سخنان معصومان ( جرعه اى از چشمه سار نبوى )

سخنان معصومین (ع) جرعه‏اى از چشمه سار نبوى‏ «حاسبوا انفسکم قبل ان تحاسبوا و زنوها قبل ان توزنوا.» (بحارالانوار، ج 70، ص 73) به حساب نفستان برسید، پیش از آن که به حسابتان برسند و خودتان را بسنجید (با معیار حق) پیش از آن که شما را بسنجند. «اَکیَسُ الکیِّسَینِ مَن حاسَبَ نَفسَهُ وَ عَمِلَ لِما بَعد المَوتِ وَ اَحمَقُ الحُمَقاء مَنِ اتَّبَعَ هَواهُ وَ تَمَنّى عَلَى اللّه الاَمانى.» (بحارالانوار، ج 77، ص 40) زیرک‏ترین زیرکان کسى است که به حساب خود برسد و براى بعد از مرگش عمل کند، و نادانترین افراد کسى است که از هواى نفس پیروى کند و آرزوهاى نابجا داشته باشد. «اِذا کانَ یَومَ القیامة أَنبَتَ اللّهُ لِطائفَةٍ مِن اُمَّتى أَجنِحَة فَیَطیرُونَ مِن قُبُورِهِم اِلَى الجَنانِ یَسرَحُونَ فیها و یَتَنَعَّمُونَ کَیفَ شاؤُوا. فَتَقُولُ لَهُمُ المَلائِکَةُ (هَل رَأَیتُم حِساباً؟ فَیَقُولُونَ: ما رَأَینا حِساباً فَیَقُولُونَ: هَل جُزتُم عَلَى الصراطِ؟ یَقُولُون: ما رَأَینا صِراطاً. فَیَقُولُونَ: هَل رَأَیتُم جَهَنَّمَ؟ فَیَقُولُونَ: ما رَأَینا شَیئَاً. فَتَقُولُ المَلائکَةُ: مِن اُمَّةِ مَن أَنتُم؟ فَیَقُولُونَ: مِن اُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلى اللّه عَلیه وَ آله. فَیَقُولُونَ: نَشَدتُمُ اللّهَ حَدِّثُونا ما کانَت أعمالُکُم فِى الدُنیا؟ فَیَقُولُونَ: خِصلَتانِ کانَتا فینا فَبَلَغَنا اللّهُ هذهِ المَنزِلَة بِفَضلِ رَحمَتِهِ فَیَقُولُونَ: وَ ما هُما؟ فَیَقُولُونَ: کانَتا کُنّا اِذا خَلَونا نَستَحیى أَن نُعصِیَهُ وَ نَرضى بِالیَسیر مَمّا قُسِّم لَنا. فَتَقُولُ المَلائِکَةُ یَحِقُّ لَکُم هذا». (میزان الحکمه، ج 2، ص 418؛ به نقل از: تنبیه الخواطر، ج 1، ص 230) چون روز رستاخیز فرا رسد، خداوند براى دسته‏اى از امّت من بال‏هایى پدید آورد و آنان از گورهاى خود به سوى بهشت پرواز کنند و در آن جا آسوده و از نعمت‏ها، هرگونه که خواستند، برخوردار مى‏شوند. آن گاه فرشتگان به آنان مى‏گویند: آیا مورد محاسبه قرار گرفتید؟
مى‏گویند: ما محاسبه‏اى ندیدیم. فرشتگان مى‏گویند: آیا از پل صراط عبور کردید؟ مى‏گویند: ما صراطى ندیدیم. فرشتگان مى‏گویند: آیا دوزخ را مشاهده کردید؟ مى‏گویند: ما چیزى ندیدیم. فرشتگان مى‏گویند: شما از امت کدام پیامبر هستید؟ مى‏گویند: از امت محمد(ص). فرشتگان مى‏گویند: شما را به خدا سوگند مى‏دهیم که بگویید در دنیا چه اعمالى داشته‏اید؟ مى‏گویند: در ما دو خصلت وجود داشته که خداوند به فضل رحمت خود، ما را به این موقعیت رسانده است. فرشتگان مى‏گویند: آن دو خصلت کدامند؟ مى‏گویند: ما هرگاه در خلوت بودیم، از خدا شرم داشتیم که نافرمانى‏اش کنیم و از آنچه روزى ما بود به اندکى راضى و خرسند بودیم. فرشتگان مى‏گویند:
این مقام و منزلت براى شما شایسته و حقّ شماست. «جاهِدُوا اَنفُسَکُم بِقلَِّةِ الطَّعامِ وَ الشَّرابِ تُطلّکم و المَلائِکَةُ وَ یَفِرُّ عَنکُمُ الشَیطان.» (میزان الحکمه، ج 2، ص 143) با نفس‏هاى خود جهاد کنید با کم کردن از غذا و نوشیدنى، تا فرشتگان بر شما سایه افکنند و شیطان از شما فرارى گردد. «ما مِن عَبدٍ یُخلِصُ العَمَلَ لِلّهِ تَعالى اَربَعینَ یَوماً اِلّا ظَهَرَت یَنابیعُ الحِکمَةِ مِن قَلبِه عَلى لِسانِه» (بحارالانوار، ج 70، ص 242) هیچ بنده‏اى نیست که چهل روز اعمالش را براى خدا انجام دهد مگر آن که چشمه‏هاى حکمت از قلبش بر زبانش جارى شود. «طُوبى لِمَن اَخلَصَ لِلّه العِبادَة و الدُّعاء...» (همان، ص 229) خوشا به حال بنده‏اى که عبادت و دعا را خالصانه براى خدا انجام دهد. «اِنَّ الرَّجُلُ یُدرِکُ بِحُسنِ خُلقِه دَرَجَةَ الصّائِمِ القائِم». (میزان الحکمة، ج 3، ص 140) گاهى انسان در سایه خوشخویى، به مقام و رتبه روزه‏داران شب زنده‏دار مى‏رسد. «مَثَلُ الجَلیسِ الصّالِحِ مَثَلُ العَطّارِ اِن لَم یُعطِکَ مِن عِطرِه اَصابَکَ مِن ریحِه وَ مَثَلُ الجَلیسِ السُّوءِ مَثَلُ القَین اِن لَم یُحرِق ثوَبَکَ اَصابَکَ مِن ریحِه» (میزان الحکمه، ج 9، ص 50) مَثَل همنشین شایسته و خوب، مثل عطّار است که اگر از عطر خودش هم به تو ندهد ولى بوى خوش او به تو مى‏رسد و مَثَلِ همنشین بد همچون کوره‏پز آهنگرى است که اگر لباس تو را هم (جرقه‏هاى آتش کوره نسوزاند) ولى بوى کوره به تو مى‏رسد.