کارکرد و مفهوم نوس در کفالایای قبطی نسخه برلین (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
کتابت متون مقدس، امری بسیار حیاتی و مهم در نظام دینی مانوی است. مانی، امتیاز دین خود را در این می دانست که تعالیم خود را مکتوب کرده است و سنت شفاهی را که میراث پیشینیان است برچیده. مانویان با کتابت آثارشان، به حیات فکری خود طی سده ها ادامه داده اند. مانی و اخلافش مواعظ، سروده ها و مزامیر را به زبان های فارسی میانه، پهلوی اشکانی، سغدی، ترکی ایغوری، قبطی و یونانی نگاشته اند که متون مکشوفه در سده های اخیر، شاهد این مدعاست. متون ادبی مانوی گواه تلاش های آگاهانه نویسندگان، مترجمان و نگارگران مانوی در انتقال مفاهیم فلسفی، اساطیری و دینی در بین عموم مانویان هستند. یکی از این متون شناخته شده، کفالایای قبطی مکشوفه خطه کلیس است که توسط شاگردان مانی جمع آوری و نگاشته شده است. این متن قبطی متضمن 221 فصل است که هر فصل به پرسشی با موضوعات مختلف اختصاص یافته، پاسخ دهنده، روشنی بخش (فوستیر) یا همان مانی است که به پرسش ها دقیق و حساب شده پاسخ می دهد. متن قبطی کفالایا متنی است که به اصول و مبانی فلسفی اندیشه مانی موشکافانه تر از دیگر متون مانوی، توجه می شود. این متن حاوی کلمات یونانی فراوانی است که گاه می توان معادلی در ادبیات مانوی شرقی برایشان جست اما هستند واژگانی که هم وزنی در متون مانوی شرقی ندارند از این جمله باید به «نوس» اشاره کرد. واژه ای یونانی با پیشینه ای هومری. در این مقاله تلاش بر این است که با واکاوی واژه نوس در ادبیات و آثار فلاسفه و قدمای یونان باستان و مقایسه کارکرد و نقش آن در متن مانوی کفالایا به این پرسش پاسخ داده شود که چرا در ترجمه فارسی کفالایا (5931) واژه نوس به همان شکل یونانی نوس ثبت و ترجمه شده و برای آن همتایی چون «عقل»، «منوهمند روشن» و «بهمن» انتخاب نشده است. پاسخ این پرسش پیچیدگی هایی را که در خصوص مفهوم و کارکرد نوس در کفالایا وجود دارد نیز روشن خواهد کرد.NOUS Function and it's Meaning in Kephalaia
Nous is a repetitive word in keph which is in the form of Nous; It is referred to as light nous and great nous. In this article, an attempt has been made to examine Nous as a keyword in all the chapters of keph in order to achieve a meaning consistent with its originality in Coptic keph. The fundamental question in this article is what is the meaning of nous from keph ? Is Gardner's translation from nous to moind correct? The path we have taken to answer this question, in the first part, is to cross pre-Socratic philosophy (the view of Anaxagoras, the Theological school); Mention is made of the Platonic, Aristotelian, and escapist views of Noss in Homeric literature. In the second part of the article, the role and function of nos in the text of keph oratory to oratory is examined and in the conclusion of this article, these questions will be answered based on the mentioned texts.