چرا درباره غیبت کتابی نمی نویسی؟

شیخ طوسی ره به واسطه، از مشایخ اهل قم نقل فرموده که: علی بن الحسین، پدر شیخ صدوق، دختر عموی خود را به همسری گرفت و از او فرزندی پیدا نکرد لذا نامه نوشت به ابوالقاسم حسین بن روح -رض که از حضرت ولی عصر(ع) بخواهد که دعا بفرماید تا خداوند، فرزندانی فقیه، روزی او فرماید پس جواب آمد که تو از این زن دارای فرزند نمی شوی و زود باشد که جاریه ای دیلمیه را مالک شوی که دو فرزند فقیه، از او نصیب تو گردد. و بعد سه فرزند خداوند به او عطا فرمود یکی محمد - صدوق معروف - و دیگر حسین که این دو برادر دو فقیه ماهر بودند و روایاتی حفظ داشتند که دیگران ، از اهل قم ، حفظ نداشتند و دیگر برادر آنها به نام حسن که فرزند وسط به شمار می رفت و سرگرم به عبادت و زهد بود ولی از فقه بهره ای نداشت. محمد بن سوره قمی می گوید: هر گاه آن دو فرزند فقیه و بزرگ ابن بابویه روایتی را نقل می کردند مردم از حفظ آن دو تعجب می کردند و می گفتند این مرتبه و حالت ، امتیازی برای شما دو نفر است که به برکت دعای امام(ع) نصیب شما شده و این مطلب در میان اهل قم مستفیض و شایع بود. (1) حسین بن عبدالله می گوید: شنیدم که شیخ صدوق می فرمود: من به دعای صاحب الامر(ع) متولد شدم و بدین موضوع افتخار می کرد. (2) و از محقق بحرانی نقل شده که فرموده: شیخ صدوق ره و برادرش به دعای حضرت صاحب الامر(ع) متولد شدند. (3)
یکی از آثار قلمی رئیس المحدثین شیخ صدوق کتاب اکمال الدین اوست که پیرامون حضرت ولی عصر(ع) تالیف فرموده و وجود و غیبت امام زمان و ظهور آن حضرت را در این کتاب با اخبار اهل بیت مورد تحلیل قرارداده و اثبات می کند. وی در مقدمه کتاب یادشده راجع به انگیزه خودبرتالیف آن کتاب چنین می نگارد:چیزی که مرابه تالیف این کتاب واداشت، این بودکه چون به خواسته و مراد خودم که زیارت حضرت علی بن موسی الرضا(ع) بود، رسیدم به نیشابور آمدم و در آنجا اقامت کردم و مشاهده نمودم اکثر کسانی که به نزد من رفت و آمد می کردند راجع به جریان غیبت امام زمان(ع) دچار تحیر و سرگردانی شده و در امر قائم آل محمد(ص) ، به شبهه افتاده اند و از مسیر تسلیم و پذیرش به اظهار نظر و قیاس ، روی آورده اند. من برای ارشاد و هدایت آنان به راه راست، با ذکر اخباری که از پیغمبر و امامان: وارد شده کوشش و تلاش بسیار کردم . بعد از مدتی مردی بزرگ از اهل فضل و خرد به نام شیخ نجم الدین ابوسعید محمدبن الحسن از بخارا در شهر قم بر ما وارد شد. من از دیر زمان آرزوی ملاقات او را داشتم و برای جنبه دیانت و فکر استوار و اندیشه های بلند او مشتاق دیدارش بودم پس خدا را بر این نعمت و رسیدن به آرزویم و بر دوستی و محبت و صفای او شکر کردم، تا یک روز که با من مشغول صحبت بود نقل کرد که در بخارا به مردی از بزرگان فلاسفه واهل منطق برخورد کرده و از او درباره حضرت قائم سخنی را شنیده که موجب تحیر و شک و شبهه اش در موضوع غیبت امام زمان(ع) و انقطاع خبر آن حضرت شده است . من در اثبات وجود امام زمان(ع) مطالبی برای آن شخص فاضل و دوست با صفا گفتم و اخباری را از پیغمبر و ائمه: راجع به غیبت امام زمان(ع) برایش ذکر کردم که شک و شبهه اش مرتفع گردید و قلبش اطمینان یافت و در برابر این اخبار صحیحه کاملا تسلیم شد و از من درخواست کرد که برای او کتابی در این موضوع بنگارم و من وعده دادم که خواسته او را در آتیه انجام دهم. در این میان شبی درباره خانواده و فرزندان و برادران و نعمتی که شت سرگذاشته بودم، فکر می کردم ناگهان خواب بر من غلبه کرد. در خواب دیدم گویا در مکه ام و بر گرد بیت الله الحرام طواف می کنم و در دور هفتم می باشم و به نزد حجرالاسود آمده ام دست بدان می کشم و آن را می بوسم و می گویم:
«امانتی ادیتها و میثاقی تعاهدته لتشهد لی بالموافاة.»
امانت خود را ادا کرده و عهد و پیمانم را مواظبت نمودم تا به وفاداری من شهادت و گواهی دهی .
در این هنگام مولایم حضرت قائم(ع) را دیدم که بر درخانه کعبه ایستاده. من با قلب مشغول و فکر پریشان نزدیک شدم آن حضرت با فراست، راز درونم را از چهره ام دانست پس سلام کردم و جواب سلامم را دادند سپس فرمود:
«لم لا تصنف کتابا فی الغیبة حتی تکفی ما قدهمک؟»
چرا درباره غیبت کتابی تالیف نمی کنی تا اندوه دلت را برطرف کنی؟ عرض کردم: ای فرزند پیامبر، درباره غیبت چیزهایی تصنیف کرده ام.
فرمود: بدان روش و سبک ترا امر نمی کنم که کتاب بنویسی بلکه الان کتابی در غیبت بنویس و غیبتهایی را که پیامبران: داشته اند ذکر کن!
این را فرمودند و سپس رفتند. من هراس زده از خواب برخاستم و تا طلوع صبح به دعا و گریه و درد دل و شکایت مشغول بودم. صبح که فرا رسید; در پی امتثال امر ولی الله و حجت الهی شروع به تالیف این کتاب کردم در حالی که از خداوند،استعانت جسته و بر او توکل می کنم و از تقصیرات خود طلب آمرزش می نمایم. (4)
نقل از کتاب «عنایات حضرت مهدی موعود به علما»صص 46-42
پی نوشتها:
1. منتخب الاثر، ص 385.
2. همان جا.
3. مقدمه معانی الاخبار، طبع جدید، ص 13.
4. کمال الدین و تمام النعمة، صص 4-2.