بررسی عواطف بازتاب یافته در غزلیات شمس، بر اساس نظریه هیجان های بنیادین روبرت پلاچیک (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
عاطفه از عناصر مهم و حیاتی شعر است، هر شعری به نوعی حاصل انفعالات نفسانی هنرمند است. انفعالات نفسانی از محرک های اصلی شکل گیری آثار هنری محسوب می شود؛ از این رو غزلیات مولانا نتیجه تجارب ناب عرفانی و انگیختگی عواطف قدرتمند او است. در جستار حاضر وجه غالب عواطف بازتاب یافته غزلیات شمس با استفاده از نظریه «هیجان های بنیادین» روبرت پلاچیک با روش توصیفی تحلیلی بررسی شده است. در این بررسی برای هر بیت یک امتیاز در نظر گرفته است و در تحلیل ابیات از عناصر زبانی (اصوات، واژه ها، ترکیبات، جملات)، دلالت مستقیم واژگانی و شگردهای بلاغی نیز کمک گرفته شده است. در غزلیات مولانا انواع محتلف عواطف (اولیه و ترکیبی) با درجه های مختلف شدت بیان گردیده است که بیشتر از نود در صد عواطف ابراز شده این غزلیات از جمله عواطف مثبت است و عواطف منفی به ندرت و آن هم با درجه پایین شدت بیان گردیده است. این بررسی نشان می دهد که 24 عاطفه مدل پلاچیک در غزلیات مولانا بازتاب یافته است. عواطف بازتاب یافته غزلیات مولانا به ترتیب عشق، شادی، حیرت، امیدواری، پذیرش، تواضع... است که عاطفه عشق با گرفتن 50،92 در صد امتیاز در صدر و ناامیدی با گرفتن 0،02 امتیاز در پایین جدول قرار دارد.An analysis of reflected emotions in the sonnets of Shams on the basis of Robert Plachik's theory of fundamental emotions
Emotion is one of the most important and vital element of poetry. Every poem is a kind of reaction of the artist's self-interactions. Psychic interactions are one of the main stimuli for the formation of works of art. Thus, Mawlana's lyric poems are the result of pure mystical experiences and the arousal of his powerful emotions. In this very article, the predominant aspect of the reflected emotions of Shams's lyric poems has been investigated using Robert Pluchik's theory of "fundamental emotions" in a descriptive-analytical method. In this research, one point (mark) has been considered for each verse and in the analyzing of verses, linguistic elements (sounds, words, compounds, sentences), direct lexical signification, and rhetorical techniques have been used. In Mawlana's sonnets, different types of emotions (primary and complex) have been expressed to different degrees of intensity, which is more than ninety percent of the expressed emotions. This research shows that 24 emotions of Pluchik model are reflected in Mawlana's sonnets. The reflected emotions in Mawlana's sonnets are love, happiness, astonishment, hope, acceptance, humility, respectively. The emotion of love is at the top with 50.92 percent points and despair is at the bottom of the table with 0.02 points.