کارکردهای بیان نمادین در دیوان سنایی غزنوی
آرشیو
چکیده
نماد که در شعر نمودی از آفرینشگری شاعر است، با وارد کردن امکان دستیابی به چند مدلول در متن، راه را بر تأویل های گوناگون می گشاید و به پویایی متن یاری رسانده و امکان راهیابی به معناهای پنهان را در آن تقویت می کند. سنایی که در ادب پارسی به عنوان پایه گذار شعر نمادین عرفانی شناخته می شود، با آگاهی از گنجایش ناچیز زبان عرفی در گزاردن اندیشه های قدسی، در سروده های خود نماد را به خدمت گرفته و بدین سان افزون بر گسترش ظرفیت زبان و روا ساختن بیان معانی ژرف عرفانی، وجه زیبایی شناختی شعر خویش را نیز برتری بخشیده است. سنایی مبتکر بسیاری از نمادها به ویژه در حوزه قلندری، تغزلی و اسطوره ای است و این یادگار ماندگار در شیوه نمادگرای شعر عرفانی فارسی تأثیری بسزا گذاشته است. بدینسان با وجود آنکه شعر سنایی نخستین گام های شعر نمادین عرفانی در ادب فارسی است، نماد در دیوان او جایگاهی برجسته دارد. حال، پرسش این پژوهش این است که نماد و نمادپردازی در دیوان سنایی چه کارکردهایی دارد. نتایج به دست آمده روشن می سازد که کارکردهای نماد در دیوان سنایی را می توان در چهار حوزه کارکرد سیاسی- اجتماعی، کارکرد عرفانی و معرفتی، کارکرد روان شناختی و کارکرد زیبایی شناختی طبقه بندی کرد. سنایی در حوزه های گوناگون شعر خود با به کار گرفتن نمادهای مناسب اهداف یادشده را در شعر خویش پی گرفته است.The functions of symbolic expression in Sanai's Divan's
The functions of symbolic expression in Sanai's Divan'sThe symbol is the essence of literature and, due to its multidimensional nature, it opens the way to multiple interpretations, and this is the creator of dynamism and consistency in the text. Sanaii who has complained about nugatory capacity of normal language to express his theosophical reflection uses from language capacity symbol correctly to spread his poem and express sacred reflection and mendicancy contents among his successful and influential symbolisms. Although the Sanai poem is the first step in the mystical symbolic poetry in Persian literature, the symbol in the Sanai’s divan has a prominent place. Sanaii is originator of theosophical symbolic poem. His creativity in the symbolism, especially in the domain of Qalandari and mystical symbols, and the combination of elements of different genres after him, is considered by many and accepted by the poets. In this study, by using a descriptive-analytical methodology attempting to made to determine the functions of symbolic expression in the Diwan Sana'i. Based on this analysis it is possible to summarize the functions of the symbol in the Sanai divan in four areas of political-social function,mystical and epistemological work, psychological function, and aesthetic function.
تبلیغات
