بازتولید اسلام در اسپانیا
حوزه های تخصصی:
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
هیچ گاه انسانها به مانند انگیزاسیون (تفتیش عقاید و قلع و قمع مسلمانان اسپانیا در قرون 15 تا 17 توسط کلیساى کاتولیک) اسپانیا سعى نکردهاند نژادى را از روى زمین محو و نابود کنند . اکنون این پرسش پیش مىآید که چرا سکوت خفه کنندهاى در مورد مردمى که شکوه و هنر را به مدت نه قرن به ارمغان آوردهاند، همچنان ادامه دارد؟ وقتى دانشآموزان غربى کتابهاى تاریخ خود را مىگشایند و عنوان «مورها» را مطالعه مىکنند، تنها تعداد بسیار کمى از آنها متوجه مىشوند مطلبى را که مربوط به اسلام است، مطالعه مىکنند .
امروزه مىتوان چارچوب و بدنهى معمارى موجود در اسپانیا را در کتیبهها و دست نوشتههاى سرى عربى یافت که در طول دوران انگیزاسیون نوشته شده است: لا غالب الا الله; هیچ فاتح و غالبى جز خدا وجود ندارد .
پس از دوران انگیزاسیون، احیاى جوامع اسلامى در سال 1976 در شهر کوردوبا (Cordoba) رخ داد . پنج مرد جوان در طول دوران فعالیتهاى تبلیغى شیخ عبدالغدیر الصوفى مسلمان شدند . آنها براى تاسیس انجمن مسلمانان در شهر گرانادا ( تلاش کردند با ابتکار شیخ عبدالغدیر الصوفى، این انجمن قطعه زمینى را در قلب شهر قدیمى اسلامى آلبایسن ( Albaycin) با هدف بناى یک مسجد خریدارى کرد که این مسجد پس از دوران انگیزاسیون، نخستین مسجدى است که به دست مسلمانان بنا شده است . اگرچه تلاشهاى آنان براى احداث مسجد به مدت هیجده سال از سوى عموم و مخالفان دولتى با موانعى ایجاد شد، اما اخیرا طرحهاى آنان رو به پیشرفت است . آنان در حال حاضر، به مانند انجمنى محترم، در حاشیهى تاسیس یک نهاد اسلامى کامل قرار گرفتهاند . این طرح نه تنها شامل احداث مسجد، بلکه شامل مدرسه، کالج اسلامى و مرکز تبلیغى و آموزشى است . صرفنظر از انگیزاسیون - که جامعهى مسلمانان را از اسپانیا زدود - احیاى اسلام از این مکان به مکان دیگر - یعنى امریکا - صورت گرفته است . در قرن پانزدهم بردگانى از شمال و غرب آفریقا توسط کسانى که پیروز شده بودند به امریکا برده شدند که این بردگان نخستین معرفى کنندگان اسلام به شمار مىآیند و مىتوان آنها را در کشورهایى چون برزیل، ونزوئلا، کلمبیا و برخى جزایر کارائیب یافت . این بردگان مسلمان از ترس اعدام شدن، مجبور به ترک عقاید خود بودند و از همینرو آثار و نشانههاى اسلام در امریکاى لاتین محو شد . این اثر در پایان قرن شانزدهم با آزاد کردن بردهها، جان تازهاى گرفت و جریانهاى مهاجرت از هند و پاکستان، زمینهى مساعدى را براى انجام اعمال مذهبى به وجود آورد . مستندات تاریخى نشان مىدهد که چند سال بعد، طى سالهاى 1850 تا 1860 تعداد بسیار زیادى از عربهاى مسلمان پا بر خاک امریکاى لاتین گذاشتند . عمده این مهاجران از سوریه و لبنان بودند که ریشهى جدیدى را در آرژانتین، برزیل، ونزوئلا و کلمبیا به وجود آمدند . در پاراگوئه، مهاجرانى از بنگلادش و پاکستان نیز بودهاند . فزونى مهاجرت مسلمانان به امریکاى لاتین در پنجاه سال پس از آن، رشد یافت و به کشورهاى دیگرى چون شیلى، پرو و بولیوى نیز گسترش یافت .
