چکیده

آویزهایی موسوم به آویزهای دومارپیچی در کاوش های باستان شناسی برخی از محوّطه های ایران و بین النّهرین کشف شده است. تاکنون پژوهش مستقلی درباره این گونه آویزها صورت نگرفته است و مروری بر این یافته ها در پژوهش حاضر از لحاظ جنس، تاریخ گذاری، کاربرد و پراکندگی محل کشف آنها در دو حوزه جغرافیایی مذکور می تواند در روند مطالعات تطبیقی-مقایسه ای، گاهنگاری و گونه شناسی آتی در این باره و مطالعات تبادلات فرهنگی و تجاری میان ایران و بین النّهرین به ویژه در زمینه هنر فلزکاری تأثیرگذار باشد. اطّلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای گردآوری و سپس به روش توصیفی-تحلیلی پردازش شده است. محلّ کشف این آویزها، تپّه نوشیجان ملایر، لایه های II و III تپّه حصار دامغان، لایه II تورنگ تپّه گرگان، تپّه گیان نهاوند و منطقه لرستان در ایران و لایه XI تپّه گوره، تلّ براک، گورستان سلطنتی اور و گور شماره 45 آشور در بین النّهرین است. نمونه هایی نیز در موزه های سین سیناتی و بریتانیا نگه داری می شود که محلّ کشف آنها مبهم است. آویزهای دومارپیچی مکشوفه از محوّطه های یادشده از جنس طلا، نقره و مس بوده و متعلّق به محدوده زمانی اوایل هزاره چهارم تا اوایل هزاره اوّل پ م است. به نظر می رسد این اشیا کاربرد آیینی و مذهبی داشته و به عنوان تعویذ به کار می رفته است.

A review of Double-spiral Pendants Discovered from Iran and Mesopotamia: Focusing on Samples from Nush-i Jan Tepe

Pendants known as double-spiral pendants have been discovered in the archaeological excavations of some sites of Iran and Mesopotamia. So far, there has been no independent research on this kind of pendants and a review of these findings in the present research in terms of gender, dating, use and distribution of their discovery in the two geographical basins above-mentioned can be used in the process of comparative studies, chronology and typology in the future. This and the studies of cultural and commercial exchanges between Iran and Mesopotamia are particularly influential in the field of metalworking art. The required information has been collected by library method and then processed by descriptive-analytical method. The sites of discovery of these pendants is Nush-i Jan Tepe in Malayer, layers II and III of Tepe Hissar in Damghan, layer II of Turang Tepe in Gorgan, Tepe Giyan in Nahavand and Lorestan region in Iran and layer XI of Tepe Gawra, Tell Brak, Ur royal cemetery and Assur tomb number 45 in Mesopotamia. There are also samples kept in the museums of Cincinnati and British, the place of their discovery is unclear. The double-spiral pendants discovered from the above-mentioned are made of gold, silver and copper and belong to the time range of the early 4th millennium to the early 1st millennium AD. It seems that these objects had a ritual and religious use and were used as amulets.

تبلیغات