سپاس از امام زمان، علیه السلام

پیام آیة الله محمد علی گرامی به مناسبت نیمه شعبان
«امن الرسول بما انزل الیه من ربه والمؤمنون کل امن بالله و ملائکته و کتبه و رسله لا نفرق بین احد من رسله...» (1)
در این آیه مؤمنان به عنوان کسانی معرفی شده اند که به خدا، فرشتگان، کتابهای آسمانی و پیامبران خدا ایمان و اعتقاد دارند. اما این پرسش مطرح است که ایمان به فرشتگان چه دخالتی در سعادت انسان دارد، که خداوند آن را هم از ارکان ایمان مؤمنان قرار داده است؟ زیرا ارایه برنامه سعادت با پیامبران است و جامعه نیز با امامان اصلاح و اداره می شود، خداوند هم که خالق کل هستی است پس دیگر جایی برای اعتقاد به فرشتگان باقی نمی ماند. در پاسخ این پرسش باید گفت: چنانکه در علم کلام به عنوان یک قاعده کلی بحث و اثبات شده است، شکر منعم واجب است. و ظاهرا این قاعده اختصاص به منعم اصلی و مستقیم ندارد و شامل کسانی هم که مجرا و مسیر رسیدن نعمتها هستند، نیز می شود.
عقلای عالم هرکس را که به انسان احسانی کند مستحق سپاسگزاری می دانند و نداشتن حالت سپاس و تشکر نسبت به منعم را زشت می شمارند، هرچند منعم تنها وسیله و مجرایی برای رسیدن به نعمت باشد.
تردیدی نیست که ملائکه الهی مجرا و طریق رسیدن نعمتهای خداوند به بندگانند. جبرئیل مجرای نعمتهای الهی در موضوعات معنوی و علم و ایمان است; عزرائیل مجرای نعمت الهی در موضوع بیرون راندن انسان از این دنیا و زمینه سازی عروج و کمال بیشتر انسان است; اسرافیل مجرای نعمت الهی است در موضوع تحویل گرفتن انسانها در دنیای دیگر و میکائیل هم مجرای نعمت الهی است در زمینه رساندن ارزاق مادی به انسانها.
این چهار ملک، که رئیس ملائکه هستند، و همه ملائکه ای که در زیر نفوذ آنها هستند عهده دار رساندن نعمتهای الهی به بندگان خدایند. در آخرت نیز به خاطر گستردگی کار هشت ملک عهده دار امورند:
«و یحمل عرش ربک فوقهم یؤمئذ ثمانیة » (2)
اگر بپذیریم که شکر منعم شامل وسایل و مجراهای رسیدن نعمت هم می شود و به همین خاطر ملائکه نیز مستحق احترام و سپاسگزاریند ، به طریق اولی تشکر از پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت، علیهم السلام، نیز لازم است. زیرا بر اساس اعتقادی که ما داریم، و بنده در گفتگویی که پیش از این با همین مجله داشتم بتفصیل در مورد آن صحبت کردم، ملائکه تحت نفوذ پیغمبر، صلی الله علیه وآله، و اهل بیت، علیهم السلام، انجام وظیفه می کنند.
ملائکه و روح که در شب قدر نازل می شوند چنانکه نزد امام عصر می آیند، در زیارت مطلقه حضرت اباعبدالله الحسین، علیه السلام، آمده است که:
« ارادة الرب فی مقادیر اموره تهبط الیکم و تصدر من بیوتکم...» (3)
کلیه مقدرات الهی بر شما نازل می شود و از بیوت شما صدور فرمان می شود.
مطابق آنچه که در زیارات جامعه کبیره آمده است، حتی نزول باران هم تحت اشراف پیامبر و اهل بیت صورت می گیرد:
«بکم ینزل الغیث ...»
بنابراین در زمان ما مجرا و مسیر همه نعمتهای الهی امام عصر، علیه السلام، است; و به همین خاطر عقل اقتضا می کند که ما نسبت به آن حضرت حالت سپاسگزاری و قدردانی داشته باشیم.
در اینجا این سؤال مطرح می شود که چگونه می توان از امام عصر، علیه السلام، سپاسگزاری کرد؟
به نظر می رسد به دو گونه می توان از آن حضرت سپاسگزاری کرد، یکی تشکر عملی و دیگری تشکر فکری، تشکر عملی این است که انسان در مسیری که مورد رضایت آقا امام زمان، علیه السلام، است حرکت کند.
یکی جان خود را تقدیم آن حضرت می کند و برای دفاع از حریم کشور شیعه و نبرد با دشمنان شیعه به شهادت می رسد. یکی عمرش را در مسیر امام زمان صرف می کند; مثل بسیاری از طلاب علوم دینی که عمر خود را صرف فراگیری احکام و عقاید اسلام و تبلیغ و ترویج آنها می کنند.
