شمسی.
______________________________
1. در 65 صفحه چاپ شده است. أعلام المؤلفین الزیدیة، ص946.
2. معرفی شده در مرقاة الوصول الی علم الاصول.
3. در خصوص زیدی بودن مؤلف، علاوه بر أعلام المؤلفین الزیدیه، ص73؛ ر.ک به مقدمه محقق بر کتابِ منتقلة الطالبیین. کتاب.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
امام مرشد بالله یحیی بن موفق بالله حسین بن اسماعیل جرجانی شجری(412-479)
150. الأمالی. (الأمالی الخَمیسیّة).(1)
- مطبعة المتنبی، بغداد، چاپ اول.
- مطبعة الفجالة، قاهره، چاپ اول، 1376، 2جلد در 1مجلد.
- عالم الکتب للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ سوم، 1403/1983، 2جلد در 1مجلد.
- به کوشش محمد حسن محمد حسن اسماعیل، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1422/2001، 2جلد.
حاکم أبوسعد محسن بن محمد بن کرامة بیهقی جُشَمی(413-494)
151. تحکیم العقول (فی تصحیح الاصول).
- به کوشش عبدالسلام بن عباس وجیه، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1421/2001.
152. تنبیه الغافلین (عن فضائل الطالبیّین). (فضائل الطالبیّین).
- به کوشش محمدرضا انصاری قمی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، 1378 شمسی.
- به کوشش تحسین آلشبیب موسوی، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة، 1420/2000.
- به کوشش ابراهیم یحیی درسی، مرکز اهلالبیت للدراسات الاسلامیة، صعده، چاپ اول، 1421/2000.
______________________________
1. تدوین و تنظیم، محییالدین محمد بن احمد بن علی قرشی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
153. التهذیب. (تفسیر الحاکم الجشمی).
- به کوشش محمد بن قاسم هاشمی، 8جلد، (در دست تحقیق).
154. جلاء الأبصار.
- بخشی در أخبار أئمة الزیدیة، به کوشش ویلفرد مادلونگ، از سری متون و پژوهشهای منتشر شده به وسیله مرکزِ آلمانیِ مطالعات شرقی در بیروت، شماره 28، فرانتز اشتاینر، ویسبادن، 1987.
155. رسالة ابلیس الی اخوانه المناحیس. (رسالة الشیخ أبیمرة الی اخوانه المجبرة).- قم، 1406.
- مکتبة التراث الاسلامی، صعده، چاپ اول، 1994.
- به کوشش حسین مدرسی طباطبایی، چاپ اول، 1414/1994.
- به کوشش حسین مدرسی طباطبایی، دار المنتخب العربی، بیروت، چاپ اول، 1415/1995.
156. شرح عیون المسائل.
- بخشی در فضل الاعتزال و طبقات المعتزلة، به کوشش فؤاد سید، الدار التونسیة للنشر، تونس، چاپ اول، 1393/1974.
- بخشی در فضل الاعتزال و طبقات المعتزلة، به کوشش فؤاد سید، الدار التونسیة للنشر، تونس، المؤسسة الوطنیة للکتاب، الجزائر، چاپ دوم، 1406/1986.
- به کوشش عدنان زرزور، جلد1، (زیر چاپ).(1)
157. نصیحة العامة. (الرسالة التامة فی نصیحة العامة).(2)
- بخشِ (بیان مذاهب باطنیه در استانبول)، به کوشش محمدتقی دانش پژوه، در مجله دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز.
______________________________
1. معرفی شده در کتاب الحاکم الجشمی و منهجه فی تفسیر القرآن، تألیف عدنان زرزو، مؤسسة الرسالة للطباعة و النشر، بیروت، 1391/1971.
2. به زبان فارسی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مفرح بن احمد ربعی(ق5)
158. سیرة الأمیرین الجلیلین الشریفین الفاضلین (القاسم و محمد ابنی جعفر بن الامام القاسم بن علی العیانی).
- به کوشش رضوان السید و عبدالغنی محمود عبدالعاطی، با مقدمه ویلفرد مادلونگ و چهار ملحق، دار المنتخب العربی، بیروت، چاپ اول، 1413/1993.
ابوالحسن علی بن بلال آملی(ق5)
159. تتمة المصابیح.(1)
- همراه با المصابیح فی سیرة الرسول و آلالبیت، به کوشش عبدالله بن عبدالله حوثی، مؤسسة الامام زید بن علی(ع) الثقافیة، عَمّان، چاپ اول، 1422/2002.
______________________________
1. از امام یحیی بن زید تا أبوعبدالله داعی.
تبلیغات
