نگاهی نقادانه بر «بازی زبانی شک» و «یقین» در فلسفه ویتگنشتاین دوم (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ویتگنشتاین دوم هر نوع شناختی را در قالب بازی های زبانی مطرح می کند. او در عین حال معتقد است که هیچ بازی زبانی ای بدون وجود یقین امکان پذیر نیست. یقین امری است بیرون از بازی های زبانی، اما قوام هر نوع بازی زبانی متکی بدان است. حتی شک کردن از نظر او در قالب یک بازی زبانی شکل می گیرد که آن نیز مستلزم یقین و دارای قواعد خاص خود است. در نظر ویتگنشتاین یقین، و نیز شک مطلق و همچنین شناخت مطلق بی معناست. اما شک نسبی، یا به بیان خود او شک معقول، واجد معناست و می تواند یک بازی زبانی پدید آورد. این نوع بازی زبانی، همچون بازی های زبانی دیگر، مبتنی بر چیزی است که ویتگنشتاین آن را "جهان-تصویر" یا نظام "گزاره های لولایی" می نامد. "گزاره های لولایی" در نظر ویتگنشتاین بر اساس تجربه های زیسته آدمیان و توافق جمعی ایشان بر سر آن ها به وجود می آیند. "لولا"ها به این اعتبار عینی اند، ولی هرچند او با عنوان "گزاره" از آن ها یاد می کند، از جنس گزاره در معنای معمول این اصطلاح نیستند: از آن ها در ارائه دلایل و استدلالات استفاده نمی شود؛ بلکه در گفتمان های راجع به علت ها (و معلول های شان) به کار می روند. در این نوشتار اولا به ویژگی های شک نسبی و قواعد بازی زبانی شک و نیز به ویژگی های یقین و نظام "گزاره های لولایی" پرداخته شده است و ثانیا با طرح برخی ناسازگاری های درونی در استدلالات ویتگنشتاین و نیز نشان دادن کاستی هایی در دیدگاه او از منظر عقلانیت نقاد، رویکرد او مورد نقد قرار گرفته است.A critical assessment of "the language game of doubting " and "certainty" in the later Wittgenstein
The later Wittgenstein presents all types of knowledge claims in the context of language games. He also maintains that no language game is possible without certainty. Certainty lies outside of language games, but the very existence of any kind of language game depends on it. In his view, even "the game of doubting presupposes certainty". According to Wittgenstein, certainty, as well as absolute doubt and absolute knowledge are meaningless. But relative doubt, or as he calls it, "reasonable doubt", is meaningful and can produce its own language game. The language game of doubting, like other language games, is based on what Wittgenstein dubs a set of "world-picture" or a system of "hinge propositions". In Wittgenstein's opinion, ‘hinge propositions’ are based on people’s lived experiences and their collective agreements over them. ‘Hinge propositions,’ in this sense, are objective, and although he refers to them as ‘propositions’, they are not propositions in the usual sense of this term: they do not partake in reasoning and arguments but the discourses of causes (and their effects). In this article, we first discuss the characteristics of relative doubt and the rules of the language game of doubt, as well as the characteristics of certainty and the system of ‘hinge propositions’. We then move on to a critical assessment of Wittgenstein’s views on the above topics by highlighting some internal inconsistencies in his arguments and exposing some shortcomings in his views through the prism of Critical Rationalism.
تبلیغات
