دریافت های علمی طنطاوی و شریعتی: مقایسه ای آسیب شناسانه
آرشیو
چکیده
الجواهر فی تفسیر القرآن اثر طنطاوی و تفسیر نوین اثر محمد تقی شریعتی، دو نمونه از تفاسیر علمی معاصر هستند. مقاله حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای، با تطبیق و مقایسه دریافت های علمی در این دو تفسیر، محاسن و معایب هر کدام از آن ها در قیاس با دیگری را شناسایی می کند و نشان می دهد چگونه اهداف و شرایط زیستی مفسران در شکل گیری تفسیر آن ها اثر گذار است. با بررسی نمونه هایی از تفاسیر آیات علمی از دو مفسر و نقد و آسیب شناسی هر یک از دو تفسیر این نتیجه حاصل می شود که هدف طنطاوی بیش تر انتقال علوم جدید به مسلمانان است و این امر سبب پیدایشِ تفسیر علمیِ افراطی شده که از اهداف تربیتی و هدایتی قرآن فاصله گرفته است و آسیب هایی در مبنا، روش و محتوا دارد. شریعتی با پی گرفتن هدف تربیتی، موجب شکل گیری تفسیری معتدل شده است که از معایب و آسیب های کمتری برخوردار است و بیش تر در بخش محتوایی است. او ضمن بیان جنبه علمی آیات، بُعد هدایتی آن را که مبدا و مقصد توحیدی دارد، متذکر می شود و نمایی کلی از اعجاز علمی قرآن را به تصویر می کشد.Scientific Perceptions of Ṭanṭāwī and Sharīʿatī: A Pathological Comparison
Al-Jawāhir fī Tafsīr al-Qurʾān by Ṭanṭāwī and Tafsir-e Novīn by Moḥammad Taqī Sharīʿatī are two examples of contemporary scientific exegeses. The present article, using a descriptive-analytical method and library resources, identifies the merits and demerits of each of these interpretations by comparing and contrasting the scientific findings within them. It demonstrates how the objectives and living conditions of the interpreters have influenced the formation of their exegeses. By examining examples of scientific verse interpretations from both scholars and critiquing each interpretation, it concludes that Tantawi's goal is primarily to convey new sciences to Muslims, leading to the emergence of an extreme scientific interpretation that has distanced itself from the Qurʾān's educational and guiding objectives, resulting in foundational, methodological, and content-related issues. Sharīʿatī, by pursuing an educational objective, has facilitated the formation of a moderate interpretation, which suffers from fewer drawbacks and is more content-oriented. While articulating the scientific aspect of the verses, he reminds us of their guiding dimension, which has a monotheistic origin and destination, and portrays a general view of the Qurʾān's scientific miracle.
تبلیغات
