نام امام علی (ع) در قرآن
آرشیو
چکیده
متن
چرا نام امام علی(علیه السلام) در قرآن نیامده است؟
1ـ قرآن به دلیل کلّیگویی و برای پرهیز از تحریف شدن آن به دست دشمنان امامعلی(علیه السلام) ، از آوردن صریح نام او خودداری کرده است، ولی براساس نظر بیشتر علمایشیعه و سنی، نزدیک به صد آیه در شأن و مقام و منزلت امام علی(علیه السلام) نازل شده است.
قرآن بهعنوان پیام هدایت الهی برای انسانها، همهی زیر ساختهای زندگی مادّی ومعنوی آدمی را دربرمیگیرد. این کتاب جامع به همهی قلمروهای زندگی مادّی ومعنوی، فردی، اجتماعی، اخلاقی، دنیوی و اخروی توجّه کرده است. بهطور طبیعی،همهی این مطالب را نمیتوان در یک کتاب و به صورت تفصیلی بیان کرد، بلکه ناگزیرمیبایست اصول کلّی و محوری و راهگشا بهعنوان متن تغیرناپذیر آورده شود. تفصیلشاخههای فرعی آن نیز بر عهدهی پیامبران و جانشینان راستین او و عقل و درایت مردمهدایت شده، واگذار میگردد.([1])
پس چون بنای قرآن بر بیان کلیات است، در همهی مسایل حتّی دربارهی خود قرآن وخداوند نیز به جزئیات آن نمیپردازد. همچنین دربارهی نبوت و رسالت، بهطور سربستهو بدون وارد شدن به جزئیات آن، به مطالبی اشاره میکند. حتی از میان انبوه مسایلاخلاقی و اجتماعی، تنها به امور مهمّ آن پرداخته است. در مسألهی امامت نیز که قرآن،اهمیت ویژهای برای آن قایل بوده و آن را آخرین مرحلهی سیر تکاملی انسان شمردهاست، به صورت کلّی، سخن میگوید.
2ـ یکی از بزرگترین عیبهایی که بر کتابهای مقدس «تورات» و «انجیل» واردشده و آنها را از حجیت و اعتبار انداخته، تحریف شدن این کتابهاست. از آنجا کهامام علی(علیه السلام) در طول تاریخ، دشمنان بسیاری داشت، به یقین، اگر نام او در قرآن میآمد،دشمنان ولایت و امامت به تحریف قرآن، دست مییازیدند. در این صورت، قرآن نیزمانند کتابهای دیگر از حجیت و اعتبار میافتاد. گفتنی است این احتمال از آنجا قوّتمیگیرد که در تاریخ اسلام، رویدادهای فراوانی در حضور عموم رخ داده، ولی بعدهادربارهی آن اختلاف پدید آمده است. برای نمونه، جریان غدیر خم در حضور چندینهزارنفر به وقوع پیوست، ولی بعدها همین مردم بر آن خدشه وارد کردند. همین افرادبودند که سخنان صریح پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) را دربارهی ولایت امام علی(علیه السلام) تأویل و توجیه کردندو فدک را از دست فرزندان پیامبر درآوردند. چنین افرادی برای رسیدن به هدف خود وحذف نام امام علی(علیه السلام) حاضر میشدند به هرکاری حتّی تحریف قرآن دست زنند. البتهخداوند وعده فرموده است که قرآن را حفظ کند: «انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون».یکی از راههای حفظ قرآن نیز نیاوردن برخی جزئیات حساسیتبرانگیز است.
3ـ با اینکه نام امام علی(علیه السلام) به صراحت در قرآن نیامده، ولی به اعتراف همهی علمایشیعه و سنی، بیش از صد آیه در شأن و فضایل امام علی(علیه السلام) نازل شده است که بیشترآنها از محکّمات هستند. در پایان، یادآوری میگردد که بر اساس حدیث معروف ثقلین،قرآن و اهلبیت: همیشه همراه یکدیگر بوده و جدایی ناپذیرند.([2]) جویندگان حقایققرآن باید به دامان علی و اولاد او دست بزنند. بنابراین، هرچند نام امام علی(علیه السلام) در قرآننیامده، ولی او عضو برجسته و جداییناپذیر و عدل قرآن یعنی اهلبیت: و عترتپیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) است.
مختار اصلانی
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. علوم قرآن، سعیدی روشن، ص 226.
