بررسی جایگاه ساز بربت در فرهنگ موسیقی ایران باستان براساس نقشمایه های ظروف فلزی فاخر عصر ساسانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هنر موسیقی، همواره در دوره های فرهنگی ایران مورد توجه بوده است. بر طبق مدارک مکتوب به جامانده از دوره حکمرانی ساسانیان (۲۲۴-۶۵۱ میلادی)، همچون کارنامه اردشیر بابکان، درخت آسوریک و خسرو و ریدگ، می توان دریافت که موسیقی در این زمان به شکوفایی رسیده بوده است. در میان انواع سازهایی که در دوره ساسانی وجود داشته، به نظر می رسد که ساز بربت از امتیاز خاصی برخوردار بوده است. شاید نام باربَد، مشهورترین موسیقی دان این عصر نیز پیوندی با نام ساز بربت داشته باشد. هدف از پژوهش پیش رو این است که با ارائه نمونه هایی از ظروف فلزی منقوش دوره ساسانی با نقشمایه های ساز بربت، ویژگی های این ساز از لحاظ فرم و ارتباط نوازنده با نقشمایه های دیگر در هر صحنه را مورد بررسی قرار گیرد. این پرسش که هنرمند ساسانی اساساً چه انگیزه ای در خلق نقشمایه نواختن بربت روی ظروف فلزی تجملی داشته، مسئله اصلی تحقیق است. گردآوری داده های پژوهش، به روش کتابخانه ای و تجزیه و تحلیل آنها به روش توصیفی-تطبیقی انجام شده است. نتیجه نشان می دهد که طی دوره ساسانی، نقش ساز بربت در صحنه های متنوع، روی فرم های مختلفی از ظروف فلزی نقر شده است که اغلب صحنه ها نمایش دهنده بزم ها، ضیافت ها و جشن های درباری هستند و به طورکلی، جایگاه ویژه و رفیع ساز بربت را در فرهنگ موسیقی عصر ساسانی به تصویر می کشند.Study on the Position of the Barbat Instrument in Ancient Iranian Musical Culture based on the Motifs of the Luxurious Metal Vessels of the Sassanid Era
The art of music has always been considered in Iranian cultural periods. According to written documents from the Sassanid period (AD 224-651), such as the biographies of Ardeshir Babakan, the Assyric tree, and Khosrow and Ridag, it can be seen that music flourished during this period. Among the various instruments that existed during this period, it appears that the Barbat instrument had a special privilege. Perhaps the name of Bārbad, the most famous musician of this period, also has a connection with the name of Barbat. The aim of the research is to present samples of Sassanid period engraved metal vessels with Barbat motifs, to investigate the features of this musical instrument in terms of form and the musician's relationship with other motifs in each scene. The question of what was the motivation of the Sassanid artist in engraving the motif of playing the Barbat on luxury metal vessels is the main issue of the research. The collection of research data was done by the library method and their analysis was done by the descriptive-adaptive method. The result shows that during the Sassanid period, the motif of the Barbat instrument was engraved on various forms of metal vessels in various scenes, most of the scenes showing parties, banquets, and court celebrations, and in general, the Barbat instrument has held a special and exalted position in the musical culture of the Sasanian era.