نظرى بر اسامى و القاب حضرت فاطمه معصومه(س)
آرشیو
چکیده
متن
اسامى آن حضرت:
فاطمه
این مجلله عظیم الشان هم نام حضرت زهرا(س)و فاطمه یافاطمه کبرىنامیده شده است.
در روایتى درباره مقام والا و عظمتشان حضرت زهرا(س)و علتنامیده شدن ایشان به فاطمه آمده است:
محمد بن مسلم گفت: از ابوجعفر امام باقر(ع)شنیدم که فرمود:
فاطمه داراى جایگاهى کنار در جهنم است. وقتى روز قیامت مىشود،میان دو چشم هر نفر، مومن یاکافر نگاشته مىشود. آنگاه به کسىکه دوستدار اهلبیت است و گناهان فراوانى دارد، دستور دادهمىشود به آتش افکنده گردد. وقتى حضرت فاطمه آن شخص را مىبیند،مىگوید: بارالها! مولاى من! مرا فاطمه نام نهادى و به واسطه منمىخواستى از کسانى که دوستدار من و ذریهام هستند، درگذرىوعدهات حق است و تو از وعدهات تخلف نمىکنى.
در آن زمان خداوند عزیز و والامرتبه مىفرماید: درست گفتى، تورا فاطمه نام نهادم و مىخواستم به خاطرتو از کسى که دوستتدارد، و پیرو توست و به خاندانت علاقمند و پیرو آنان است،درگذرم. پیمانم حق است و من خلف وعده نمىکنم; به این سبب بهبندهام فرمان داخل شدن در آتش را دادم تاتو درباره او شفاعتکنى. تو را شفیع قرار دادم تا براى ملائکه و پیامبران وفرستادگانم و صاحبان این توقفگاه، جایگاه و منزلتت درپیشگاه منمشخص شود. هرکس را که دیدى میان دو چشمش کلمه مومن است، مىگیرىو داخل بهشت مىکنى.
حضرت معصومه(س)نیز چون حضرت فاطمه زهرا(س)داراى مقام شفاعتاست. و احتمالا نامیده شدن وى به فاطمه بىارتباط بااین مقامنبوده است. به هر تقدیر به واسطه این بانوى گرامى بسیارى ازشیعیان داخل بهشت مىگردند. در اینباره امام صادق(ع) مىفرماید:
«... الا ان للجنه ثمانیه ابواب، ثلاثه منها الى قم. تقبض فیهاامراه هى من ولدى و اسمها فاطمه بنت موسى تدخل بشفاعتها شیعتىالجنه باجمعهم.»
آگاه باشید، براى بهشت هشت دراست; سه تا از آنها به سوى قمباز مىشود. در آنجا بانویى قبض روح مىشود. او از جملهفرزندانم، و نامش فاطمه دختر موسى است. به شفاعت او همه شیعیانداخل بهشت مىگردند.
برخى از نویسندگان در توضیح روایت فوق گفتهاند:
مقتضاى این خبر آن است که از براى آن مخدره(فاطمه معصومه)درنزد خداى تعالى مقام محمودى مىباشد که شفاعت نمودن آن مخدرهباشد(در)روزجزا. و از براى او نزد خدا شانى است عظیم که آنحضرت و هکذا برادرش حضرت رضا(ع) که در زیارتش مىفرماید: «ان لکعندالله شانا من الشان.» و هکذا حضرت جواد. درکتاب مفتاحالجنان مذکور است که حضرت رضا فرمود: هرکه زیارت کند او راهمچنان است که مرا زیارت کرده است. گرچه مولف مفتاح معلومنیست، اما از احادیث معتبر نیز(چنین مطلبى)استفاده مىشود. درحدیث است که «من زار ذریتهما کانما زارهما» ; هرکس ذریه حضرتحسن و حسین را زیارت کند، مثل کسى است که خود آنها را زیارتکند. حضرت معصومه و حضرت عبدالعظیم حسنى نیز مشمول همین حکممىباشند.
آرى، حضرت معصومه از مقام محمود یعنى مقام شفاعتبرخورداراست:
یا بضعه الرساله
یاد مدینه کردم باگوش جان شنیدم لبیک را زبالا تا در حرم رسیدم آیا شد آشکارا قبرنهان زهرا؟ یا فاطمه زهرسو با گوش جان شنیدم بنت امام کاظم اخت امام هشتم باشد شفاعتش را روز جزا امیدم یا بضعهالرساله، ما را مران زدرگه گشتم گداى کویت از غیر، دل بریدم برزاده برادر، جان جواد سوگند رحمى، اگر چه زیر بارگنه خمیدم یافاطمه، شفاعت از روسیاهىام کن تاخلق روز محشر بینند روسپیدم
معصومه
حضرت فاطمه معصومه مستغرق درعبادت، و از آلایش به معاصى وزشتیها پیراسته و عصمت مادرش زهرا(س)در او تجلى نموده است.
