قرآن و دانش/شکل زمین
آرشیو
چکیده
متن
خداوند در آیه; 41 سوره; رعد میفرماید:
)اولم یروا انّا نأتی الارض ننقصها من اطرافها واللّه یحکم لا معقّب لحکمه وهو سریع الحساب)ایا ندیدند که ما پیوسته به سراغ زمین میاییم و از اطراف (وجوانب) آن کم میکنیم؟!(وجامعهها،تمدّنها و دانشمندان تدریجاً از میان میروند) و خداوند حکومت میکند و هیچ کس را یارای جلوگیری یا ردّ احکام او نیست و او سریعالحساب است.
همچنین خداوند در آیه; 30،سوره; نازعات میفرماید:
)والارض بعد ذلک دحاه)؛وزمین را بعد از آن گسترش داد.
کلمه; «دحاها» به معنای شکل تخم مرغ میباشد که شکل واقعی زمین است.
آیههای زیر بیان میکند که در زمین همیشه روز و شب به دنبال هم است که گویای این حقیقت علمی در رابطه با حرکت و شکل زمین است.
)اتاها امرنا لیلاً او نهار)(سوره; یونس،آیه; 24)؛(ناگهان) فرمان ما،شب هنگام یا در روز،(برای نابودی آن) فرا میرسد. (سرما یا صاعقهای را بر آن مسلّط میسازیم)
)یکوّر اللّیل علی النّهار و یکوّر النّهار علی اللّیل)(سوره; زمر،آیه; 5) ؛شب را بر روز میپیچد و روز را بر شب.)تولج اللّیل فی النّهار و تولج النّهار فی اللّیل)(سوره;آلعمران،آیه; 27) ؛شب را در روز داخل میکنی،و روز را در شب.
)لا الشّمس ینبغی لها ان تدرک القمر ولا اللّیل سابق النّهار وکلٌّ فی فلک یسبحون) (سوره; یس،آیه; 40) ؛نه خورشید را سزاست که به ماه رسد،و نه شب بر روز پیشی میگیرد و هر کدام در مسیر خود شناورند.
)خلق السّموات والارض بالحقّ یکوّر اللّیل علی النّهار ویکوّر النّهار علی اللّیل وسخّر الشّمس والقمر کلٌّ یجری لاجلٍ مسمّی الا هو العزیز الغفّار)(سوره; زمر،آیه; 5) ؛آسمانها و زمین را به حقّ آفرید شب را بر روز میپیچد و روز را بر شب و خورشید و ماه را مسخّر فرمان خویش قرار داد.هرکدام تا سرآمد معینی به حرکت خود ادامه میدهند.آگاه باشید که او قادر و آمرزنده است.
وقتی شب نیمی از زمین را فرا میگیرد،نیم دیگر آن روز است.این حقیقتی است که پس از کشف آمریکا و پس از پیشرفت علم و رفتن بشر به فضا به آن پیبرده شد.در فضا بود که دیده شد،نیمی از زمین،روشن و روز و نیم دیگر،شب و تاریک است.و این دقیقاً چیزی بود که 1400 سال پیش خداوند در قرآن در آیه; 19سوره; حجر فرمود:
)والارض مددناها والقینا فیها رواسی وانبتنا فیها من کلّ شیءٍ موزونٍ)( سوره; حجر،آیه; 19) ؛و زمین را گستردیم و در آن کوههای ثابتی افکندیم و از هر گیاه موزون،در آن رویاندیم.
شیخ شروی در کتابش«دلایل مادی خدا»این آیه را به طریقی لطیف بیان میکند. او میگوید: خداوند به زمین خاصی اشاره نمیکند،بلکه به زمین به طور عام اشاره مینماید.این به این معناست که در دنیا هر جا بروی،زمین را گسترده مییابی و اگر زمین کروی نبود،چنین چیزی اتفاق نمیافتاد.اگر زمین مستطیل بود یا هر شکل هندسی دیگری داشت،شما به لبه آن میرسیدید،در حالی که شکل کروی تنها شکلی است که لبه ندارد،بنابراین هر جا بروید وآن را گسترده مییابید.این ماهیت معجزه آسای قرآن کریم است که کلمهای به کار میبرد که مناسب ظاهر اشیاء و همزمان نشان دهنده; حقیقتی علمی است.
)افلا ینظرون إلی الابل کیف خلقت.وإلی السّماء کیف رفعت.وإلی الجبال کیف نصبت.وإلی الارض کیف سطحت) (سوره; غاشیه،آیههای 17تا 20) ؛ایا آنان به شتر نمینگرند که چگونه آفریده شده است؟ و به آسمان نگاه نمیکنند که چگونه برافراشته شده؟ و به کوهها که چگونه در جای خود نصب گردیده و به زمین که چگونه گسترده و هموار گشته است؟
خداوند متعال در این آیه و آیههای دیگر توجه ما را به نشانه های قدرت خود در آفرینش جلب میکند و میفرماید: ایا این شگفت انگیز نیست که زمین گسترده است.ما به این حقیقت شگفت انگیز و معنای آن تا عصر علم یعنی تا زمانی که متوجه شدیم زمین کروی شکل است پی نبرده بودیم.ایا این شگفت انگیز نیست که این زمین کروی برای استفاده ما گسترده شده است.
