آینده اسلام در اروپاى غربى
آرشیو
چکیده
متن
طارق رمضان، نوه مرحوم حسن البنا، بنیانگذار حزب اخوانالمسلمین مصر، هماکنون به یکى از چهرههاى موفق علمى و اسلامى در میان مسلمانان اروپا تبدیل شده است; طارق رمضان در میان رهبران مسلمان اروپا، فردى موثر و صاحب نفوذ و در میان جوانان مسلمان فرانسوى یک چهره فعال سیاسى شناخته مىشود .
وى داراى دکتراى فلسفه و نویسنده کتابهاى متعددى از جمله «آینده مسلمانان در قاره اروپا» است . آنچه از نظر مىگذرانید ترجمه مصاحبه خبرنگار مجله «اینترنشنال یونایتد پرس» در پاریس، در ارتباط با مشکلات مسلمانان در کشورهاى لائیسیته این قاره است .
موضوع اصلى کتاب جدید شما با آینده اسلام در اروپاى غربى چیست؟
مسلمانان اروپا در محیطهاى سکولار در حال زندگى هستند و مجبور هستند مرزهاى حوزههاى عمومى و خصوصى جامعه را تشخیص دهند . براى تعیین این حدود، مسلمانان باید براى کسب تکلیف در خصوص اجازه ادغام در فرهنگ سکولار جامعه، به منابع دینى اسلام رجوع کنند . در حال حاضر مسئله اصلى ما قوانین ملى، سکولاریسم و شرائط جوامع اروپایى است; این موضوع که مسلمانان چگونه و بدون اغماض از اصول دینى خود، مىتوانند به زندگى در اروپاى غربى ادامه بدهند، هدف اصلى این کتاب بوده و فکر مىکنم کتاب مذکور، هم براى مسلمانان براى تشخیص این راه مفید است و هم براى غیر مسلمانان براى درک مفاهیم اصلى اسلام موثر واقع مىشود .
در مورد تاثیر آن بر غیر مسلمانان، توضیح بیشترى بفرمایید .
براى اکثر اروپایىها، مسلمان بودن و در اروپا زندگى کردن، بسیار مشکل به نظر مىرسد; چرا که محیط آن را کاملا غیر اسلامى و یا به عبارتى کاملا مسیحى مىدانند . در صورتى که اگر به اروپا از نگاه یک محیط ارزشى نگریسته شود که در آن به ارزشهاى انسانى و بینالمللى و حقوق واقعى افراد احترام گذاشته شود، مشکل حل مىشود; براى نمونه به تلاش ترکیه براى پیوستن به اتحادیه اروپا، از این منظر مىتوان نگریست که در عین اینکه اکثریت مردم آن مسلمان هستند، ولى در کنار کشورهاى اروپائى - مسیحى مشغول زندگى هستند .
از نگاه کشورهاى اسلامى، چگونه مىتوان هم مسلمان بود و هم اروپایى؟
این موضوع به نوع تعریف از واژه سکولاریسم در جوامع ارتباط دارد; در اروپا مسلمانان تعریف ضد دینىاى از سکولاریسم ندارند که توانسته تاثیر مهمى بر آنان بگذارد . بنابراین هر کشورى با برداشت از مفهوم سکولاریسم، مىتواند الگوى زندگى در جامعه مربوط را پیدا کند .
به نظر شما آیا مسلمانان اروپا از تعصب دینى شدید برخوردار هستند؟ آیا اعتراضات شدید مسلمانان فرانسه در تصویب قانون منع حجاب براى زنان، این تصویر را در ذهن ترسیم مىکند؟
رعایتحجاب و مقید بودن زنان مسلمان اروپایى به آن، طى چند سال اخیر، علت نگرش جدید آنان به اسلام است . هماکنون ما شاهد تقید مسلمانان به عبادتهاى عملى در اروپا هستیم که حجاب نیز یکى از جنبههاى آن است; براى مثال هماکنون در فرانسه 60 الى 70 درصد از مسلمانان، در ماه رمضان در حال روزه به سر مىبرند که نظیر این مورد در سایر جنبههاى عملى مشاهده مىشود و به طور کلى رشد چشمگیرى در اصرار آنان به رعایت اصول و مبانى عملى دین اسلام مشاهده مىشود .