این جوامع و انجمنهاى جدید، همان شیوهاى را که مهاجران به امریکا اتخاذ کرده بودند، در پیش گرفتند . آنان در فعالیتهاى ملى مشارکت کردند و در خلال کارهایشان به بخشى از جامعه تبدیل شدند و براى کشورهایى که آنان را پذیرفته بودند، محترم و محبوب شدند .
بنابراین، جوامع مسلمانان، قدرت بیشترى پیدا کردند و در نتیجه مراکز اسلامى، مساجد و مدارسى را به وجود آوردند . اکنون همهى کشورهاى امریکاى لاتین از تمرکز وسیعى از مسلمانان برخوردار هستند . این جوامع مسلمانان، هم شامل مهاجران و هم شامل افراد بومى این کشورها مىشود .
در حال حاضر، شمار مسلمانان کشورهاى امریکاى لاتین، به بیش از شش میلیون نفر مىرسد که این رقم در آرژانتین به 700 هزار نفر و در بزریل یک میلیون و پانصد هزار نفر است . با شروع سال 2000، سازمان اسلامى امریکاى لاتین (IOLA) در آرژانتین فعالترین سازمان در زمینهى فعالیتهاى اسلامى به شمار رفته است . صندوق گراس (Gross) عربستان سعودى به آنها اجازه احداث یک مسجد زیبا و ظریف و سنتى را با وسعتى بزرگ مشابه یک مرکز اسلامى داده است . این سازمان (سازمان اسلامى امریکاى لاتین) با کارهایى از جمله تبلیغ اسلام، همهى تلاش خود را براى اتحاد و یکپارچگى مسلمانانى که در امریکاى لاتین زندگى مىکنند به کار برده است . ماه مارس سال گذشته، دفتر نشر فرهنگ اسلامى این سازمان، سیزده جوان را از کشورهاى آرژانتین، شیلى، بزریل، اروگوئه، بولیوى، پاراگوئه، ونزوئلا، جزایر مارگاریتا، کورازو، گواتمالا، کاستاریکا و اکوادور به حج فرستاده است . در ماه فوریه دبیر کل اتحادیه جهانى مسلمانان از مدیر این سازمان براى ایراد یک سخنرانى در سمینارى با عنوان «حقوق بشر در اسلام» در شهر رم دعوت بعمل آورد .
در این سمینار که در مرکز فرهنگ اسلامى ایتالیا برگزار شد، مدیر سازمان اسلامى امریکاى لاتین، محمد هالار، در مورد اصول و قوانین حقوق بشر در اسلام و تصویر غلطى که از اسلام در غرب ارایه شده است، سخنرانى کرد .
با رشد نسل جدید مهاجران مسلمان در امریکاى لاتین، وابستگى آنان به نیازهاى کشورهایشان تا زمانى که هویت اسلامى آنان تثبیت نگردد، جبران نمىشود . در پرو مسلمانان مواظب مشکلات یتیمان کشورهایشان هستند . براساس این اندیشه، اتحادیهى مسلمانان امریکاى لاتین - که در فرنزو در کالیفرنیا قرار دارد - طرحى را براى اولین پرورشگاه اسلامى یتیمان در پرو، پیشنهاد داد تا بر بحران اخیر که ناشى از سرپرستى هزاران کودک بىخانمان است، فایق آید . اتحادیهى مسلمانان امریکاى لاتین ( LAMU) ، به منظور فعالیتهاى تبلیغى در پرو و مکزیک، سرمایهى بیشترى را اختصاص داده است .
در مکزیکویستى، مرکز فرهنگى اسلامى دمکزیکو، هم مسجد است و هم یک مرکز تبلیغى . این مرکز در زمینهى ترجمهى کتابها و متون اسلامى به زبان اسپانیایى فعالیت دارد و علاوه بر سیزده نشریهاى که تاکنون منتشر کرده است، یک برنامهى رادیویى هم دارد .
