غایت گرایی مفسر قانون اساسی در پرتو اصل حاکمیت شرع (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در چگونگی تفسیر قانون اساسی رویکردهای متعددی میان حقوقدانان وجود داشته و دارد که به طور کلی ذیل دو عنوان کلی منشأگرا و غیرمنشأگرا تقسیم شده است. یکی از زیرشاخه های غیرمنشأگرایی رویکرد تفسیری غایت گرا نام دارد که در آن تلاش می شود اهداف نگارش قانون از لابه لای متن و دیگر منابع استخراج و بر مبنای اهداف و ارزش های حاکم بر قانون اساسی تفسیر ارائه شود. از سوی دیگر یکی از اهداف بنیادین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حاکمیت موازین شرعی بر هنجارهای حقوقی و سایر اعمال و وضعیت های حقوقی است. سؤال اصلی پژوهش حاضر درباره امکان یا امتناع شناسایی غایت «حاکمیت شرع» با اتخاذ رویکرد تفسیری «غایت گرایی» در تفسیر قانون اساسی و کارایی آن نسبت به سایر رویکردهای تفسیری است. یافته های پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای حاکی از آن است که شورای نگهبان در نظرات تفسیری خود در خصوص «نظارت شرعی بر قوانین و مقررات از بستر قوه قضاییه»، «جواز دریافت خسارت تأخیر تأدیه از اشخاص خارجی»، «شمول مفهوم موازین شرع به احکام ثانویه»، و «زمان اثرگذاری ابطال مصوبات خلاف شرع» از این رویکرد تفسیری بهره برده است. همچنین در این رویکرد می توان تفاسیری جدید مانند «قابلیت تفویض نظارت شرعی» و «نظارت شرعی بر مصوبات نهادهای تشکیل شده به فرمان رهبری» را صادر کرد.The Purposivism of the Interpreter of the Constitution in light of the rule of Sharia
There have been and still are many approaches among jurists in how to interpret the constitution, which are generally divided under the two general headings of originalist and non-originalist. One of the sub-branches of non-originarianism is called the Purposive interpretive approach, in which the goals of writing the law are extracted from the text and other sources and interpreted based on the goals and values governing the constitution. On the other hand, one of the fundamental goals of the Constitution of the Islamic Republic of Iran is the rule of Sharia standards over legal norms and other acts and legal situations. The main question of the current research is about the possibility or refusal to identify the goal of Sharia rule by adopting the interpretive approach of finalism in the interpretation of the Constitution and its efficiency compared to other interpretive approaches. The findings of the research using the descriptive-analytical method and using library sources indicate that the Guardian Council in its interpretive comments regarding "Sharia supervision of laws and regulations from the judiciary", "permission to receive compensation for late payment from foreign parties", "Inclusion of the concept of Sharia standards in secondary rulings" and "Effective time of revocation of anti-Sharia approvals" have benefited from this interpretation approach. Also, in this approach, new interpretations can be issued such as "the ability to delegate Shariah supervision", "Shariah supervision over the approvals of institutions established by the leadership's decree" and "Shariah supervision over the approvals of the Expediency Council."
تبلیغات