تعداد زیادى از مسلمانان فرانسه از عدم دسترسى به محیطهاى اجتماعى یا اقتصادى این کشور شکایت دارند و خود شما نیز لغو اقامت مسلمانان مهاجر توسط دولت فرانسه را مورد انتقاد قرار دادهاید; علت آن را توضیح دهید؟
در یک مقطع زمانى، مردم فکر مىکردند که انقلاب فرانسه، بدون مسلمانان و عربهاى مسلمان مهاجر از شمال افریقا، مىتواند به حیات خود ادامه بدهد، ولى مرور زمان نشان داد که ممزوج شدن مسلمانان مهاجر با فرانسوىها، این فکر را باطل کرد . علت اصلى بروز مشکلات فعلى، وجود ریشههاى اسلام در خارج از کشور فرانسه است که به عامل اصلى بدگمانى فرانسوىها به اسلام تبدیل شده است .
چاپ کتاب اخیر شما موجب شده است که شما به تفکرات ضد یهودى متهم شوید؟!
از همان ابتدا مىدانستم که چاپ کتاب با عکسالعمل شدید محافل یهودى روبرو خواهد شد، زیرا رهبران یهودى فرانسوى و حتى روشنفکران غیر یهودى، در حمایت از اسرائیل دچار اشتباه مىشوند و احساسات ضد اسرائیلى را با احساسات ضد یهودى اشتباه برداشت مىکنند . آنان معتقدند که گروههاى مسلمان موجود در فرانسه، به علت انتقاد از اسرائیل، داراى احساسات ضد یهودى هستند و براى جامعه فرانسه خطر آفرین هستند .
حسن الترابى یکى از رهبران اسلامى سودان، شما را «آینده اسلام» معرفى کرده است . از سوى دیگر ارتباط خانوادگى شما با حزب اخوانالمسلمین که به مسائل خاص سیاسى در مصر متهم است، این گفته را دچار چالش مىکند .
پدر و پدر بزرگ من (که بنیانگذار اخوانالمسلمین است) و حتى خود من، برخاسته از این جنبش اسلامى، با اهداف عالیه آن بودهایم، اما هماکنون من از منتقدان این حزب هستم و حتى با افکار متعصبانه اعضاى خانواده خود مخالف هستم .
نظر ناظران خارجى در این ارتباط چیست؟
در کشورهایى نظیر مغرب، اندونزى و مصر، با اظهار نظرهاى شخصى و توضیحات کافى، توانستهام آنان را نسبتبه استقلال تفکراتم از اخوانالمسلمین راضى کنم; گر چه با توجه به ارتباط خانوادگى، در گام اول به عنوان یک عضو حزب محسوب مىشدم، اما در زمان دفع شبهات، توانستهام خط اصلى تفکراتم را از اخوانالمسلمین، کاملا روشن سازم .
وى داراى دکتراى فلسفه و نویسنده کتابهاى متعددى از جمله «آینده مسلمانان در قاره اروپا» است . آنچه از نظر مىگذرانید ترجمه مصاحبه خبرنگار مجله «اینترنشنال یونایتد پرس» در پاریس، در ارتباط با مشکلات مسلمانان در کشورهاى لائیسیته این قاره است .
موضوع اصلى کتاب جدید شما با آینده اسلام در اروپاى غربى چیست؟
مسلمانان اروپا در محیطهاى سکولار در حال زندگى هستند و مجبور هستند مرزهاى حوزههاى عمومى و خصوصى جامعه را تشخیص دهند . براى تعیین این حدود، مسلمانان باید براى کسب تکلیف در خصوص اجازه ادغام در فرهنگ سکولار جامعه، به منابع دینى اسلام رجوع کنند . در حال حاضر مسئله اصلى ما قوانین ملى، سکولاریسم و شرائط جوامع اروپایى است; این موضوع که مسلمانان چگونه و بدون اغماض از اصول دینى خود، مىتوانند به زندگى در اروپاى غربى ادامه بدهند، هدف اصلى این کتاب بوده و فکر مىکنم کتاب مذکور، هم براى مسلمانان براى تشخیص این راه مفید است و هم براى غیر مسلمانان براى درک مفاهیم اصلى اسلام موثر واقع مىشود .
در مورد تاثیر آن بر غیر مسلمانان، توضیح بیشترى بفرمایید .
براى اکثر اروپایىها، مسلمان بودن و در اروپا زندگى کردن، بسیار مشکل به نظر مىرسد; چرا که محیط آن را کاملا غیر اسلامى و یا به عبارتى کاملا مسیحى مىدانند . در صورتى که اگر به اروپا از نگاه یک محیط ارزشى نگریسته شود که در آن به ارزشهاى انسانى و بینالمللى و حقوق واقعى افراد احترام گذاشته شود، مشکل حل مىشود; براى نمونه به تلاش ترکیه براى پیوستن به اتحادیه اروپا، از این منظر مىتوان نگریست که در عین اینکه اکثریت مردم آن مسلمان هستند، ولى در کنار کشورهاى اروپائى - مسیحى مشغول زندگى هستند .
