رویکرد محمدتقی شریعتی به تفسیر علمی: بازشناسی و نقد
آرشیو
چکیده
مفسران قرآن را با گرایش ها و روش های مختلفی تفسیر می کنند. یکی از این گرایش ها تفسیر علمی است. محمدتقی شریعتی (1286-1366ش) با نگارش تفسیر نوین از پیش گامان و باورمندان به این گرایش تفسیری در عصر حاضر است. رویکرد او به تفسیر علمی تحت تأثیر عوامل معرفتی و درون دینی مثل باور به جامعیت و اعجاز قرآن و کتاب زندگی دانستن آن، یا عوامل بیرون دینی مثل بازگشت اصلاح گرایانه به قرآن و توانمند کردن در مقابل اندیشه های غیردینی قرار دارد. به همین سبب رویکرد او به تفسیر علمی قرآن بیش تر در جهت استفاده از علوم تجربی برای تفسیر قرآن است و از میان فنون مختلف تفسیری، به آن هایی نظر دارد که با تفسیر علمی تناسب بیش تری داشته باشند؛ فنونی هم چون ذکر شأن نزول، تحلیل بر اساس تناسب سوره ها، تحلیل ادبی و بلاغی، و ریشه یابی لغات. در این مطالعه می خواهیم با مرور این ویژگی ها هم چون ویژگی های شاخص تفسیر محمدتقی شریعتی، استحکام نظری مبانی و روش های محمدتقی شریعتی را نیز بسنجیم. فرضیه مطالعه آن است که فراتر از همه مشکلات و نقاط ضعف نظری روش های تفسیر علمی، کاربست روش های فوق در تفسیر نوین شریعتی با رویکردی متناقض و دوگانه در پذیرش زبان عرفی و تفسیر علمی هم راه شده است.Review and Critique of Mohammad Taghi Shariati's Approach to Scientific Interpretation
The approach of commentators to the interpretation of the Qurʾān is done with different tendencies and methods, and scientific interpretation is one of the most important tendencies. Mohammad Taghi Shariati is one of the pioneers and believers in this interpretive tendency in the present age. His approach to scientific interpretation is influenced by epistemological and intra-religious factors such as the comprehensiveness and miracle of the Qurʾān and the book of knowing it, and extra-religious factors such as the reformist return to the Qurʾān and empowerment against non-religious ideas. Therefore, his approach to the scientific interpretation of the Qurʾān is more in order to use experimental sciences to interpret the Qurʾān. For this reason, special attention is paid to other factors such as revelation, appropriateness of suras, accuracy in literary points and finding the roots of words in choosing the interpretive and customary opinion of the language of the Qurʾān. In this article, while examining these features, the contradiction in accepting the common language and scientific interpretation has been dealt with, and scientific interpretation has been criticized as an interpretive tendency due to its empirical method.
تبلیغات
