جستاری در زیبایی شناسی نظم
آرشیو
چکیده
نوشتار پیش رو جستاری کوتاه در باب نظم و جایگاه نظم ها، اعم از نظم های هندسی یا سازوا و زیست وار یا اندام وار، ترکیبی یا مرکب یا ترکیب وار در هنر و کنش های خلاق هنرمندانه و پاره ای مقوله های زیباشناختی است. دستگاه شناختی ما طوری طراحی شده که هم نظم های رنگارنگ طبیعت فیزیکی ما را به خوبی احساس و ادراک می کند هم بی نظمی های آن را. با این همه، دستگاه شناختی بشری ما به تماشاگری این نظم ها و مناسبت های خیال انگیز بسنده نمی کند، بلکه از دیدن صورت ها و ساختارها و فضاهای هارمونیک و موسیقایی و رنگارنگی انواع نظم ها و ترکیب بندی های طبیعی گام را فراتر نهاده و وارد سپهر دیگری از رابطه با اشیاء، واقعیت ها و پدیدارهای جهان می شود؛ از تجربه های زیسته خود مدد جسته و وارد نسبت و رابطه ای فعال، بازیگرانه و خلاق و سازنده با جهان می شود. به مدد سپهرهای ادراکی پیچیده خود و تخیل ورزی های هنرمندانه ملهم از تجربه های زیسته و جهان، دست به خلق صورت ها و ساختارها و فضاهای آراسته و هماهنگ می زند. جهانی دیگر، پرمایه و رنگارنگ از رمزها و استعاره ها و تمثیل های زنده، هنرمندانه و زیبایی شناسانه می آفریند. نظم و انواع نظم ها هم در هنر و کنش های خلاقانه هم در مقوله های زیباشناختی جایگاه ویژه دارد. علی الخصوص در مقوله های زیبایی شناسی جمال و مقوله زیبایی شناسی جلال یا امر والا و مقوله زیبایی شناسی ظرافت و ملاحت و لطف. فلسفه ها و فیلسوفان قدیم آن را دریافته بودند. مناسبت میان نظم و استمرار و تداوم حیات ژرف و ریشه ای و هستی شناسانه است. نظم ضرورت زندگی است. تصادفی نیست که هرجا و هرگاه نظمی را دیده ایم احساس آرامش و امنیت و نشاط کرده ایم. در فرهنگ ها و جوامع گذشته نظم فقط عامل تعیین کننده در خلق آثار مانا و فاخر نبود، بلکه هنر زیستن عزتمندانه و والا هم بود، نقشی که در زیست جهان انسان روزگار ما دیده نمی شود.متن
An Essay on the Aesthetics of Order
This article is a short and compact research about the order, appropriateness, and importance of orders, whether tectonic, organic, and mixed orders, in art and artistic creative actions and some aesthetic categories. The physical and natural world is full of all kinds of physical and natural orders. Our cognitive system is designed in such a way that it feels and perceives order and disorder well, but it is not satisfied with just watching the orders and appropriateness and harmonious and musical relationship between "objects" and between physical and natural phenomena. Our cognitive system learns from seeing and watching the faces, shapes, structures, harmonious and musical spaces, and the variety of tectonic, organic, and mixed orders and from well-shaped and beautiful, and decorated compositions between objects, as well as learns from the orders which are between physical and natural realities and so it goes beyond and enters another sphere of relationship with objects, realities, and phenomena of the world. Also, He takes help from his lived experiences and enters into an active, poetic (acting, creative and constructive) relationship with the world. With the help of his complex perceptual spheres, including sense, reason, knowledge, praxis, imaginative faculty, inspired by his lived experiences, inspired by the world and in the world, he started to create well-shaped, decorated, and harmonious faces and structures and spaces; and creates another world in the world; a rich world, and full of all kinds of symbols, metaphors, and living, artistic and aesthetic allegories. The place and importance of all kinds of orders are special in art and artistic creative actions as well as in aesthetic categories. Especially in the aesthetic categories of beautiful, the aesthetic category of sublime, and the aesthetic category of graceful, and elegance. Interestingly, Plato and Aristotle deeply understood the relevance and the fundamental relationship between order and beauty. They saw, understood, and defined beauty in order and size (megethos). Pythagorean philosophy was the root and foundation of the philosophy of harmonic, musical, mathematical and geometrical orders among the elements of the universe. They used the word "cosmos" to mean this. The connection between order and continuity of life is deep, root, and ontological one. Order is a necessity of life. It is not a coincidence that wherever and whenever we have seen order, we have felt peace, security and joy. In the past cultures and societies, order was not only morals and manners of living, but also the art of living and the beautiful, noble and dignified art of living. The role and contribution of orders in art and living artistically and creating meaningful and magnificent works of art was bold and decisive. There is a big gap between the art and artistry of past traditions and heritages and the art and artistry of people of our age.
تبلیغات
