قم در کلام عترت
آرشیو
چکیده
متن
قم و اهل آن در روایات
بىتردید از دیدگاه اسلام، شهر مذهبى قم از مکانهاى مقدس به شمار مىرود و از احادیث در این زمینه آن قدر فراوان است که مىتوان ادعاى تواتر معنوى بر قداست قم نمود.
نه تنها امروز بلکه از عصر امامان علیهم السلام این شهر مرکز پرورش عالمان دین و ارادتمندان به اهل بیت علیه السلام بوده است که هنوز قبور معدودى از آنها برجامانده و روایات نیز به روشنى،این موضوع را اثبات مىکند.
بر آن شدیم جهت آشنایى بیشتر با شهر قم و اهل آن،روایاتى که در این خصوص رسیده گردآورى و بدون توضیح تقدیم خوانندگان نماییم.
در پایان، راویان بىواسطه قمى را همراه با معصومى که از او روایت نقل کردهاند،نام مىبریم که فراوانى آنها گواه دیگرى بر شرافت اهل قم است.
1- امام هادى (ع):
«انما سمى قم به لانه لما وصلت السفینة الیه فى طوفان نوح (ع) قامت... و هو قطعة من بیت المقدس.»
علت نامگذارى قم به «قم» این است که وقتى در طوفان نوح،کشتى به آنجا رسید ایستاد... و آن محل،قطعهاى از بیت المقدس است.
2- ابوصلت هروى مىگوید:نزد حضرت رضا (ع) بودم که گروهى از اهل قم خدمت امام رسیده سلام کردند و حضرت پس از جواب سلام، آنان را نزد خود خواند و فرمود:
«مرحبا بکم و اهلا فانتم شیعتنا فسیاتى علیکم یوم تزورون فیه تربتى بطوس.»
خوش آمدید،شما شیعیان حقیقى ما هستید. به زودى روزى فرا مىرسد که آرامگاه من را در طوس زیارت مىکنید.
3- امام موسى بن جعفر (ع):
«قم عش آل محمد و ماوى شیعتهم.»
قم آشیانه آل محمد و جایگاه شیعیان آل محمد است.
4- امام صادق (ع):
«ان الله... احتجببلدة- قم على سایر البلاد و باهلها على جمیع اهل المشرق و المغرب من الجن و الانس و لم یدع الله قم و اهله مستضعفا بل وفقهم و ایدهم.»
خداوند شهر قم را حجتبر سائر سرزمینها قرار داد و به وسیله مردم قم بر تمام اهل مشرق و مغرب از جن و انس حجت تمام کرد.خداوند قم و اهل آن را مستضعف نخوانده استبلکه ایشان را موفق و تایید نموده است.
5- امام رضا (ع):
«لقد همت ان اجعل اهل قم شعارى و دثارى.»
مىخواهم اهل قم را لباس زیر و روى خود قرار دهم.
6- امام هادى (ع):
«اهل قم و اهل آبة مغفور لهم لزیارتهم لجدى على بن موسى الرضا (ع) بطوس.»
گناهان اهل قم و آوه بخشیده شده زیرا جدم حضرت امام رضا (ع) را در طوس زیارت مىکنند.
7- امام صادق (ع):
ان اهل قم مغفور لهم»
8- امام صادق (ع):
«نعم الموضع قم للخائف الطائف»
قم براى آنکه از ترس از جایى به جاى دیگر مىرود،خوب مکانى است.
9- در روایات آمده است:
«ان رسول الله (ص) لما اسرى به راس ابلیس بارکا بهذه البقعة،فقال له:قم یا ملعون! فسمیتبذلک»
هنگامى که پیامبر اکرم (ص) به معراج رفت، شیطان را دید که روى قطعه زمینى نشسته. حضرت به او فرمود: قم(بلند شو) اى ملعون! به همین دلیل این شهر «قم» نامیده شد.
10- امام صادق (ع):
«تربة قم مقدسة و اهلها منا و نحن منهم لا یریدهم جبار بسوء الا عجلت عقوبته نار جهنم!»
