زیارت عاشورا در سیره ابرار
آرشیو
چکیده
متن
در سال 61 هجرى تلخترین فاجعه تاریخ انسانى به وقوع پیوست،روز عاشورا بود که بهترین خلق به همراه بهترین نزدیکان وبهترین اصحاب و بهترین مسلمانان در سرزمینى که به واسطه اینبهترینها، بهترین شد، شربتشهادت را در عطش وصال دوست،سرکشیدند.
اما در مقابل این بهترینها، بدترینهایى نیز وجود داشت. اول آنکه کسانى که حضرت امام حسین(ع) و یارانش را به شهادت رساندندبدترین مردم بودند. دوم آنکه بدترین ظلمها را بر آن حضرت رواداشتند به گونهاى که به نحوى دلخراش و جانسوز امام حسین(ع) ویارانش را به شهادت رساندند. بدین گونه بود که عاشورا جاودانهشد و خداوند اجر این همه جانفشانى و مظلومیت را چه زیبا دراین دنیا به آن حضرت عطا نمود، چنان که به امام حسین(ع)کرامات بسیار بخشید و در محبت و زیارت و تربت آن بزرگوار فارغاز عطاى اخروى، کرامت دنیوى بخشید.
در ترنم باران معرفت چنین رسیده است:
امام صادق(ع) فرمود: «من زار الحسین فى یوم عاشورا وجبت لهالجنه» (1) کسى که در روز عاشورا امام حسین(ع) را زیارت کندبهشتبر او واجب مىشود.
و امام رضا(ع) فرمود: «فان البکاء علیه (الحسین) یحط ذنوبالعظام» (2) همانا گریستن بر امام حسین(ع) گناهان بزرگ رانابود مىکند.
و امام صادق(ع) فرمود: «من زار قبر ابى عبد الله(ع) یومعاشورا، عارفا بحقه کان کمن زار الله تعالى فى عرشه» (3) کسىکه روز عاشورا قبر امام حسین(ع) را زیارت نماید در حالى که حقاو را بشناسد همانند آن است که خداى را در عرش او زیارت کردهاست.
و در سیره ابرار و نیکان آمده است که آنان حق آن مقام والا رامىشناختند و در سایه این شناخت در مقام عمل حق او را گرامىمىداشتند. بزرگان از رهگذر این احترامات بزرگى یافتهاند:
آیت الله العظمى اراکى:
یکى از ملازمان ایشان نقل نموده که برنامه معظم له این بود کههر روز بالاى بام مىرفتند و به حالت ایستاده به خواندن زیارتعاشورا مىپرداختند و صد لعن و صد صلوات که در زیارت عاشوراوارد شده است مقید بودند بطور کامل قرائت کنند و این برنامهایشان به همین نحو یعنى بالاى بام و رو به قبله حتى در روزهاىبرفى و سرد هم بدون کم و کاست ادامه داشت تا موقعى که توانایىجسمى داشتند. (4)
شیخ مرتضى نواده شیخ انصارى:
در شرح حال ایشان آوردهاند که از جمله عادات او خواندن زیارتعاشورا بوده که در هر روز دو بار، صبح و عصر آن را مىخواندندو بر آن بسیار مواظب بودند، بعد از وفاتش کسى او را در خوابدید و از او احوالش را پرسید.
