ماهیت غلو در تفاسیر روایی: بررسی موردی تفسیر تبیان سلیمانی
آرشیو
چکیده
پدیده غلو و اندیشه های غالیانه یک واقعیت پیچیده در فرهنگ شیعه محسوب می شود. این پدیده بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) ظهور نمود. مبارزات مستمر اهل بیت (ع) و عالمان شیعه با پدیده غلو با ابراز نگرانی های ایشان از ترویج خرافات و تخریب چهره دین پیوند خورده است. غالیان برای دست یابی به اهداف خویش با ترویج باور های اساطیری کهن، اختلاف افکنی و ترویج اباحی گری روایاتی را در کرامات و فضائل اهل بیت (ع) جعل و منتشر می کردند که نمونه هایی از آن ها در منابع رِوایی و تفاسیر مأثور شیعه قابل ردیابی است. یکی از تفاسیر روایی به زبان فارسی تفسیر تبیان سلیمانی است که محمد مشهدی (درگذشته حدود 1125ق) مؤلف تفسیر مشهور کنزالدقائق و بحرالغرائب در سده 12 هجری آن را نوشته است. در این مطالعه با تحلیل متون تفسیری و استفاده از داده های رجالی و حدیثی نمونه هایی از روایات غالیان را که در این متن تفسیری رسوب کرده است برپایه تحلیل سند و متن روایت ها بازخواهیم شناخت.The Nature of Extremism in Narrative Interpretations: a Case Study of the Interpretation of Tibyān Sulaymānī
The phenomenon of extremism and extremist thought is a bitter and complex fact in the Shiite narrative and theological dictionary. This phenomenon has emerged as a deviant current after the death of the Holy Prophet of Islam with the aim of show a bad nature of the Ahl al-Bayt (AS). The continuous struggle of Ahl al-Bayt and Shiite thinkers against the phenomenon of extremism is designed from the origin and purpose of this extremist idea in promoting superstitions and destroying the image of religion. The Extremists, with goals such as breeding superstitions, spreading discord and promoting immorality, forged and published narrations about the merits and virtues of Ahl al-Bayt, examples of which can be traced in narrative sources and interpretations of Shia proverbs. One of the interpretations of Persian narration is the commentary of "Tibyān Suliymānī" which was written in the 12 th century AH by Mīrzā Muḥammad Mashhadī (around 1125 AH) , the author of the famous commentary of Kanz al-Daqā'iq and Baḥr al-Gharāib. In the present research, with the library method and the analysis of exegetical texts, and using the data of cognitive scholars and hadith research, some examples of such narrations, focusing on the first volume of the said commentary, are evaluated and criticized in terms of text and documents.