تحلیل تغییرات مکانی – زمانی توسعه اقامتگاه های بومگردی در ایران
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف : طی سال های اخیر توسعه گردشگری در مناطق غیرشهری و نواحی روستایی به عنوان یک راهبرد معیشتی سازگار با محیط اجتماعی و محیط طبیعی مورد توجه قرار گرفته است. یکی از موضوعات مهم در زمینه گردشگری روستایی میزان توسعه و استقرار اقامت گاه های بوم گردی به عنوان یک شاخص کلیدی و مبنایی و همچنین پراکنش فضایی محل استقرار این اقامتگاه ها می باشد. به همین سبب هدف از مطالعه حاضر شناسایی و تحلیل تغییرات مکانی و زمانی مربوط به توسعه و استقرار اقامت گاه های بوم گردی در پهنه فضایی کشور است. روش شناسی : این مطالعه از نوع پژوهش های کاربردی می باشد که در چارچوب روش شناسی کمی انجام شده است. جامعه آماری شامل اقامت گاه های بوم گردی کشور می باشد که در دو سطح مکانی ملی و استانی و همچنین در دو مقطع زمانی 1381 و 1401 مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مورد نیاز از مرکز آمار ایران گردآوری شده و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک های تحلیل فضایی و در محیط نرم افزار ArcMap صورت گرفته است. یافته ها : یافته های این پژوهش نشان دهنده افزایش قابل توجه تعداد اقامت گاه های بوم گردی کشور طی دور زمانی 1381 تا 1401 است. به طوری که در این دوره تعداد اقامت گاه های بوم گردی بیش از 5/4 برابر افزایش یافته است. در سطح استان ها نیز صرفاً سه استان دارای کاهش در تعداد اقامت گاه های بوم گردی بوده و سایر استان های کشور دارای افزایش در تعداد اقامت گاه های بوم گردی بوده اند. همچنین توزیع فضایی توسعه اقامت گاه های بوم گردی نشان می دهد که بیشترین توسعه و تراکم اقامت گاه های بوم گردی در مناطق شمالی و مرکزی کشور می باشد و کم ترین توسعه اقامت گاه های بوم گردی در نیمه غربی کشور است. نتیجه گیری و پیشنهادها : توسعه و استقرار اقامت گاه های بوم گردی در پهنه فضایی کشور به صورت متوازن و متناسب با ظرفیت ها و جاذبه های گردشگری روستایی هر منطقه انجام نشده، بلکه در برخی مناطق توسعه اقامت گاه های بوم گردی بیش از ظرفیت ها و جاذبه های گردشگری آن بوده و در برخی مناطق این نسبت کم تر از ظرفیت ها و جاذبه های گردشگری روستایی است. برای توسعه متوازن تر اقامت گاه های بوم گردی در کشور، لازم است که شیوه نامه ها و ضوابط کارآمدی تهیه و مورد استفاده قرار گیرد. نوآوری و اصالت : مطالعات انجام شده در ارتباط با موضوع اقامت گاه های بوم گردی عمدتاً به صورت مطالعات موردی و به لحاظ مکانی نیز در سطح محلی انجام شده اند. اما نوآوری پژوهش حاضر از آن جهت است که نحوه استقرار و توزیع فضایی اقامت گاه های بوم گردی را که تاکنون به آن پرداخته نشده به صورت جامع و در پهنه فضایی کل کشور مورد واکاوی قرار داده است. نتایج این مطالعه می تواند به عنوان یک راهنما و نقشه راه برای سیاست گذاران و برنامه ریزان مورد استفاده قرار گیرد.Analysis of Sspatial-temporal Changes in the Development of Ecolodges in Iran
Context and Purpose : One of the significant issues in rural tourism is the extent of development and establishment of ecolodges as a key and fundamental indicator, as well as the spatial distribution of these accommodations. Therefore, the objective of this study is to identify and analyze the spatial and temporal changes related to the development and establishment of ecolodges across the country of Iran. Design/methodology/approach : This study is applied research conducted within a quantitative research framework. The statistical population consists of ecolodges nationwide, analyzed at both national and provincial levels, as well as in the two time periods of 2002 and 2022. The required data was collected from the Statistical Center of Iran, and data analysis was performed using spatial analysis techniques in the ArcMap software environment. Findings : The findings of this research indicate a significant increase in the number of ecolodges nationwide from 2002 to 2022. Specifically, the number of ecolodges has increased by more than 4.5 times over this period. At the provincial level, only three provinces experienced a decrease in the number of ecolodges, while all other provinces showed an increase. Furthermore, the spatial distribution of ecolodge development reveals that the highest development and density of ecolodges are concentrated in the northern and central regions of the country, whereas the lowest development is observed in the western regions. Conclusion : The development and establishment of ecolodges across the country have not been evenly distributed and commensurate with the capacities and tourist attractions of each rural region. In some areas, the development of ecolodges has exceeded the capacities of tourist attractions, while in others, this ratio is below the capacities of rural tourist attractions. To achieve a more balanced development of ecolodges nationwide, it is necessary to develop and implement effective guidelines and regulations. Originality/value : Existing studies on ecolodges have primarily been conducted as case studies and at a local spatial scale. The novelty of this research lies in its comprehensive and nationwide examination of the spatial distribution and establishment of ecolodges, a topic that has not been previously addressed. The findings of this study can serve as a valuable guide and roadmap for policymakers and planners.
تبلیغات