[2]. صحیح مسلم، ج 4، ص 1873.
1ـ قرآن به دلیل کلّیگویی و برای پرهیز از تحریف شدن آن به دست دشمنان امامعلی(علیه السلام) ، از آوردن صریح نام او خودداری کرده است، ولی براساس نظر بیشتر علمایشیعه و سنی، نزدیک به صد آیه در شأن و مقام و منزلت امام علی(علیه السلام) نازل شده است.
قرآن بهعنوان پیام هدایت الهی برای انسانها، همهی زیر ساختهای زندگی مادّی ومعنوی آدمی را دربرمیگیرد. این کتاب جامع به همهی قلمروهای زندگی مادّی ومعنوی، فردی، اجتماعی، اخلاقی، دنیوی و اخروی توجّه کرده است. بهطور طبیعی،همهی این مطالب را نمیتوان در یک کتاب و به صورت تفصیلی بیان کرد، بلکه ناگزیرمیبایست اصول کلّی و محوری و راهگشا بهعنوان متن تغیرناپذیر آورده شود. تفصیلشاخههای فرعی آن نیز بر عهدهی پیامبران و جانشینان راستین او و عقل و درایت مردمهدایت شده، واگذار میگردد.([1])
پس چون بنای قرآن بر بیان کلیات است، در همهی مسایل حتّی دربارهی خود قرآن وخداوند نیز به جزئیات آن نمیپردازد. همچنین دربارهی نبوت و رسالت، بهطور سربستهو بدون وارد شدن به جزئیات آن، به مطالبی اشاره میکند. حتی از میان انبوه مسایلاخلاقی و اجتماعی، تنها به امور مهمّ آن پرداخته است. در مسألهی امامت نیز که قرآن،اهمیت ویژهای برای آن قایل بوده و آن را آخرین مرحلهی سیر تکاملی انسان شمردهاست، به صورت کلّی، سخن میگوید.
2ـ یکی از بزرگترین عیبهایی که بر کتابهای مقدس «تورات» و «انجیل» واردشده و آنها را از حجیت و اعتبار انداخته، تحریف شدن این کتابهاست. از آنجا کهامام علی(علیه السلام) در طول تاریخ، دشمنان بسیاری داشت، به یقین، اگر نام او در قرآن میآمد،دشمنان ولایت و امامت به تحریف قرآن، دست مییازیدند. در این صورت، قرآن نیزمانند کتابهای دیگر از حجیت و اعتبار میافتاد. گفتنی است این احتمال از آنجا قوّتمیگیرد که در تاریخ اسلام، رویدادهای فراوانی در حضور عموم رخ داده، ولی بعدهادربارهی آن اختلاف پدید آمده است. برای نمونه، جریان غدیر خم در حضور چندینهزارنفر به وقوع پیوست، ولی بعدها همین مردم بر آن خدشه وارد کردند. همین افرادبودند که سخنان صریح پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) را دربارهی ولایت امام علی(علیه السلام) تأویل و توجیه کردندو فدک را از دست فرزندان پیامبر درآوردند. چنین افرادی برای رسیدن به هدف خود وحذف نام امام علی(علیه السلام) حاضر میشدند به هرکاری حتّی تحریف قرآن دست زنند. البتهخداوند وعده فرموده است که قرآن را حفظ کند: «انا نحن نزلنا الذکر و انا له لحافظون».یکی از راههای حفظ قرآن نیز نیاوردن برخی جزئیات حساسیتبرانگیز است.
3ـ با اینکه نام امام علی(علیه السلام) به صراحت در قرآن نیامده، ولی به اعتراف همهی علمایشیعه و سنی، بیش از صد آیه در شأن و فضایل امام علی(علیه السلام) نازل شده است که بیشترآنها از محکّمات هستند. در پایان، یادآوری میگردد که بر اساس حدیث معروف ثقلین،قرآن و اهلبیت: همیشه همراه یکدیگر بوده و جدایی ناپذیرند.([2]) جویندگان حقایققرآن باید به دامان علی و اولاد او دست بزنند. بنابراین، هرچند نام امام علی(علیه السلام) در قرآننیامده، ولی او عضو برجسته و جداییناپذیر و عدل قرآن یعنی اهلبیت: و عترتپیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) است.
مختار اصلانی
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. علوم قرآن، سعیدی روشن، ص 226.
[2]. صحیح مسلم، ج 4، ص 1873.