یک آیه و چند نکته/اذیت و آزار کودک از دیدگاه اسلام
آرشیو
چکیده
متن
تعریف کودک آزاری: در اصطلاح کارشناسان هر گونه آسیب جسمی یا روانی،سوء استفاده جنسی یا بهره کشی و عدم رسیدگی به نیازهای اسلامی افراد زیر 18 سال توسط افراد دیگر،کودک آزاری تلقی میشود.
انواع کودک آزاری:
الف)کودک آزاری جسمی
کودک آزاری جسمی،عبارت از حمله فیزیکی به کودک است،به گونهای که موجب درد،بریدگی،کبودی،شکستگی استخوان و سایر جراحات و حتی مرگ کودک گردد.
ب)کودک آزاری عاطفی
کودک آزاری عاطفی عبارت از هر گونه رفتار نامناسبی است که بر عملکرد رفتاری،شناختی،عاطفی و جسمی کودک تأثیر منفی داشته باشد. آزارهای کلامی و غیرکلامی،سرزنش یا تحقیر،ناسزا گفتن،مسخره کردن،دست انداختن،کنترل شدید و نامعقول،ترساندن مکرّر کودک از تنبیه سخت بدنی،انتظارات و برخوردهای نامتناسب با سن کودک،به خدمت گرفتن کودک در جهت ارضای نیازهای عاطفی خود و پاسخهای رفتاری غیرقابل پیشبینی والدین که باعث بیثباتی و دگرگونی شناختی کودک میشود،همه از مواردی است که میتوان به عنوان نمونه ذکر کرد.
ج)کودک آزاری ناشی از غفلت و مسامحه
ناتوانی یا غافل ماندن از توجه و رسیدگی به نیازهای هیجانی و عاطفی کودک مسامحه عاطفی نامیده میشود.
حرمت اذیت و آزار کودک از دیدگاه اسلام
از نظر اسلام،خشونت و آزار و به طور کلی به کار گیری روشهایی که به ضرر جسمی و مالی دیگران منجر میشود،اِعمال روشهای خشن،خصوصاً در رابطه با مسائل تربیتی و در رابطه با انسانهایی که خداوند به آنان شخصیت و کرامت عطا فرموده،از جمله کودک-جز در مواردی که خداوند متعال و شریعت مقدس اسلام در مبارزه با کفر و شرک و دفع ظلم از مظلومان تجویز کرده-ممنوع است. خشم و قهر تنها میبایست برای خدا و رضای او صورت گیرد. شرع مقدس،انسانها را در همه زمینههای فردی و اجتماعی به عدالت دعوت میکند: )اِنَّ الله یأمر بالعدلِ وَالاِحسانِ…)(سوره نحل،آیه90)عدالت در گفتار و قضاوت،عدالت در خانواده،عدالت در اقتصاد و…
از دیدگاه قرآن ستم و آزار رساندن به دیگران محکوم است و لذا باید جلوی آن گرفته شود.
در میان آیاتی که به این امر اشاره کردهاست،می توان به آیه زیر استناد کرد: )…لا تُضارَّ والِدة بِوَلدٍها و لا مَولودٌ لَهُ بِوَلدِه)(سوره بقره،آیه233)به این معنا که مادر فرزند خود را-در اثر خشمی که نسبت به پدر دارد-از شیر رها نکند. همچنین پدر-برای ضرر رساندن به مادر-نوزاد را از مادر نگیرد،زیرا نتیجه این عمل ضرر به نوزاد است. درمجموع،معنای آیه این است که پدر و مادر ضرر و آزاری به فرزند خود نرسانند. از این آیه شریفه میتوان دلالت روشنی را نسبت به حرمت کودک آزاری دریافت کرد. پس ضرر رساندن والدین به فرزندان حرام است.
منابع1. تربیت بدون خشونت،تألیف صندوق کودکان سازمان ملل متحد(یونیسف)2. خشونت علیه کودکان،تألیف صندوق کودکان سازمان ملل متحد(یونیسف)3. پیمان نامه حقوق کودک،تألیف صندوق کودکان(یونیسف)
انواع کودک آزاری:
الف)کودک آزاری جسمی
کودک آزاری جسمی،عبارت از حمله فیزیکی به کودک است،به گونهای که موجب درد،بریدگی،کبودی،شکستگی استخوان و سایر جراحات و حتی مرگ کودک گردد.
ب)کودک آزاری عاطفی
کودک آزاری عاطفی عبارت از هر گونه رفتار نامناسبی است که بر عملکرد رفتاری،شناختی،عاطفی و جسمی کودک تأثیر منفی داشته باشد. آزارهای کلامی و غیرکلامی،سرزنش یا تحقیر،ناسزا گفتن،مسخره کردن،دست انداختن،کنترل شدید و نامعقول،ترساندن مکرّر کودک از تنبیه سخت بدنی،انتظارات و برخوردهای نامتناسب با سن کودک،به خدمت گرفتن کودک در جهت ارضای نیازهای عاطفی خود و پاسخهای رفتاری غیرقابل پیشبینی والدین که باعث بیثباتی و دگرگونی شناختی کودک میشود،همه از مواردی است که میتوان به عنوان نمونه ذکر کرد.
ج)کودک آزاری ناشی از غفلت و مسامحه
ناتوانی یا غافل ماندن از توجه و رسیدگی به نیازهای هیجانی و عاطفی کودک مسامحه عاطفی نامیده میشود.
حرمت اذیت و آزار کودک از دیدگاه اسلام
از نظر اسلام،خشونت و آزار و به طور کلی به کار گیری روشهایی که به ضرر جسمی و مالی دیگران منجر میشود،اِعمال روشهای خشن،خصوصاً در رابطه با مسائل تربیتی و در رابطه با انسانهایی که خداوند به آنان شخصیت و کرامت عطا فرموده،از جمله کودک-جز در مواردی که خداوند متعال و شریعت مقدس اسلام در مبارزه با کفر و شرک و دفع ظلم از مظلومان تجویز کرده-ممنوع است. خشم و قهر تنها میبایست برای خدا و رضای او صورت گیرد. شرع مقدس،انسانها را در همه زمینههای فردی و اجتماعی به عدالت دعوت میکند: )اِنَّ الله یأمر بالعدلِ وَالاِحسانِ…)(سوره نحل،آیه90)عدالت در گفتار و قضاوت،عدالت در خانواده،عدالت در اقتصاد و…
از دیدگاه قرآن ستم و آزار رساندن به دیگران محکوم است و لذا باید جلوی آن گرفته شود.
در میان آیاتی که به این امر اشاره کردهاست،می توان به آیه زیر استناد کرد: )…لا تُضارَّ والِدة بِوَلدٍها و لا مَولودٌ لَهُ بِوَلدِه)(سوره بقره،آیه233)به این معنا که مادر فرزند خود را-در اثر خشمی که نسبت به پدر دارد-از شیر رها نکند. همچنین پدر-برای ضرر رساندن به مادر-نوزاد را از مادر نگیرد،زیرا نتیجه این عمل ضرر به نوزاد است. درمجموع،معنای آیه این است که پدر و مادر ضرر و آزاری به فرزند خود نرسانند. از این آیه شریفه میتوان دلالت روشنی را نسبت به حرمت کودک آزاری دریافت کرد. پس ضرر رساندن والدین به فرزندان حرام است.
منابع1. تربیت بدون خشونت،تألیف صندوق کودکان سازمان ملل متحد(یونیسف)2. خشونت علیه کودکان،تألیف صندوق کودکان سازمان ملل متحد(یونیسف)3. پیمان نامه حقوق کودک،تألیف صندوق کودکان(یونیسف)