رَفَث: کاوشی ریشه شناختی درباره واژه ای پر چالش
آرشیو
چکیده
واژه رَفَث که دو بار در قرآن کریم به کار رفته، از جمله مفردات قرآنی است که در معنای آن تشتت اقوال و پیچیدگی های تفسیری بسیار است. بخشی از این تشتت ناشی از آن است که مفسران و لغویان کهن، به جای تبیین معنا، به توضیح مصادیق آن پرداخته اند و چه بسا به معنای لغوی آن نیز دسترس نداشته اند. قراین حاکی از آن است که رفث به عنوان یک واژه، از اواسط سده سوم هجری روی به منسوخ شدن نهاده و متروک بودن آن در سده های بعد، بر دشواری کار مفسران افزوده است. پژوهش حاضر بر آن است که پس از نشان دادن ابهامات مفسران و نقد آراء ایشان، با یک تبیین زبانشناختی تاریخی، و به ویژه با بهره جستن از روش های ریشه شناسی و مطالعه تطبیقی سامی، به تبیین ارزش واژگانیِ رفث راه جوید. برآیند مباحث آن است که رفث در اصل لغوی، به معنای "کوبیدن توأم با گستردن چیزی" است و کاربست آن برای آمیزش جنسی، اگرچه متداول ترین کاربرد بوده، ولی از مقوله کنایه است. کاربرد این واژه برای "سخنان بی پرده جنسی" و "هرزه درایی" نیز مبتنی بر مجاز و بر پایه همان معنای "آمیزش جنسی" بنا شده است. اما آنان که رفث را به معنای "سخن زشت" به طور کلی گرفته اند، هم از اصل لغوی و هم از سیاق های قرآنی فاصله گرفته اند.Rafath: An Etymological Exploration of a Challenging Word
The word Rafath is used twice in the Holy Qurʾān and it is one of the Qurʾānic vocabulary whose meaning has many confusions and interpretation complications. Part of this variety of interpretative opinions is due to the fact that the ancient commentators and lexicographers, instead of explaining the meaning, explained its examples and perhaps they did not have access to its literal meaning. The evidence indicates that Rafath as a word has become obsolete since the middle of the third century of Hijri, and its abandonment in the following centuries has added to the difficulty of the commentators' work. After showing the ambiguities of the commentators and criticizing their opinions, the present research explains the lexical value of Rafs with a historical linguistic explanation, and especially by using the methods of etymology and comparative study of Semitic. As a result of the debates, it is said that «Raft» literally means «hitting with spreading something» and its use for sexual intercourse, although it is the most common use, is an irony. The use of this term for «blatant sexual words» and «fornication» is also based on permission and based on the same meaning as «sexual intercourse». However, those groups who have taken rafath as meaning «ugly speech» in general, have distanced themselves from both the lexical principle and the Quranic context.