مروری بر نقشه دانش مطالعات دعاشناسی با تاکید بر نقش دعای باران در مقابله با تغییر اقلیم

چکیده

دعای باران و مراسم مشابه از دیرباز در فرهنگ مناطق خشک و نیمه خشک رایج بوده؛ با این وجود کمتر مورد مطالعه علمی قرار گرفته است. هدف از این مقاله بررسی دعای باران در چهارچوب مطالعات جهانی دعاشناسی است. به این منظور ابتدا ادبیات مطالعات دعاشناسی شناسایی و فراداده های مناسب از سامانه اسکوپوس طی سه مرحله استخراج شد. در مرحله اول و دوم با استفاده از نرم افزار وی او اس ویوور نقشه های شبکه هم نویسندگی و هم رخدادی کلمات کلیدی برای مقالات علمی و مروری نمایه شده از سال 2000 تا 2021 ترسیم شد. در مرحله سوم، مقالات منتشرشده در موضوع دعای باران (12 مقاله)، جستجو و مورد مطالعه قرار گرفت. یافته ها نشان داد که مطالعات دعاشناسی در ابتدای هزاره سوم شاهد رشد فزاینده است. شبکه های علمی متعددی (160 خوشه) در این زمینه فعالیت دارند که بزرگ ترین آنها مشتمل بر 24 نویسنده است. شبکه هم رخدادی کلمات کلیدی آشکار کرد که مطالعات دعاشناسی در پنج خوشه متفاوت شامل روان شناسی، علوم اجتماعی، پزشکی، روان درمانی و استرس و افسردگی متمرکز است. در نهایت، پیشنهاد می گردد که دانش بومی مستتر در مراسم دعای باران با دانش نوین ترکیب شده و برای افزایش تاب آوری جوامع محلی در مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم نظیر خشک سالی تعریف و اجرا شود.