پهنه بندی آسیب پذیری سکونتگاه های شهرستان نهاوند در برابر زلزله (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بررسی های اخیر در مورد پیامدهای فاجعه آمیز و خسارت گسترده جانی و مالی ناشی از بلایای طبیعی و به ویژه زلزله نشان دهنده آن است که اقدامات مؤثری در این زمینه، صورت نگرفته است. یکی از مناطق زلزله خیز استان همدان، شهرستان نهاوند است که ازجمله پهناورترین مناطق استان نیز به شمار می رود. در این خصوص پژوهش حاضر باهدف پهنه بندی آسیب پذیری سکونتگاه ها در برابر زلزله با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی و سیستم اطلاعات مکانی انجام شد. به همین منظور از 14 معیار که عبارت اند از بافت خاک، بزرگا و مراکز زلزله های پیشین، تأسیسات خطرساز، راه های دسترسی، رودخانه ها، لایه های زمین شناسی، موقعیت زمین لغزش، شیب زمین، فرسایش خاک، کاربری اراضی، گسل های منطقه، مدل رقومی ارتفاعی و نقاط جمعیتی استفاده گردید. در این خصوص نقشه پهنه بندی آسیب پذیری سکونتگاه ها در برابر زلزله جهت تحلیل ها و ارزیابی های محیطی تهیه شده است. با توجه به بررسی مطالعات صورت گرفته توسط دیگر محققان در سراسر دنیا، در این پژوهش به منظور همپوشانی وزن دار معیارها در فضای فازی، از تابع گاما با مقادیر اولیه 5/0، 7/0 و 9/0 استفاده شد؛ که پس از صحت سنجی نتایج و بررسی مقادیر آن ها، گامای 9/0 بکار گرفته شد. نتایج نهایی برای شناسایی سکونتگاه های در معرض آسیب محدوده شهرستان نهاوند در 5 کلاس طبقه بندی شد. محدوده های با پتانسیل آسیب پذیری بسیار پایین به مساحت 25065 هکتار، با پتانسیل نسبتاً پایین به مساحت 48173 هکتار، پتانسیل متوسط به مساحت 39000 هکتار، پتانسیل نسبتاً بالا به مساحت 25571 هکتار و پتانسیل بسیار بالا به مساحت 13980 هکتار در نتیجه این طبقه بندی مشخص شد. نتایج نشان می دهد، 28 روستا در محدوده با پتانسیل آسیب پذیری بالا و 3 شهر و 26 روستا در پهنه با پتانسیل آسیب پذیری نسبتاً بالا قرار دارند.Zoning the Vulnerability of Nahavand Settlements to Earthquakes
Recent studies on the catastrophic consequences and widespread human and financial losses caused by natural disasters, especially earthquakes, show that no effective measures have been taken in this regard. One of the earthquake-prone areas of Hamadan province is Nahavand city, which is also one of the widest plains in the province. In this regard, the present study aims to zone the vulnerability of settlements to earthquakes using FAHP and GIS methods. For this purpose, 14 criteria which are soil texture, magnitude, centers of previous earthquakes, hazardous facilities, main and secondary roads of the region, rivers, geological layers, landslide position, slope, soil erosion, land use, regional faults, digital elevation model and Population points were used. In this regard, a zoning map of the settlement's vulnerability to earthquakes has been prepared for environmental analysis and assessments. According to studies conducted by other researchers around the world, in this study, to overlay the weight of criteria in fuzzy space, the gamma function with initial values of 0.5, 0.7, and 0.9 was used; after validating the results and reviewing their values, a gamma of 0.9 was selected and used in the present study. Results of Nahavand in 5 classes, with very low vulnerability potential in the area of 25065 hectares, relatively low potential in the area of 48173 hectares, medium potential in the area of 39000 hectares, relatively high potential in the area of 25571 hectares, and very high potential in the area of 13980 hectares he does. The results show that 28 villages are in the area with high vulnerability potential and 3 cities and 26 villages are in the area with relatively high vulnerability potential.
تبلیغات