از نگاه کشورهاى اسلامى، چگونه مىتوان هم مسلمان بود و هم اروپایى؟
این موضوع به نوع تعریف از واژه سکولاریسم در جوامع ارتباط دارد; در اروپا مسلمانان تعریف ضد دینىاى از سکولاریسم ندارند که توانسته تاثیر مهمى بر آنان بگذارد . بنابراین هر کشورى با برداشت از مفهوم سکولاریسم، مىتواند الگوى زندگى در جامعه مربوط را پیدا کند .
به نظر شما آیا مسلمانان اروپا از تعصب دینى شدید برخوردار هستند؟ آیا اعتراضات شدید مسلمانان فرانسه در تصویب قانون منع حجاب براى زنان، این تصویر را در ذهن ترسیم مىکند؟
رعایتحجاب و مقید بودن زنان مسلمان اروپایى به آن، طى چند سال اخیر، علت نگرش جدید آنان به اسلام است . هماکنون ما شاهد تقید مسلمانان به عبادتهاى عملى در اروپا هستیم که حجاب نیز یکى از جنبههاى آن است; براى مثال هماکنون در فرانسه 60 الى 70 درصد از مسلمانان، در ماه رمضان در حال روزه به سر مىبرند که نظیر این مورد در سایر جنبههاى عملى مشاهده مىشود و به طور کلى رشد چشمگیرى در اصرار آنان به رعایت اصول و مبانى عملى دین اسلام مشاهده مىشود .
تعداد زیادى از مسلمانان فرانسه از عدم دسترسى به محیطهاى اجتماعى یا اقتصادى این کشور شکایت دارند و خود شما نیز لغو اقامت مسلمانان مهاجر توسط دولت فرانسه را مورد انتقاد قرار دادهاید; علت آن را توضیح دهید؟
در یک مقطع زمانى، مردم فکر مىکردند که انقلاب فرانسه، بدون مسلمانان و عربهاى مسلمان مهاجر از شمال افریقا، مىتواند به حیات خود ادامه بدهد، ولى مرور زمان نشان داد که ممزوج شدن مسلمانان مهاجر با فرانسوىها، این فکر را باطل کرد . علت اصلى بروز مشکلات فعلى، وجود ریشههاى اسلام در خارج از کشور فرانسه است که به عامل اصلى بدگمانى فرانسوىها به اسلام تبدیل شده است .
چاپ کتاب اخیر شما موجب شده است که شما به تفکرات ضد یهودى متهم شوید؟!
از همان ابتدا مىدانستم که چاپ کتاب با عکسالعمل شدید محافل یهودى روبرو خواهد شد، زیرا رهبران یهودى فرانسوى و حتى روشنفکران غیر یهودى، در حمایت از اسرائیل دچار اشتباه مىشوند و احساسات ضد اسرائیلى را با احساسات ضد یهودى اشتباه برداشت مىکنند . آنان معتقدند که گروههاى مسلمان موجود در فرانسه، به علت انتقاد از اسرائیل، داراى احساسات ضد یهودى هستند و براى جامعه فرانسه خطر آفرین هستند .
حسن الترابى یکى از رهبران اسلامى سودان، شما را «آینده اسلام» معرفى کرده است . از سوى دیگر ارتباط خانوادگى شما با حزب اخوانالمسلمین که به مسائل خاص سیاسى در مصر متهم است، این گفته را دچار چالش مىکند .
پدر و پدر بزرگ من (که بنیانگذار اخوانالمسلمین است) و حتى خود من، برخاسته از این جنبش اسلامى، با اهداف عالیه آن بودهایم، اما هماکنون من از منتقدان این حزب هستم و حتى با افکار متعصبانه اعضاى خانواده خود مخالف هستم .
نظر ناظران خارجى در این ارتباط چیست؟
در کشورهایى نظیر مغرب، اندونزى و مصر، با اظهار نظرهاى شخصى و توضیحات کافى، توانستهام آنان را نسبتبه استقلال تفکراتم از اخوانالمسلمین راضى کنم; گر چه با توجه به ارتباط خانوادگى، در گام اول به عنوان یک عضو حزب محسوب مىشدم، اما در زمان دفع شبهات، توانستهام خط اصلى تفکراتم را از اخوانالمسلمین، کاملا روشن سازم .
تبلیغات
