ارزیابی ریسک مرگ و میر ناشی از تنش گرمایی در کلانشهرهای ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تنش های گرمایی یکی از عوامل خطر در مرگ و میر به شمار می رود. هدف پژوهش، شناخت پتانسیل شاخص جهانی آب و هوای حرارتی (UTCI) به عنوان شاخص خطر سلامت مرتبط با گرما در ایران است. با استفاده از 32 سال داده های روزانه هواشناسی، مقادیر UTCI در صدک های مختلف برای شناسایی دوره های مرگ و میر بیش از حد در پنج شهر تهران، اهواز، مشهد، شیراز و اصفهان در فصل تابستان تعریف شد. الگوهای فراوانی طبقات شاخص UTCI تابستانه شناسایی شد. آستانه صدک های مقادیر حداقل و حداکثر شاخص برای هر ایستگاه استخراج شد. نتایج پژوهش نشان داد مقادیر تابستانی شاخص بین 4/55 تا 9/1- درجه سانتیگراد متغیر است. در مجموع 08/18% دمای شبانه (دمای حداقل شاخص اقلیم حرارتی) و 64/97 % دمای روزانه (دمای حداکثر شاخص اقلیم حرارتی) روزهای مورد مطالعه همراه با تنش گرمایی بوده است. در طول دوره مورد مطالعه 10 درصد روزهای تابستان در شرایط مرتبط با مقادیر حداکثر شاخص UTCI در سه کلاس تنش گرمایی قوی، بسیار قوی و شدید قرار دارند. همبستگی با داده های مرگ و میر از 5 ایستگاه نشان داد که رابطه بین UTCI و تعداد مرگ و میر بستگی به آب و هوای زیستی ایستگاه دارد و تعداد مرگ و میر در شرایط تنش گرمایی بسیار قوی و شدید افزایش می یابد، یعنی زمانی که UTCI بالای 38 و 46 درجه سیلسیوس است. برازش رده های تنش گرمایی بر تعداد مرگ و میرها با روند تابع LOWESS نشان داد پراکندگی مرگ و میر در راستای شاخص UTCI ماهیت متنوعی داشته و بصورت اشکال بالابر V-، U-، J دیده شد. میزان افزایش مرگ و میر بستگی به سطوح تنش گرمایی دارد و در حدود 35 درجه سیلسیوس و بالاتر، یعنی ورود به محدوده رده تنش گرمایی متوسط شاخصUTCI ، افزایش مرگ و میر مشهود است.Assessing the risk of mortality caused by heat stress in Iran's metropolises
Thermal stress is one of the risk factors for mortality. The research aims to identify the potential of the Universal Thermal Climate Index (UTCI) as a heat-related health risk indicator in Iran. Using 32 years of daily meteorological data, UTCI values in different percentiles were computed to identify excess mortality periods in five cities of Tehran, Ahvaz, Mashhad, Shiraz, and Isfahan in the summer season. Frequency patterns of summer UTCI index classes were identified. Threshold percentiles of minimum and maximum index values were extracted for each station. The results of the research showed that the summer values of the index vary between -1.9 and 55.4 degrees Celsius. In total, 18.08% of the night temperature (minimum temperature of thermal climate index) and 97.64% of the daily temperature (maximum temperature of thermal climate index) of the studied days were associated with heat stress. During the studied period, 10% of summer days are in the conditions related to the maximum UTCI index values in three classes of strong, very strong, and severe heat stress. Correlation with mortality data from 5 stations showed that the relationship between UTCI and the number of deaths depends on the bioclimate of the station and that the number of deaths increases in very strong and severe heat stress conditions, that is when UTCI Above 38 and 46 degrees Celsius. The fitting of the categories of heat stress on the number of deaths with the trend of the LOWESS function showed that the distribution of deaths according to the UTCI index had a diverse nature and was seen as V-, U-, and J-shapes. The increase in mortality depends on the levels of heat stress, and at 35 degrees Celsius and above, i.e. entering the moderate heat stress category of the UTCI index, an increase in mortality is evident.