خاک قم،مقدس است. اهل آن از ما و ما از آنها هستیم. هیچ ستمگرى قصد بدى نسبتبه آنان نمىکند، مگر این که عذاب او-که همان آتش جهنم است-به زودى فرا مىرسد.
11- امام صادق (ع):
«ان الله اختار من جمیع البلاد، کوفة و قم و تفلیس.»
خداوند از میان تمام شهرها کوفه،قم و تفلیس را برگزید.
12- امام کاظم (ع):
«رجل من اهل قم یدعو الناس الى الحق. یجتمع معه قوم کزبر الحدید لا تزلهم الریاح العواصف و لا یملون من الحرب و لا یجنبون و على الله یتوکلون و العاقبة للمتقین.»
مردى از اهل قم، مردم را به حق دعوت مىکند، گروهى مانند پارههاى آهن، اطراف او جمع مىشوند( و از او حمایت مىنمایند.) تندبادهاى حوادث آنها را تکان نمىدهد، از جنگ خسته نمىشوند و از آن هراسى ندارند و بر خدا توکل مىکنند و عاقبتبراى پرهیزکاران است.
13- امام صادق (ع):
«ما اراد احد بقم و اهله سوءا الا اذله الله و ابعده من رحمته»
کسى نسبتبه قم قصد بد نمىکند، مگر این که خداوند او را خوار و از رحمتش دور مىگرداند.
14- از امامان علیهم السلام روایتشده:
«لو لا القمیون لضاع الدین.»
اگر قمىها نبودند،دین از بین مىرفت.
15- امام صادق (ع):
«ان لله حرما و هو مکة،الا ان لرسول الله حرما و هو المدینة،الا و ان لامیر المؤمنین حرما و هو الکوفة،الا و ان قم الکوفة الصغیرة.الا ان للجن ثمانى ابواب ثلاثة منها الى قم تقبض فیها امراة من ولدى اسمها فاطمة بنت موسى و تدخل بشفاعتها شیعتى الجنة باجمعهم.»
خداوند حرمى دارد و آن مکه است،آگاه باشید رسول خدا (ص) حرمى دارد و آن مدینه است، آگاه باشید امیر المؤمنین (ع) حرمى دارد و آن کوفه است. آگاه باشید که قم کوفه کوچک است. آگاه باشید که بهشت هشت در دارد که سه باب از آنها براى اهل قم است.بانویى از فرزندانم به نام فاطمه دختر موسى (ع) در آنجا وفات مىنماید و با شفاعت او تمام شیعیانم وارد بهشت مىشوند.
16- امام رضا (ع):
«ان للجنة ثمانیة ابواب و لاهل قم واحد منها فطوبى لهم ثم طوبى لهم ثم طوبى لهم.»
بهشت هشت در دارد و یکى از آنها مخصوص اهل قم است. خوشا به حال آنها، خوشا به حال آنها،خوشا به حال آنها.
17- امام رضا (ع):
«للجنة ثمانیة ابواب فثلاثة منها لاهل قم فطوبى لهم ثم طوبى لهم.»
بهشت هشت در دارد که سه تاى آنها براى اهل قم است. خوشا به حال آنها، خوشا به حال آنها.
18- صفوان بن یحیى مىگوید:
روزى در خدمت امام هادى (ع) بودم که سخن از قم و اهل آن و تمایل آنها به حضرت مهدى (ع) به میان آمد. حضرت براى آنان طلب رحمت نموده فرمود:
«رضى الله عنهم. ثم قال: ان للجنة ثمانیة ابواب و واحد منها لاهل قم و هم خیار شیعتنا من بین سائر البلاد.خمر الله تعالى ولایتنا فى طینتهم.»
خداوند از آنان راضى باشد. بهشت هشت در دارد و یک در،مخصوص اهل قم است. آنان از میان تمام سرزمینها بهترین شیعیان ما هستند. خداوند محبت ما را در ذات آنها قرار داده است.