دیگری هم که مشغول کسب و تجارت است با پرداخت خمس مال خود به تبلیغ دین و گسترش معارف اسلامی کمک می کنند.
اما تشکر فکری این است که شخص دائما نام و یاد حضرت را به خودش تلقین کند تا دچار فراموشی و غفلت نشود، چون دنیا، دار غفلت است و انسان زود دچار فراموشی می شود. باید دائما متذکر این موضوع بود که همه نعمتهای خداوند از طریق اهل بیت عصمت و طهارت، علیهم السلام، و بویژه امام عصر، علیه السلام، به ما می رسد، همچنانکه در دعای عدیله می خوانیم:
«بیمنه رزق الوری و بوجوده ثبتت الارض و السماء.»
به برکت وجود حضرت ولی عصر، علیه السلام، است که به همه موجودات عالم رزق و روزی می رسد.
توجه به این موضوع و اعتقاد به اینکه ما هرچه داریم از آن حضرت و به یمن وجود اوست، خود نوعی تشکر فکری است.
برای اینکه انسان هم در مسیر تشکر فکری و هم در مسیر تشکر عملی موفق شود و بتواند وظیفه خود را چنانکه باید عمل نماید، می بایست علاوه بر انجام واجبات و عبادات روزمره، ارتباط خاصی با حضرت ولی عصر ، علیه السلام، داشته باشد و از طریق خواندن دعاهایی چون دعای ندبه، دعای عهد، زیارت جامعه کبیره، زیارت ال یاسین و دیگر دعاهایی که منسوب به آن حضرت است و همچنین با توسل به ایشان و احیانا رفتن به مسجد جمکران یاد و نام حضرت را پیوسته در خود زنده نگهدارد و غفلت و فراموشی را از خود دور کند.
همه کسانی که به حضور آقا امام زمان رسیده اند; یا از همین راهها تربیت شده و به مقامات بالا رسیده اند و یا اینکه بر اساس ضرورتهای خاصی که پیش می آمده امام تشخیص داده اند که اگر دست آن فرد را نگیرند ممکن است دچار سقوط و تباهی شود.
به هر حال باید گفت که:
تو بندگی چو گدایان به شرط مزد مکن که خواجه خود روش بنده پروری داند
انسان اگر از سر اخلاص به هر صورتی که در توان دارد تشکر و سپاس خود را نسبت به آن حضرت که مجرای اصلی عمت خداوندی است، نشان دهد می تواند به خدا نزدیک شود. زیرا چنانکه قرآن کریم می فرماید:
ایا ایهاالذین امنوا اتقواالله و ابتغوا الیه الوسیلة.» (4)
باید برای رفتن به سوی خدا به دنبال وسیله بود، و این وسیله برخلاف تصور برخی از اهل سنت، «دعا» نیست، زیرا دعا خود «ابتغا» و طلب است و قرآن می فرماید اگر به طرف خدا می خواهید بروید، وسیله بیاورید. بنابراین اینکه «وهابیه » هرگونه توسل به پیامبر و اهل بیت، علیهم السلام، را شرک به حساب می آورند بر اساس موازین قرآن صحیح نیست. زیرا شرک آن است که کسی را هم رتبه و هم شان خدا بدانند. در هر حال باید گفت که مراد از وسیله در آیه مزبور همان پیغمبر و اهل بیت هستند و از طریق آنها انسان می تواند به خدا نزدیک شود. و اگر تکامل انسان با پیوستن به حضرت حق محقق می شود، راه این پیوستن، توسل به پیغمبر و اهل بیت اوست.
امیدوارم که در روز فرخنده نیمه شعبان که روز تولد این وسیله قرب و توسل به خداست، همه پیروان راستین آقا امام زمان، علیه السلام، اولا در بزرگداشت هرچه بیشتر این روز تلاش کنند و با برگزاری جشنهای باشکوه شادی و نشاط خود را از تولد آن حضرت نشان دهند. زیرا شیعیان همانطور که باید در هنگام غم و اندوه اهل بیت، علیهم السلام، عزادار باشند، باید در هنگام خوشحالی اهل بیت نیز نشاط و شادی داشته باشند. چنانکه می فرماید:
«لنا شیعة ینصروننا و یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا.» (5)
برای ما پیروانی است که ما را یاری می کنند، در شادی ما شاد می شوند و در اندوه ما اندوهگین می گردند.
و ثانیا در این روز به آن حضرت متوسل شوند و فرج و ظهور ایشان را از خداوند درخواست کنند.
امیدواریم آقا امام زمان از همه ما راضی باشند، تا از این طریق رضایت حق جل و علا را به دست آوریم. ان شاءالله
پی نوشتها:
1. سوره بقره (2)، آیه 285.
2. سوره حاقه (69)، آیه 7.
3. قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، زیارت اول از زیارات مطلقه امام حسین، علیه السلام.
4. سوره مائده (5)، آیه 35.
5. المجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 10، ص 114، ح 7.