اگرچه مسلمانان امریکاى لاتین داراى تاریخ ستبرى هستند، فعالیتهاى اسلامى و موجى از رجوع لاتینىها در ایالات متحده سرگردان مانده و این پدیده در سالهاى اخیر در ایالات متحده امرى رایج گشته است . با حکمفرمایى ایالات متحده بر اقلیت لاتینىها، فعالیتهاى سازنده در کل به شکل نزدیکى صورت مىگیرد . خبر رجوع لاتینىها به اسلام در نشریههاى معتبر امریکا چون لوس آنجلس تایمز و کریستین ساینس مونیتور و برنامههاى عمومى تلویزیون پوشش داده مىشود . در سال 1997 شمار تخمینى مسلمانان در ایالات متحده، تقریبا پانزده هزار نفر بود که این برآورد از سوى شوراى مسلمانان امریکا در واشنگتن انجام گرفته بود .
یکى از بزرگترین جوامع مسلمانان لاتین بنیاد (ILM) لوس آنجلس است که کلاسهاى مختلفى را به زبان اسپانیایى برگزار مىکند . شروع این کلاسها توسط گروهى به نام جنبش مسلمانان لاتین بود . تمرکز بسیار زیادى از مسلمانان در نیویورک، نیوجرسى، شیکاگو و میامى واقع شده است . در نیویورک گروهى از مسلمانان پورتوریکویى، یک مرکز اسلامى را به نام آلیانزا اسلامیکا (Alianza Islamica) افتتاح کردهاند که از سال 1992 تاکنون صدها لاتینى را مسلمان گردانیده است .
این مرکز شامل مسجدى کوچک است که خطبههاى نمازجمعه به زبانهاى عربى، انگلیسى و اسپانیایى در آن واحد، به گوش مىرسد . یک انجمن زنان مسلمان لاتین به نام (Piedad) که شامل مشاوره براى زنان و انجام کارهاى تبلیغى است در واشنگتن قرار دارد . همهى مسلمانان امریکاى لاتین در ایالات متحده براى دعوت، و سایر فعالیتهاى تبلیغىشان، از زبان اسپانیایى استفاده مىکنند .
پارهاى از سازمانهاى اسلامى عبارتند از: انجمن مسلمانان لاتین در امریکا (واقع در نیویورک)، سازمان دعوت امریکاى لاتین در نیویورک، جامعهى مسلمانان امریکاى لاتین در واشنگتن، بنیاد بیسم رابیک (Bism Rabbi K) در فلوریدا و مرکز اسلامى اطلاعات و ترجمه در نیوجرسى . با افزایش موج گرایش لاتینىها به اسلام، فعالیتسازمانهاى اسلامى روز به روز رو به گسترش است و از آینده امیدوار کنندهاى برخوردار است .
پس از دوران انگیزاسیون، احیاى جوامع اسلامى در سال 1976 در شهر کوردوبا (Cordoba) رخ داد . پنج مرد جوان در طول دوران فعالیتهاى تبلیغى شیخ عبدالغدیر الصوفى مسلمان شدند . آنها براى تاسیس انجمن مسلمانان در شهر گرانادا ( تلاش کردند با ابتکار شیخ عبدالغدیر الصوفى، این انجمن قطعه زمینى را در قلب شهر قدیمى اسلامى آلبایسن ( Albaycin) با هدف بناى یک مسجد خریدارى کرد که این مسجد پس از دوران انگیزاسیون، نخستین مسجدى است که به دست مسلمانان بنا شده است . اگرچه تلاشهاى آنان براى احداث مسجد به مدت هیجده سال از سوى عموم و مخالفان دولتى با موانعى ایجاد شد، اما اخیرا طرحهاى آنان رو به پیشرفت است . آنان در حال حاضر، به مانند انجمنى محترم، در حاشیهى تاسیس یک نهاد اسلامى کامل قرار گرفتهاند . این طرح نه تنها شامل احداث مسجد، بلکه شامل مدرسه، کالج اسلامى و مرکز تبلیغى و آموزشى است . صرفنظر از انگیزاسیون - که جامعهى مسلمانان را از اسپانیا زدود - احیاى اسلام از این مکان به مکان دیگر - یعنى امریکا - صورت گرفته است . در قرن پانزدهم بردگانى از شمال و غرب آفریقا توسط کسانى که پیروز شده بودند به امریکا برده شدند که این بردگان نخستین معرفى کنندگان اسلام به شمار مىآیند و مىتوان آنها را در کشورهایى چون برزیل، ونزوئلا، کلمبیا و برخى جزایر کارائیب یافت . این بردگان مسلمان از ترس اعدام شدن، مجبور به ترک عقاید خود بودند و از همینرو آثار و نشانههاى اسلام در امریکاى لاتین محو شد . این اثر در پایان قرن شانزدهم با آزاد کردن بردهها، جان تازهاى گرفت و جریانهاى مهاجرت از هند و پاکستان، زمینهى مساعدى را براى انجام اعمال مذهبى به وجود آورد . مستندات تاریخى نشان مىدهد که چند سال بعد، طى سالهاى 1850 تا 1860 تعداد بسیار زیادى از عربهاى مسلمان پا بر خاک امریکاى لاتین گذاشتند . عمده این مهاجران از سوریه و لبنان بودند که ریشهى جدیدى را در آرژانتین، برزیل، ونزوئلا و کلمبیا به وجود آمدند . در پاراگوئه، مهاجرانى از بنگلادش و پاکستان نیز بودهاند . فزونى مهاجرت مسلمانان به امریکاى لاتین در پنجاه سال پس از آن، رشد یافت و به کشورهاى دیگرى چون شیلى، پرو و بولیوى نیز گسترش یافت .
این جوامع و انجمنهاى جدید، همان شیوهاى را که مهاجران به امریکا اتخاذ کرده بودند، در پیش گرفتند . آنان در فعالیتهاى ملى مشارکت کردند و در خلال کارهایشان به بخشى از جامعه تبدیل شدند و براى کشورهایى که آنان را پذیرفته بودند، محترم و محبوب شدند .
بنابراین، جوامع مسلمانان، قدرت بیشترى پیدا کردند و در نتیجه مراکز اسلامى، مساجد و مدارسى را به وجود آوردند . اکنون همهى کشورهاى امریکاى لاتین از تمرکز وسیعى از مسلمانان برخوردار هستند . این جوامع مسلمانان، هم شامل مهاجران و هم شامل افراد بومى این کشورها مىشود .
در حال حاضر، شمار مسلمانان کشورهاى امریکاى لاتین، به بیش از شش میلیون نفر مىرسد که این رقم در آرژانتین به 700 هزار نفر و در بزریل یک میلیون و پانصد هزار نفر است . با شروع سال 2000، سازمان اسلامى امریکاى لاتین (IOLA) در آرژانتین فعالترین سازمان در زمینهى فعالیتهاى اسلامى به شمار رفته است . صندوق گراس (Gross) عربستان سعودى به آنها اجازه احداث یک مسجد زیبا و ظریف و سنتى را با وسعتى بزرگ مشابه یک مرکز اسلامى داده است . این سازمان (سازمان اسلامى امریکاى لاتین) با کارهایى از جمله تبلیغ اسلام، همهى تلاش خود را براى اتحاد و یکپارچگى مسلمانانى که در امریکاى لاتین زندگى مىکنند به کار برده است . ماه مارس سال گذشته، دفتر نشر فرهنگ اسلامى این سازمان، سیزده جوان را از کشورهاى آرژانتین، شیلى، بزریل، اروگوئه، بولیوى، پاراگوئه، ونزوئلا، جزایر مارگاریتا، کورازو، گواتمالا، کاستاریکا و اکوادور به حج فرستاده است . در ماه فوریه دبیر کل اتحادیه جهانى مسلمانان از مدیر این سازمان براى ایراد یک سخنرانى در سمینارى با عنوان «حقوق بشر در اسلام» در شهر رم دعوت بعمل آورد .
در این سمینار که در مرکز فرهنگ اسلامى ایتالیا برگزار شد، مدیر سازمان اسلامى امریکاى لاتین، محمد هالار، در مورد اصول و قوانین حقوق بشر در اسلام و تصویر غلطى که از اسلام در غرب ارایه شده است، سخنرانى کرد .