براساس پارهاى از روایات، لقب معصومه از سوى امام رضا(ع)بهاین بانوى عظیم الشان اعطا گردید. علامه مجلسى دراین بارهگوید: امام رضا(ع)درجایى فرمود: «من زار المعصومه بقم کمنزارنى» هرکس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسى است که مرازیارت کرده است.
کریمه اهلبیت
حضرت معصومه درزبان علما و فقهاى شیعه به لقب «کریمهاهلبیت» یاد مىشود. از میان بانوان اهلبیت این نام زیبا تنهابه او اختصاص یافته است.
بر اساس رویاى صادق و صحیح نسبشناس گرانقدر مرحوم آیتاللهسیدمحمود مرعشى نجفى(م 1338 ه .)این لقب از طرف امامصادق(ع)برحضرت معصومه اطلاق شده است. در این رویا امامصادق(ع)به آیت الله نجفى که با دعا و راز و نیاز تلاش پىگیرىرا براى یافتن قبر مطهر حضرت زهرا(س)آغاز کرده بود، خطابفرمود: «علیک بکریمه اهلبیت» ; برتوباد به کریمه اهلبیت.
لقبهاى حضرت معصومه(س)از زیارتنامهها
تاآنجایى که ما اطلاع یافتیم، سهزیارتنامه براى حضرت معصومهذکر شده است: یکى از آنها مشهورو دوتاى دیگر غیرمشهوراست.
اسامى و لقبهایى که براى حضرت معصومه در دو زیارتنامه غیرمشهور ذکر شده، به قرار ذیل است:
طاهره(پاکیزه); حمیده(ستوده); بره(نیکوکار);رشیده(رشدیافته); تقیه (پرهیزکار); رضیه(خشنود از خدا) ;مرضیه(مورد رضایتخدا); سیده طاهره(بانوى پاکیزه); سیدهصدیقه(بانوى بسیار راستگو); سیده رضیه مرضیه(بانوى خشنود ازخدا و مورد رضاى او); سیدهنساء العالمین(سرور زنان عالم)
لقبهاى دیگر آن بانو
محدثه و عابده و مقدامه(بانوى پیشتاز)از دیگر صفات و القابىاست که براى حضرت معصومه عنوان شده است.
فاطمه
این مجلله عظیم الشان هم نام حضرت زهرا(س)و فاطمه یافاطمه کبرىنامیده شده است.
در روایتى درباره مقام والا و عظمتشان حضرت زهرا(س)و علتنامیده شدن ایشان به فاطمه آمده است:
محمد بن مسلم گفت: از ابوجعفر امام باقر(ع)شنیدم که فرمود:
فاطمه داراى جایگاهى کنار در جهنم است. وقتى روز قیامت مىشود،میان دو چشم هر نفر، مومن یاکافر نگاشته مىشود. آنگاه به کسىکه دوستدار اهلبیت است و گناهان فراوانى دارد، دستور دادهمىشود به آتش افکنده گردد. وقتى حضرت فاطمه آن شخص را مىبیند،مىگوید: بارالها! مولاى من! مرا فاطمه نام نهادى و به واسطه منمىخواستى از کسانى که دوستدار من و ذریهام هستند، درگذرىوعدهات حق است و تو از وعدهات تخلف نمىکنى.
در آن زمان خداوند عزیز و والامرتبه مىفرماید: درست گفتى، تورا فاطمه نام نهادم و مىخواستم به خاطرتو از کسى که دوستتدارد، و پیرو توست و به خاندانت علاقمند و پیرو آنان است،درگذرم. پیمانم حق است و من خلف وعده نمىکنم; به این سبب بهبندهام فرمان داخل شدن در آتش را دادم تاتو درباره او شفاعتکنى. تو را شفیع قرار دادم تا براى ملائکه و پیامبران وفرستادگانم و صاحبان این توقفگاه، جایگاه و منزلتت درپیشگاه منمشخص شود. هرکس را که دیدى میان دو چشمش کلمه مومن است، مىگیرىو داخل بهشت مىکنى.
حضرت معصومه(س)نیز چون حضرت فاطمه زهرا(س)داراى مقام شفاعتاست. و احتمالا نامیده شدن وى به فاطمه بىارتباط بااین مقامنبوده است. به هر تقدیر به واسطه این بانوى گرامى بسیارى ازشیعیان داخل بهشت مىگردند. در اینباره امام صادق(ع) مىفرماید:
«... الا ان للجنه ثمانیه ابواب، ثلاثه منها الى قم. تقبض فیهاامراه هى من ولدى و اسمها فاطمه بنت موسى تدخل بشفاعتها شیعتىالجنه باجمعهم.»