19- امام جواد (ع): در نامهاى خطاب به على بن مهزیار اهوازى چنین مرقوم فرمود:
«قد فهمت ما ذکرت من امر القمیین خلصهم الله و فرج عنهم و سررتنى بما ذکرت من ذلک و...»
آنچه درباره قمىها- خداوند آنها را خالص گرداند و بر ایشان گشایش قرار دهد- یادآور شدى، متوجه شدم و با آنچه ذکر کردى، شادمانم ساختى و...
20- از قول گروهى از اهالى رى چنین روایتشده:
«انهم دخلوا على ابى عبد الله و قالوا:نحن من اهل الرى. فقال، مرحبا باخواننا من اهل قم. فقالوا: نحن من اهل الرى. فاعاد الکلام قالوا ذلک مرارا و اجابهم بمثل ما اجاب به اولا.فقال:ان الله حرما و هو مکة و ان للرسول (ص) حرما و هو المدینة و ان لامیر المؤمنین (ص) حرما و هو الکوفة و ان لنا حرما و هو بلدة قم و ستدفن فیها امراة من اولادى تسمى فاطمة فمن زارها وجبت له الجنة.»
گروهى از اهل رى بر امام صادق (ع) وارد شدند و عرض کردند:ما اهل رى هستیم.حضرت فرمود:برادران ما از قم خوش آمدند.دوباره گفتند:ما اهل رى هستیم. باز حضرت مانند اول پاسخ داد. آنان چند بار همان جمله را تکرار کردند و حضرت نیز مانند اول پاسخ فرمود. حضرت ادامه داد: خداوند حرمى دارد و آن مکه است. پیامبر (ص) حرمى دارد و آن مدینه است. امیر المؤمنین (ع) نیز حرمى دارد که کوفه است و براى ما نیز حرمى است و آن شهر قم است.
به زودى بانویى از اولاد من به نام فاطمه در آن دفن مىگردد که هر کس او را زیارت نماید بهشتبر او واجب خواهد شد.
بىتردید از دیدگاه اسلام، شهر مذهبى قم از مکانهاى مقدس به شمار مىرود و از احادیث در این زمینه آن قدر فراوان است که مىتوان ادعاى تواتر معنوى بر قداست قم نمود.
نه تنها امروز بلکه از عصر امامان علیهم السلام این شهر مرکز پرورش عالمان دین و ارادتمندان به اهل بیت علیه السلام بوده است که هنوز قبور معدودى از آنها برجامانده و روایات نیز به روشنى،این موضوع را اثبات مىکند.
بر آن شدیم جهت آشنایى بیشتر با شهر قم و اهل آن،روایاتى که در این خصوص رسیده گردآورى و بدون توضیح تقدیم خوانندگان نماییم.
در پایان، راویان بىواسطه قمى را همراه با معصومى که از او روایت نقل کردهاند،نام مىبریم که فراوانى آنها گواه دیگرى بر شرافت اهل قم است.
1- امام هادى (ع):
«انما سمى قم به لانه لما وصلت السفینة الیه فى طوفان نوح (ع) قامت... و هو قطعة من بیت المقدس.»
علت نامگذارى قم به «قم» این است که وقتى در طوفان نوح،کشتى به آنجا رسید ایستاد... و آن محل،قطعهاى از بیت المقدس است.
2- ابوصلت هروى مىگوید:نزد حضرت رضا (ع) بودم که گروهى از اهل قم خدمت امام رسیده سلام کردند و حضرت پس از جواب سلام، آنان را نزد خود خواند و فرمود:
«مرحبا بکم و اهلا فانتم شیعتنا فسیاتى علیکم یوم تزورون فیه تربتى بطوس.»
خوش آمدید،شما شیعیان حقیقى ما هستید. به زودى روزى فرا مىرسد که آرامگاه من را در طوس زیارت مىکنید.
3- امام موسى بن جعفر (ع):
«قم عش آل محمد و ماوى شیعتهم.»