در جواب سه مرتبه فرمود: عاشورا، عاشورا، عاشورا. (5)
آیت الله میرزا ابو القاسم محمدى گلپایگانى:
فرزند ایشان در شرح احوال ایشان نقل نمودند که وى در تمامزندگى پشتبام مىرفتند و حضرت امام حسین(ع) را زیارت مىنمودندو گاهى در حالى که برف زیادى روى پشتبام بود، ایشان مىرفت وحضرت را زیارت مىنمود و جالب آن که نام همه فرزندان ذکور خویشرا حسین گذاشت. (6)
آیت الله سید زین الدین طباطبایى:
روزى ایشان از وصف کربلا و روز عاشورا براى دوستان تعریفمىکردند و همچنین در اهمیت زیارت عاشورا گفتند:
شبى در حجره مشغول زیارت عاشورا بودم، در سجده شکر زیارت حالممنقلب شد و کربلا با آن صحنههاى روز عاشورا و امام حسین(ع) رادیدم و غش کردم. (7)
آقانجفى قوچانى:
ایشان در ضمن خاطرات خود مىگوید: روزى بنا گذاشتم چهل روززیارت عاشورا روى بام مسجدشاه (اصفهان) بخوانم و سه حاجت درنظر داشتم، یکى قرض پدرم ادا شود و یکى مغفرت و دیگرى علممزیاد شود و درجه اجتهاد، پیش از ظهر شروع کردم و هنوز ظهرنشده تمام مىشد، از اول تا به آخر دو ساعت طول مىکشید، چهلروز تمام شد. یک ماه نگذشت که پدرم نوشته بود که قرض مرا موسىبن جعفر(ع) ادا کرده، من به او نوشتم بلکه سید الشهداء اداکرد. (و کلهم نور واحد) چون قوىدل شده در ماه محرم و صفر جهتمطلبى که در نظرم اهم مطالب بود، چهل روز زیارت عاشورا روىبام مسجد خواندم، با اهتمام تمام و کمال احتیاط، به این معنىکه در آن دو ساعت همه را رو به قبله، سر پا در مقابل آفتابایستاده بودم تا تمام مىشد.
چهل روز ختم ما تمام شد، بعد از آن خوابى دیدم که مطلببرآورده شده است. (8)
پىنوشتها:
1- وسائل الشیعه، ج 14، ص476، ح19637.
2- همان، ص 504، ح19697.
3- همان، ص476، ح19636.
4- به نقل از یکى از ملازمان ایشان.
5- مردان علم در میدان عمل، سید نعمت الله حسینى، انتشاراتسید الشهداء، ج 2، ص376.
6- به نقل از حجه الاسلام و المسلمین حاج آقاى غلامحسین محمدىگلپایگانى.
7- برنامه سلوک در نامههاى سالکان، على شیروانى، انتشاراتدار الفکر،1376، ص233.
8- سیماى فرزانگان، رضا مختارى، ص 201.
اما در مقابل این بهترینها، بدترینهایى نیز وجود داشت. اول آنکه کسانى که حضرت امام حسین(ع) و یارانش را به شهادت رساندندبدترین مردم بودند. دوم آنکه بدترین ظلمها را بر آن حضرت رواداشتند به گونهاى که به نحوى دلخراش و جانسوز امام حسین(ع) ویارانش را به شهادت رساندند. بدین گونه بود که عاشورا جاودانهشد و خداوند اجر این همه جانفشانى و مظلومیت را چه زیبا دراین دنیا به آن حضرت عطا نمود، چنان که به امام حسین(ع)کرامات بسیار بخشید و در محبت و زیارت و تربت آن بزرگوار فارغاز عطاى اخروى، کرامت دنیوى بخشید.
در ترنم باران معرفت چنین رسیده است:
امام صادق(ع) فرمود: «من زار الحسین فى یوم عاشورا وجبت لهالجنه» (1) کسى که در روز عاشورا امام حسین(ع) را زیارت کندبهشتبر او واجب مىشود.
و امام رضا(ع) فرمود: «فان البکاء علیه (الحسین) یحط ذنوبالعظام» (2) همانا گریستن بر امام حسین(ع) گناهان بزرگ رانابود مىکند.
و امام صادق(ع) فرمود: «من زار قبر ابى عبد الله(ع) یومعاشورا، عارفا بحقه کان کمن زار الله تعالى فى عرشه» (3) کسىکه روز عاشورا قبر امام حسین(ع) را زیارت نماید در حالى که حقاو را بشناسد همانند آن است که خداى را در عرش او زیارت کردهاست.