با رشد نسل جدید مهاجران مسلمان در امریکاى لاتین، وابستگى آنان به نیازهاى کشورهایشان تا زمانى که هویت اسلامى آنان تثبیت نگردد، جبران نمىشود . در پرو مسلمانان مواظب مشکلات یتیمان کشورهایشان هستند . براساس این اندیشه، اتحادیهى مسلمانان امریکاى لاتین - که در فرنزو در کالیفرنیا قرار دارد - طرحى را براى اولین پرورشگاه اسلامى یتیمان در پرو، پیشنهاد داد تا بر بحران اخیر که ناشى از سرپرستى هزاران کودک بىخانمان است، فایق آید . اتحادیهى مسلمانان امریکاى لاتین ( LAMU) ، به منظور فعالیتهاى تبلیغى در پرو و مکزیک، سرمایهى بیشترى را اختصاص داده است .
در مکزیکویستى، مرکز فرهنگى اسلامى دمکزیکو، هم مسجد است و هم یک مرکز تبلیغى . این مرکز در زمینهى ترجمهى کتابها و متون اسلامى به زبان اسپانیایى فعالیت دارد و علاوه بر سیزده نشریهاى که تاکنون منتشر کرده است، یک برنامهى رادیویى هم دارد .
اگرچه مسلمانان امریکاى لاتین داراى تاریخ ستبرى هستند، فعالیتهاى اسلامى و موجى از رجوع لاتینىها در ایالات متحده سرگردان مانده و این پدیده در سالهاى اخیر در ایالات متحده امرى رایج گشته است . با حکمفرمایى ایالات متحده بر اقلیت لاتینىها، فعالیتهاى سازنده در کل به شکل نزدیکى صورت مىگیرد . خبر رجوع لاتینىها به اسلام در نشریههاى معتبر امریکا چون لوس آنجلس تایمز و کریستین ساینس مونیتور و برنامههاى عمومى تلویزیون پوشش داده مىشود . در سال 1997 شمار تخمینى مسلمانان در ایالات متحده، تقریبا پانزده هزار نفر بود که این برآورد از سوى شوراى مسلمانان امریکا در واشنگتن انجام گرفته بود .
یکى از بزرگترین جوامع مسلمانان لاتین بنیاد (ILM) لوس آنجلس است که کلاسهاى مختلفى را به زبان اسپانیایى برگزار مىکند . شروع این کلاسها توسط گروهى به نام جنبش مسلمانان لاتین بود . تمرکز بسیار زیادى از مسلمانان در نیویورک، نیوجرسى، شیکاگو و میامى واقع شده است . در نیویورک گروهى از مسلمانان پورتوریکویى، یک مرکز اسلامى را به نام آلیانزا اسلامیکا (Alianza Islamica) افتتاح کردهاند که از سال 1992 تاکنون صدها لاتینى را مسلمان گردانیده است .
این مرکز شامل مسجدى کوچک است که خطبههاى نمازجمعه به زبانهاى عربى، انگلیسى و اسپانیایى در آن واحد، به گوش مىرسد . یک انجمن زنان مسلمان لاتین به نام (Piedad) که شامل مشاوره براى زنان و انجام کارهاى تبلیغى است در واشنگتن قرار دارد . همهى مسلمانان امریکاى لاتین در ایالات متحده براى دعوت، و سایر فعالیتهاى تبلیغىشان، از زبان اسپانیایى استفاده مىکنند .
پارهاى از سازمانهاى اسلامى عبارتند از: انجمن مسلمانان لاتین در امریکا (واقع در نیویورک)، سازمان دعوت امریکاى لاتین در نیویورک، جامعهى مسلمانان امریکاى لاتین در واشنگتن، بنیاد بیسم رابیک (Bism Rabbi K) در فلوریدا و مرکز اسلامى اطلاعات و ترجمه در نیوجرسى . با افزایش موج گرایش لاتینىها به اسلام، فعالیتسازمانهاى اسلامى روز به روز رو به گسترش است و از آینده امیدوار کنندهاى برخوردار است .
تبلیغات