قم آشیانه آل محمد و جایگاه شیعیان آل محمد است.
4- امام صادق (ع):
«ان الله... احتجببلدة- قم على سایر البلاد و باهلها على جمیع اهل المشرق و المغرب من الجن و الانس و لم یدع الله قم و اهله مستضعفا بل وفقهم و ایدهم.»
خداوند شهر قم را حجتبر سائر سرزمینها قرار داد و به وسیله مردم قم بر تمام اهل مشرق و مغرب از جن و انس حجت تمام کرد.خداوند قم و اهل آن را مستضعف نخوانده استبلکه ایشان را موفق و تایید نموده است.
5- امام رضا (ع):
«لقد همت ان اجعل اهل قم شعارى و دثارى.»
مىخواهم اهل قم را لباس زیر و روى خود قرار دهم.
6- امام هادى (ع):
«اهل قم و اهل آبة مغفور لهم لزیارتهم لجدى على بن موسى الرضا (ع) بطوس.»
گناهان اهل قم و آوه بخشیده شده زیرا جدم حضرت امام رضا (ع) را در طوس زیارت مىکنند.
7- امام صادق (ع):
ان اهل قم مغفور لهم»
8- امام صادق (ع):
«نعم الموضع قم للخائف الطائف»
قم براى آنکه از ترس از جایى به جاى دیگر مىرود،خوب مکانى است.
9- در روایات آمده است:
«ان رسول الله (ص) لما اسرى به راس ابلیس بارکا بهذه البقعة،فقال له:قم یا ملعون! فسمیتبذلک»
هنگامى که پیامبر اکرم (ص) به معراج رفت، شیطان را دید که روى قطعه زمینى نشسته. حضرت به او فرمود: قم(بلند شو) اى ملعون! به همین دلیل این شهر «قم» نامیده شد.
10- امام صادق (ع):
«تربة قم مقدسة و اهلها منا و نحن منهم لا یریدهم جبار بسوء الا عجلت عقوبته نار جهنم!»
خاک قم،مقدس است. اهل آن از ما و ما از آنها هستیم. هیچ ستمگرى قصد بدى نسبتبه آنان نمىکند، مگر این که عذاب او-که همان آتش جهنم است-به زودى فرا مىرسد.
11- امام صادق (ع):
«ان الله اختار من جمیع البلاد، کوفة و قم و تفلیس.»
خداوند از میان تمام شهرها کوفه،قم و تفلیس را برگزید.
12- امام کاظم (ع):
«رجل من اهل قم یدعو الناس الى الحق. یجتمع معه قوم کزبر الحدید لا تزلهم الریاح العواصف و لا یملون من الحرب و لا یجنبون و على الله یتوکلون و العاقبة للمتقین.»
مردى از اهل قم، مردم را به حق دعوت مىکند، گروهى مانند پارههاى آهن، اطراف او جمع مىشوند( و از او حمایت مىنمایند.) تندبادهاى حوادث آنها را تکان نمىدهد، از جنگ خسته نمىشوند و از آن هراسى ندارند و بر خدا توکل مىکنند و عاقبتبراى پرهیزکاران است.
13- امام صادق (ع):
«ما اراد احد بقم و اهله سوءا الا اذله الله و ابعده من رحمته»
کسى نسبتبه قم قصد بد نمىکند، مگر این که خداوند او را خوار و از رحمتش دور مىگرداند.
14- از امامان علیهم السلام روایتشده:
«لو لا القمیون لضاع الدین.»
اگر قمىها نبودند،دین از بین مىرفت.
15- امام صادق (ع):
«ان لله حرما و هو مکة،الا ان لرسول الله حرما و هو المدینة،الا و ان لامیر المؤمنین حرما و هو الکوفة،الا و ان قم الکوفة الصغیرة.الا ان للجن ثمانى ابواب ثلاثة منها الى قم تقبض فیها امراة من ولدى اسمها فاطمة بنت موسى و تدخل بشفاعتها شیعتى الجنة باجمعهم.»
