چکیده

بررسی کاربرد واژگان هر زبان در رفتار اجتماعی افراد هر جامعه، تا حدی نشانگر جهان بینی آنها در کُنش و واکنش نسبت به یکدیگر است. روشن است که رفتار اجتماعی انسانها به طور کلی در دو مقوله دلالتهای مثبت و منفی می گنجند. برای مثال «تشویق ها و دعاهای خیر» در زمره مقولات مثبت و «توهین و نفرین ها» در زمره مقولات منفی جای می گیرند. از آنجا که نمود بعضی از واژه ها با دلالت منفی در زبان بلوچی در رفتار اجتماعی مردم بلوچ به روشنی پدیدار است، در این مقاله با انتخاب تصادفیِ تعداد 125 واژه از این نوع، به بررسی آنها به ترتیب تحت دو عنوان «توهین ها» و «نفرین ها» با رویکردی توصیفی از نظر ساخت زبانی و کاربرد معنایی در حوزه مرکزی بلوچستان ایران پرداخته شد. یافته ها حاکی از آن است که از نظر بسامد، واژه های بلوچی با اصالت ایرانی در این فهرست نسبت به وامواژه ها از فراوانی قابل توجهی برخوردارند، و ساختار صرفی و کاربرد نحوی آنها، دلالت بر نهادینه شدگیِ تاریخیِ آنها در جامعه زبانیِ این قوم دارد. دوم آنکه، از طریق نتایج این مقاله و موارد مشابه، می توان به بخشی از رفتار اجتماعی مردم بلوچ با رویکرد جامعه شناسانه زبان دست یافت که حاصل آن می تواند در مطالعات زبانی، ادبی، فرهنگ عامه، مردم شناسی، و قوم شناسی نیز به کار آید.

Analysis of Some Balochi Terminology for Insults and Curses (with a Sociolinguistic Approach)

The application of the lexicon of any language in the social behavior of any society is somehow an indicator for their actions and reactions in relation with each other. It is evident that the social behavior of human beings fit in two positive and negative connotations in general. For instance, encouragements and good blessings fit under the category of positive connotations and insults and curses under the category of negative connotations. As the reflection of some words with negative connotations in Balochi language is evidently clear in the social behavior of the Baloch, in this article a collection of 125 words was gathered accidentally from the central region of Iranian Balochistan. Then with a descriptive approach, the gathered collection was surveyed based on its linguistic structures and semantic applications under two titles, insults and curses, respectively. Findings show that the frequency of Blaochi words with Iranian origin is many more in proportion to loan words, and their linguistic structures and semantic applications represent a historical fixation of them in linguistic society of Baloch nation. Secondly, through the findings of this article and similar cases, one can recognize parts of Baloch people linguistic behavior in a social approach whose results can be used in linguistic, literary, folkloric, anthropological, and ethnological studies.

تبلیغات