آگاه باشید، براى بهشت هشت دراست; سه تا از آنها به سوى قمباز مىشود. در آنجا بانویى قبض روح مىشود. او از جملهفرزندانم، و نامش فاطمه دختر موسى است. به شفاعت او همه شیعیانداخل بهشت مىگردند.
برخى از نویسندگان در توضیح روایت فوق گفتهاند:
مقتضاى این خبر آن است که از براى آن مخدره(فاطمه معصومه)درنزد خداى تعالى مقام محمودى مىباشد که شفاعت نمودن آن مخدرهباشد(در)روزجزا. و از براى او نزد خدا شانى است عظیم که آنحضرت و هکذا برادرش حضرت رضا(ع) که در زیارتش مىفرماید: «ان لکعندالله شانا من الشان.» و هکذا حضرت جواد. درکتاب مفتاحالجنان مذکور است که حضرت رضا فرمود: هرکه زیارت کند او راهمچنان است که مرا زیارت کرده است. گرچه مولف مفتاح معلومنیست، اما از احادیث معتبر نیز(چنین مطلبى)استفاده مىشود. درحدیث است که «من زار ذریتهما کانما زارهما» ; هرکس ذریه حضرتحسن و حسین را زیارت کند، مثل کسى است که خود آنها را زیارتکند. حضرت معصومه و حضرت عبدالعظیم حسنى نیز مشمول همین حکممىباشند.
آرى، حضرت معصومه از مقام محمود یعنى مقام شفاعتبرخورداراست:
یا بضعه الرساله
یاد مدینه کردم باگوش جان شنیدم لبیک را زبالا تا در حرم رسیدم آیا شد آشکارا قبرنهان زهرا؟ یا فاطمه زهرسو با گوش جان شنیدم بنت امام کاظم اخت امام هشتم باشد شفاعتش را روز جزا امیدم یا بضعهالرساله، ما را مران زدرگه گشتم گداى کویت از غیر، دل بریدم برزاده برادر، جان جواد سوگند رحمى، اگر چه زیر بارگنه خمیدم یافاطمه، شفاعت از روسیاهىام کن تاخلق روز محشر بینند روسپیدم
معصومه
حضرت فاطمه معصومه مستغرق درعبادت، و از آلایش به معاصى وزشتیها پیراسته و عصمت مادرش زهرا(س)در او تجلى نموده است.
براساس پارهاى از روایات، لقب معصومه از سوى امام رضا(ع)بهاین بانوى عظیم الشان اعطا گردید. علامه مجلسى دراین بارهگوید: امام رضا(ع)درجایى فرمود: «من زار المعصومه بقم کمنزارنى» هرکس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسى است که مرازیارت کرده است.
کریمه اهلبیت
حضرت معصومه درزبان علما و فقهاى شیعه به لقب «کریمهاهلبیت» یاد مىشود. از میان بانوان اهلبیت این نام زیبا تنهابه او اختصاص یافته است.
بر اساس رویاى صادق و صحیح نسبشناس گرانقدر مرحوم آیتاللهسیدمحمود مرعشى نجفى(م 1338 ه .)این لقب از طرف امامصادق(ع)برحضرت معصومه اطلاق شده است. در این رویا امامصادق(ع)به آیت الله نجفى که با دعا و راز و نیاز تلاش پىگیرىرا براى یافتن قبر مطهر حضرت زهرا(س)آغاز کرده بود، خطابفرمود: «علیک بکریمه اهلبیت» ; برتوباد به کریمه اهلبیت.
لقبهاى حضرت معصومه(س)از زیارتنامهها
تاآنجایى که ما اطلاع یافتیم، سهزیارتنامه براى حضرت معصومهذکر شده است: یکى از آنها مشهورو دوتاى دیگر غیرمشهوراست.
اسامى و لقبهایى که براى حضرت معصومه در دو زیارتنامه غیرمشهور ذکر شده، به قرار ذیل است:
طاهره(پاکیزه); حمیده(ستوده); بره(نیکوکار);رشیده(رشدیافته); تقیه (پرهیزکار); رضیه(خشنود از خدا) ;مرضیه(مورد رضایتخدا); سیده طاهره(بانوى پاکیزه); سیدهصدیقه(بانوى بسیار راستگو); سیده رضیه مرضیه(بانوى خشنود ازخدا و مورد رضاى او); سیدهنساء العالمین(سرور زنان عالم)
لقبهاى دیگر آن بانو
محدثه و عابده و مقدامه(بانوى پیشتاز)از دیگر صفات و القابىاست که براى حضرت معصومه عنوان شده است.
تبلیغات