خداوند حرمى دارد و آن مکه است،آگاه باشید رسول خدا (ص) حرمى دارد و آن مدینه است، آگاه باشید امیر المؤمنین (ع) حرمى دارد و آن کوفه است. آگاه باشید که قم کوفه کوچک است. آگاه باشید که بهشت هشت در دارد که سه باب از آنها براى اهل قم است.بانویى از فرزندانم به نام فاطمه دختر موسى (ع) در آنجا وفات مىنماید و با شفاعت او تمام شیعیانم وارد بهشت مىشوند.
16- امام رضا (ع):
«ان للجنة ثمانیة ابواب و لاهل قم واحد منها فطوبى لهم ثم طوبى لهم ثم طوبى لهم.»
بهشت هشت در دارد و یکى از آنها مخصوص اهل قم است. خوشا به حال آنها، خوشا به حال آنها،خوشا به حال آنها.
17- امام رضا (ع):
«للجنة ثمانیة ابواب فثلاثة منها لاهل قم فطوبى لهم ثم طوبى لهم.»
بهشت هشت در دارد که سه تاى آنها براى اهل قم است. خوشا به حال آنها، خوشا به حال آنها.
18- صفوان بن یحیى مىگوید:
روزى در خدمت امام هادى (ع) بودم که سخن از قم و اهل آن و تمایل آنها به حضرت مهدى (ع) به میان آمد. حضرت براى آنان طلب رحمت نموده فرمود:
«رضى الله عنهم. ثم قال: ان للجنة ثمانیة ابواب و واحد منها لاهل قم و هم خیار شیعتنا من بین سائر البلاد.خمر الله تعالى ولایتنا فى طینتهم.»
خداوند از آنان راضى باشد. بهشت هشت در دارد و یک در،مخصوص اهل قم است. آنان از میان تمام سرزمینها بهترین شیعیان ما هستند. خداوند محبت ما را در ذات آنها قرار داده است.
19- امام جواد (ع): در نامهاى خطاب به على بن مهزیار اهوازى چنین مرقوم فرمود:
«قد فهمت ما ذکرت من امر القمیین خلصهم الله و فرج عنهم و سررتنى بما ذکرت من ذلک و...»
آنچه درباره قمىها- خداوند آنها را خالص گرداند و بر ایشان گشایش قرار دهد- یادآور شدى، متوجه شدم و با آنچه ذکر کردى، شادمانم ساختى و...
20- از قول گروهى از اهالى رى چنین روایتشده:
«انهم دخلوا على ابى عبد الله و قالوا:نحن من اهل الرى. فقال، مرحبا باخواننا من اهل قم. فقالوا: نحن من اهل الرى. فاعاد الکلام قالوا ذلک مرارا و اجابهم بمثل ما اجاب به اولا.فقال:ان الله حرما و هو مکة و ان للرسول (ص) حرما و هو المدینة و ان لامیر المؤمنین (ص) حرما و هو الکوفة و ان لنا حرما و هو بلدة قم و ستدفن فیها امراة من اولادى تسمى فاطمة فمن زارها وجبت له الجنة.»
گروهى از اهل رى بر امام صادق (ع) وارد شدند و عرض کردند:ما اهل رى هستیم.حضرت فرمود:برادران ما از قم خوش آمدند.دوباره گفتند:ما اهل رى هستیم. باز حضرت مانند اول پاسخ داد. آنان چند بار همان جمله را تکرار کردند و حضرت نیز مانند اول پاسخ فرمود. حضرت ادامه داد: خداوند حرمى دارد و آن مکه است. پیامبر (ص) حرمى دارد و آن مدینه است. امیر المؤمنین (ع) نیز حرمى دارد که کوفه است و براى ما نیز حرمى است و آن شهر قم است.
به زودى بانویى از اولاد من به نام فاطمه در آن دفن مىگردد که هر کس او را زیارت نماید بهشتبر او واجب خواهد شد.