بررسی و تحلیلی از تغییرات سلسله مراتب شهری در شش دهه ی اخیر (1395-1335) (مطالعه ی موردی استان سمنان) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

بررسی سلسله مراتب شهری موثر ترین راه شناخت سازمان یابی سیستم شهرهاست و به مدیریت فضای آنها کمک شایانی می کند . عدم توجه به نظام سلسله مراتب شهری و نحوه پراکنش و توزیع کانون های شهری در پهنه یک منطقه ازیک طرف و رشد شهر نشینی ازطرف دیگر بر عدم تعادل و گسیختگی در ساختار فضایی شهر ها منجر خواهد شد . این تحقیق با روش توصیفی – تحلیلی ، و روش جمع آوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای بوده است در این راستا شهرهای استان بر اساس نتایج سرشماری های عمومی نفوس و مسکن در طی سالهای 1335 تا 1395 با استفاده از مدل های((نیمرخ سلسله مراتب شهری )) ((رتبه- اندازه)) ((حد اختلاف طبقه ای )) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاصله حاکی از آن است که وجود دو شهر برترسمنان و شاهرود ، سلسله مراتب شهری استان ازقانون رتبه – اندازه تبعیت نکرده و نتیجه حاصل شده مدل حد اختلاف طبقه ای نشان داد که تقسیم بندی شهرها استان هماهنگ و منظم نبوده و گسیختگی آماری فاحشی در آن وجود دارد. حدود 71 تا 80 در صد از نقاط شهر ی استان در گروه جمعیتی رده پنجم قرار دارند نمودار های ترسیم شده از مدل نیمرخ سلسه مراتب شهری در 6 دهه اخیر نشان می دهد که جمعیت شهرها در سرشماری های مختلف به صورت متعادل صورت نگرفته و عدم تعادل در تعداد شهرها و جمعیت آنها کاملا مشهود است.