)اولم یروا انّا نأتی الارض ننقصها من اطرافها واللّه یحکم لا معقّب لحکمه وهو سریع الحساب)ایا ندیدند که ما پیوسته به سراغ زمین میاییم و از اطراف (وجوانب) آن کم میکنیم؟!(وجامعهها،تمدّنها و دانشمندان تدریجاً از میان میروند) و خداوند حکومت میکند و هیچ کس را یارای جلوگیری یا ردّ احکام او نیست و او سریعالحساب است.
همچنین خداوند در آیه; 30،سوره; نازعات میفرماید:
)والارض بعد ذلک دحاه)؛وزمین را بعد از آن گسترش داد.
کلمه; «دحاها» به معنای شکل تخم مرغ میباشد که شکل واقعی زمین است.
آیههای زیر بیان میکند که در زمین همیشه روز و شب به دنبال هم است که گویای این حقیقت علمی در رابطه با حرکت و شکل زمین است.
)اتاها امرنا لیلاً او نهار)(سوره; یونس،آیه; 24)؛(ناگهان) فرمان ما،شب هنگام یا در روز،(برای نابودی آن) فرا میرسد. (سرما یا صاعقهای را بر آن مسلّط میسازیم)
)یکوّر اللّیل علی النّهار و یکوّر النّهار علی اللّیل)(سوره; زمر،آیه; 5) ؛شب را بر روز میپیچد و روز را بر شب.)تولج اللّیل فی النّهار و تولج النّهار فی اللّیل)(سوره;آلعمران،آیه; 27) ؛شب را در روز داخل میکنی،و روز را در شب.
)لا الشّمس ینبغی لها ان تدرک القمر ولا اللّیل سابق النّهار وکلٌّ فی فلک یسبحون) (سوره; یس،آیه; 40) ؛نه خورشید را سزاست که به ماه رسد،و نه شب بر روز پیشی میگیرد و هر کدام در مسیر خود شناورند.
)خلق السّموات والارض بالحقّ یکوّر اللّیل علی النّهار ویکوّر النّهار علی اللّیل وسخّر الشّمس والقمر کلٌّ یجری لاجلٍ مسمّی الا هو العزیز الغفّار)(سوره; زمر،آیه; 5) ؛آسمانها و زمین را به حقّ آفرید شب را بر روز میپیچد و روز را بر شب و خورشید و ماه را مسخّر فرمان خویش قرار داد.هرکدام تا سرآمد معینی به حرکت خود ادامه میدهند.آگاه باشید که او قادر و آمرزنده است.
وقتی شب نیمی از زمین را فرا میگیرد،نیم دیگر آن روز است.این حقیقتی است که پس از کشف آمریکا و پس از پیشرفت علم و رفتن بشر به فضا به آن پیبرده شد.در فضا بود که دیده شد،نیمی از زمین،روشن و روز و نیم دیگر،شب و تاریک است.و این دقیقاً چیزی بود که 1400 سال پیش خداوند در قرآن در آیه; 19سوره; حجر فرمود:
)والارض مددناها والقینا فیها رواسی وانبتنا فیها من کلّ شیءٍ موزونٍ)( سوره; حجر،آیه; 19) ؛و زمین را گستردیم و در آن کوههای ثابتی افکندیم و از هر گیاه موزون،در آن رویاندیم.
شیخ شروی در کتابش«دلایل مادی خدا»این آیه را به طریقی لطیف بیان میکند. او میگوید: خداوند به زمین خاصی اشاره نمیکند،بلکه به زمین به طور عام اشاره مینماید.این به این معناست که در دنیا هر جا بروی،زمین را گسترده مییابی و اگر زمین کروی نبود،چنین چیزی اتفاق نمیافتاد.اگر زمین مستطیل بود یا هر شکل هندسی دیگری داشت،شما به لبه آن میرسیدید،در حالی که شکل کروی تنها شکلی است که لبه ندارد،بنابراین هر جا بروید وآن را گسترده مییابید.این ماهیت معجزه آسای قرآن کریم است که کلمهای به کار میبرد که مناسب ظاهر اشیاء و همزمان نشان دهنده; حقیقتی علمی است.
)افلا ینظرون إلی الابل کیف خلقت.وإلی السّماء کیف رفعت.وإلی الجبال کیف نصبت.وإلی الارض کیف سطحت) (سوره; غاشیه،آیههای 17تا 20) ؛ایا آنان به شتر نمینگرند که چگونه آفریده شده است؟ و به آسمان نگاه نمیکنند که چگونه برافراشته شده؟ و به کوهها که چگونه در جای خود نصب گردیده و به زمین که چگونه گسترده و هموار گشته است؟
خداوند متعال در این آیه و آیههای دیگر توجه ما را به نشانه های قدرت خود در آفرینش جلب میکند و میفرماید: ایا این شگفت انگیز نیست که زمین گسترده است.ما به این حقیقت شگفت انگیز و معنای آن تا عصر علم یعنی تا زمانی که متوجه شدیم زمین کروی شکل است پی نبرده بودیم.ایا این شگفت انگیز نیست که این زمین کروی برای استفاده ما گسترده شده است.