و در سیره ابرار و نیکان آمده است که آنان حق آن مقام والا رامىشناختند و در سایه این شناخت در مقام عمل حق او را گرامىمىداشتند. بزرگان از رهگذر این احترامات بزرگى یافتهاند:
آیت الله العظمى اراکى:
یکى از ملازمان ایشان نقل نموده که برنامه معظم له این بود کههر روز بالاى بام مىرفتند و به حالت ایستاده به خواندن زیارتعاشورا مىپرداختند و صد لعن و صد صلوات که در زیارت عاشوراوارد شده است مقید بودند بطور کامل قرائت کنند و این برنامهایشان به همین نحو یعنى بالاى بام و رو به قبله حتى در روزهاىبرفى و سرد هم بدون کم و کاست ادامه داشت تا موقعى که توانایىجسمى داشتند. (4)
شیخ مرتضى نواده شیخ انصارى:
در شرح حال ایشان آوردهاند که از جمله عادات او خواندن زیارتعاشورا بوده که در هر روز دو بار، صبح و عصر آن را مىخواندندو بر آن بسیار مواظب بودند، بعد از وفاتش کسى او را در خوابدید و از او احوالش را پرسید.
در جواب سه مرتبه فرمود: عاشورا، عاشورا، عاشورا. (5)
آیت الله میرزا ابو القاسم محمدى گلپایگانى:
فرزند ایشان در شرح احوال ایشان نقل نمودند که وى در تمامزندگى پشتبام مىرفتند و حضرت امام حسین(ع) را زیارت مىنمودندو گاهى در حالى که برف زیادى روى پشتبام بود، ایشان مىرفت وحضرت را زیارت مىنمود و جالب آن که نام همه فرزندان ذکور خویشرا حسین گذاشت. (6)
آیت الله سید زین الدین طباطبایى:
روزى ایشان از وصف کربلا و روز عاشورا براى دوستان تعریفمىکردند و همچنین در اهمیت زیارت عاشورا گفتند:
شبى در حجره مشغول زیارت عاشورا بودم، در سجده شکر زیارت حالممنقلب شد و کربلا با آن صحنههاى روز عاشورا و امام حسین(ع) رادیدم و غش کردم. (7)
آقانجفى قوچانى:
ایشان در ضمن خاطرات خود مىگوید: روزى بنا گذاشتم چهل روززیارت عاشورا روى بام مسجدشاه (اصفهان) بخوانم و سه حاجت درنظر داشتم، یکى قرض پدرم ادا شود و یکى مغفرت و دیگرى علممزیاد شود و درجه اجتهاد، پیش از ظهر شروع کردم و هنوز ظهرنشده تمام مىشد، از اول تا به آخر دو ساعت طول مىکشید، چهلروز تمام شد. یک ماه نگذشت که پدرم نوشته بود که قرض مرا موسىبن جعفر(ع) ادا کرده، من به او نوشتم بلکه سید الشهداء اداکرد. (و کلهم نور واحد) چون قوىدل شده در ماه محرم و صفر جهتمطلبى که در نظرم اهم مطالب بود، چهل روز زیارت عاشورا روىبام مسجد خواندم، با اهتمام تمام و کمال احتیاط، به این معنىکه در آن دو ساعت همه را رو به قبله، سر پا در مقابل آفتابایستاده بودم تا تمام مىشد.
چهل روز ختم ما تمام شد، بعد از آن خوابى دیدم که مطلببرآورده شده است. (8)
پىنوشتها:
1- وسائل الشیعه، ج 14، ص476، ح19637.
2- همان، ص 504، ح19697.
3- همان، ص476، ح19636.
4- به نقل از یکى از ملازمان ایشان.
5- مردان علم در میدان عمل، سید نعمت الله حسینى، انتشاراتسید الشهداء، ج 2، ص376.
6- به نقل از حجه الاسلام و المسلمین حاج آقاى غلامحسین محمدىگلپایگانى.
7- برنامه سلوک در نامههاى سالکان، على شیروانى، انتشاراتدار الفکر،1376، ص233.
8- سیماى فرزانگان، رضا مختارى، ص 201.